Galeria zdjęć

    Zarządzeniem Rektora Akademii Rolniczo-Technicznej z dnia 30 stycznia 1989 r., w ramach Katedry Gleboznawstwa, utworzony został Zakład Ochrony i Rekultywacji Gleb. Kierownictwo zakładu powierzono doc. dr. hab. Józefowi Rytelewskiemu (nominację na prof. tytularnego otrzymał w 1990 r.). Zadaniem nowo utworzonej jednostki, poza działalnością dydaktyczną, było prowadzenie badań własnych i zleconych z zakresu gleboznawstwa, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony i rekultywacji gleb dla potrzeb nauki i gospodarki narodowej. Zespół naukowo-badawczy skupiony w ZOiRG, już w latach 70. ubiegłego wieku, podjął trudną tematykę rekultywacji gleb skażonych szczególnie uciążliwymi substancjami pochodzenia chemicznego. Badania dotyczyły:
·        rekultywacji gleb skażonych ropą naftową i produktami ropopochodnymi,
·        rekultywacji gleb zasolonych, powstających w strefie oddziaływania przemysłu sodowego na Kujawach.
    Bazą podstawowych informacji odnośnie skutków silnego skażenia gleb ropą naftową oraz efektywności zabiegów rekultywacyjnych było ścisłe doświadczenie poletkowe, założone na terenie Zakładu Doświadczalnego w Tomaszkowie, na zlecenie Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych „Przyjaźń”. Badano skuteczność zabiegów uprawowo-nawozowych (uprawa normalna, intensywna, różny poziom nawożenia mineralno-organicznego) oraz efektywność działania fosfogipsu i mikroflory rozkładającej węglowodory w procesie regeneracji gleb.
    Wieloletnie badania wykazały, iż deformacje występujące w środowisku glebowym, po wniknięciu ropy naftowej, są wszechstronne i długotrwałe. W glebach silnie skażonych następuje całkowite wyniszczenie życia biologicznego, zaburzenie warunków powietrzno-wodnych i znaczne ograniczenie dostępności składników pokarmowych. W efekcie gleby skażone tracą zdolności produkcyjne na wiele lat.
    Wyniki uzyskane z tego doświadczenia umożliwiły wybór optymalnej metody rekultywacyjnej i wdrożenie jej na skalę techniczną na wielu obiektach: teren skażony awaryjnym wylewem ropy naftowej w Karlinie koło Koszalina, w Wólce Zamkowej koło Drohiczyna, obiekt skażony olejem napędowym w Przemysłowie koło Gąbina i inne.
    Prace dotyczące rekultywacji gleb skażonych etyliną obejmują kilkuletnie doświadczenia modelowe, wazonowe, badania mineralogiczne i doświadczenia lizymetryczne. W formie czynników uzdatniających stosowano fosfogips i popiół dymnicowy. W oparciu o uzyskane wyniki badań lizymetrycznych opracowano metodę unieszkodliwiania ołowiu w środowisku glebowym objętą patentem (P-278195-1992.02.19). Istota tego rozwiązania polegała na kierowanej desorpcji oraz sorpcji wtórnej ołowiu w środowisku glebowym. Wyniki były prezentowana na konferencjach krajowych i zagranicznych, gdzie wzbudzały duże zainteresowanie i pozwoliły na opracowanie szeregu ekspertyz.
    Drugim istotnym kierunkiem badań Zakładu Ochrony i Rekultywacji Gleb były właściwości gleb zasolonych, powstających w strefie oddziaływania przemysłu sodowego na Kujawach oraz badania nad optymalizacją metod ich rekultywacji. Opracowano metodę rekultywacji gleb skażonych awaryjnymi wyciekami solanki przy użyciu fosfogipsu i siarki, która została wdrożona do praktyki rolniczej zgodnie z poleceniem wojewody bydgoskiego (pol. Nr 7424-6/1/88 z dn. 31.03.1988 r.).
    Pewną specyfikę wykazują tereny zasolone odciekami ze składowiska odpadów poprodukcyjnych. W 1992 roku wydzielono obiekt doświadczalny w Inowrocławiu-Mątwach (w pobliżu Zakładów Chemicznych), na którym przez 8 lat prowadzono badania. Stosowano w formie środków rekultywacyjnych fosfogips, wapno magnezowe oraz siarkę w różnych kombinacjach, przy jednolitym nawożeniu organiczno-mineralnym. Badania wykazały skuteczność siarki i fosfogipsu. W porównaniu z samoczynnym odsalaniem się gleb (kombinacje kontrolne), działanie tych środków skraca okres regeneracji gleb przynajmniej o połowę. Korzystny stan obiektu i niezawodne plonowanie roślin w trzecim roku po zdrenowaniu terenu i wniesieniu środków rekultywacyjnych, umożliwiły przekazanie gruntów ich właścicielom.
    Tematyka badawcza ZOiRG, zgłoszona do programu REGLE, realizowanego przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej, uznana została za istotną. Celem programu było wzmocnienie aparaturowe najlepszych zespołów naukowych pracujących w dziedzinie badań nad rekultywacja gleby. ZOiRG uzyskał znaczną dotację na zakup spektrometru absorpcji atomowej SOLAAR 969.