|
Publikacje Profesora |
|
Hjalmar Uggla (ur. 17.03.1908, zm. 13.03.1983) –
wybitny gleboznawca, leśnik, jeden z organizatorów Wyższej Szkoły Rolniczej w
Olsztynie, a późnej Akademii Rolniczo-Techniczne w Olsztynie. Hjalmar Uggla
urodził się w Warszawie w inteligenckiej rodzinie o szwedzkich korzeniach.
H. Uggla ukończył Wydział Leśny Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w
Warszawie w 1933 roku. Już podczas studiów od roku 1929 podjął pracę jako
asystent w Katedrze Gleboznawstwa tej uczelni. W okresie międzywojennym
pracował jako gleboznawca – klasyfikator gruntów na Polesiu i Kujawach. W
latach 1940-1945 H. Uggla był zatrudniony w gospodarstwie rolnym Centralnej
Doświadczalnej Stacji Jedwabniczej w Milanówku. Po wojnie powrócił do pracy
naukowej, najpierw w SGGW w Warszawie, a po obronie pracy doktorskiej w 1950
roku został kierownikiem i organizatorem Katedry Gleboznawstwa w nowo
powstałej Wyższej Szkole Rolnicze w Olsztynie. Z tym miastem i tą uczelnią
wiążą się jego dalsze osiągnięcia w pracy naukowej i organizacyjnej. W 1954
roku otrzymał tytuł docenta, w 1958 profesora nadzwyczajnego, a w 1967
profesora zwyczajnego. W latach 1951-1953 pełnił funkcję prodziekana
Wydziału Rolniczego, w latach 1969-1970 był dziekanem tego wydziały, a w
okresie 1958-1961 prorektorem ds. nauki Wyższej Szkoły Rolniczej w
Olsztynie. Wśród rozlicznych działań organizacyjnych Profesora H. Uggli
należy także wymienić przewodniczenie Radzie Naukowej Instytutu Biologii
Stosowanej przy WSR w Olsztynie w kadencji 1969-1972. Duży jest też wkład
Profesora w organizację Wydziału Geodezji i Urządzeń Rolnych. W początkowym
okresie był on jedynym profesorem tego wydziału.
Prace naukowe
profesora H. Uggli dotyczą genezy i systematyki gleb, erozji i żyzności, a
także ochrony i kartografii gleb. Rezultatem badań Profesora są liczne mapy
i artykuły naukowe. Wykonał mapy gleb byłego województwa olsztyńskiego,
częściowo szczecińskiego i koszalińskiego oraz opracował m.in. mapę gleb
całego regionu północno-wschodniej Polski (1:600 000) i Mapę Gleb Polski (1:
500 000). Pod kierunkiem Profesora H. Uggli opracowano „Strefy zagrożenia
erozją wodną gleb regionu północno-wschodniego Polski” oraz monografię:
„Ogólna charakterystyka gleb Pojezierza Mazurskiego” i „Czarne Ziemie
Kętrzyńskie”. Łącznie ogłosił 81 rozpraw i monografii naukowych, 22
artykułów i doniesień naukowych oraz 7 skryptów i podręczników. Prof. dr H.
Uggla był promotorem około 200 prac dyplomowych oraz 11 prac doktorskich.
Był członkiem m.in. Międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego i
założycielem Olsztyńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego,
który powstał już w 1951 roku jako pierwszy oddział ogólnopolskiego
towarzystwa naukowego w WSR w Olsztynie.
Osiągnięcia naukowe Profesora Uggli są szeroko znane wśród specjalistów w
Polsce i za granicą. Liczne rzesze studentów rolnictwa, leśnictwa i innych
kierunków korzystali i nadal korzystają z podręczników gleboznawstwa
Hjalmara Uggli. Profesor napisał 4 podręczniki akademickie, w tym pierwszy w
Polsce podręcznik gleboznawstwa leśnego, a Jego „Gleboznawstwo rolnicze”
miało 4 wydania w Państwowym Wydawnictwie Naukowym.
Nieznana była dotychczas bohaterska, humanitarna postawa Hjalmara Uggli
podczas II wojny światowej. Od początku okupacji inżynier Hjalmar Uggla
działał w ruchu oporu. Najpierw w szeregach Związku Walki Zbrojnej, a
następnie Armii Krajowej. Należał do 32 Plutonu ośrodka „Mielizna” pod
pseudonimem „Sowa” jako sanitariusz w stopniu starszego strzelca. Brał
czynny udział w akcjach sabotażowych oraz przejmowaniu zrzutów lotniczych.
Wykorzystując dokumenty o swoim szwedzkim pochodzeniu oraz biegłą znajomość
języka niemieckiego wielokrotnie interweniował u władz okupacyjnych w
sprawie uwolnienia zatrzymanych członków ruch oporu i innych osób. W celu
zwolnienia zatrzymanych udawał się nawet do siedziby Gestapo przy al. Szucha.
Po stłumieniu Powstania Warszawskiego w swoim domu w Milanówku ukrywał
uciekinierów z płonącej Warszawy. Wśród nich byli cywile, powstańcy, Żydzi,
siostry zakonne. Pod koniec 1944 roku w domu państwa Ugglów jednocześnie
ukrywało się nawet 50 osób. Były to czyny bohaterskie, za które całej
rodzinie groziła kara śmierci. Na wniosek jednego z uratowanych Kazimierza
Lewartowicza – Żyda mieszkającego obecne w USA – Instytut Pamięci
Yad Vashem w Jerozolimie 6
maja 2007 roku nadał tytuł „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” pośmiertnie
Hjalmarowi Uggla oraz jego żonie Ludwice Uggla mieszkającej obecnie w
Olsztynie.
|
|
|