Zapraszamy chętnych do wzięcia udziału w spotkaniach naukowych z cyklu

Seminarium Prussicum.

Seminaria odbywają się w Ośrodku Badań Naukowych Olsztyn, ul. Partyzantów 87, sala 114, o godz. 10.00. Program kolejnych spotkań na sezon 2011/2011 znajduje się na podstronie -  Seminarium Prussicum.

Pobierz program wykładów w formacie PDF

.
Najbliższe spotkanie w czwartek 17.11.2011, godz. 10.00, Ośrodek Badań Naukowych w Olsztynie, s. 114.

dr hab. Paweł Żmudzki (UW), Psy Jaćwingów

Punktem wyjścia referatu jest zapiska w „Roczniku Traski”, umieszczona pod rokiem 1282 r.

Lestko dux Cracoviensis, Sandomi­riensis et Syradiensis persecutus est Iaczuizitas, ammonitus in sompniis per Michaëlem archangelum et comprehendit eos ultra Narew. Quibus superatis reduxit totam predam quam ipsi de Lublin abduxerant. In quo conflictu nullus hominum occisus est de ipsius exercitu; ubi mirabile accidit, quia canes quos predicti genti­les abduxerant, viso christianorum exercitu ceperunt gaudere, ulu­lare et exultare per signa, qui simul cum christianis in occisionem gentilium conversi sunt mordentes atrocissime.

Niektórzy nowocze­śni historycy traktowali zapiskę, jako świadectwo posiadania i uży­wania przez Jaćwingów psów bojowych. Jednak w samym źródle — czytanym bez interpretacyjnych uprzedzeń — sprawa nie rysuje się aż tak jasno. Z tekstu rocznika nie da się jednoznacznie wywnio­skować, czyje były psy. Średniowieczna i wczesnonowożytna trady­cja interpretowania tego fragmentu „Rocznika Traski” jest dwoista. Jan Długosz (a za nim Miechowita) uważał, że psy, które włączyły się do bitwy po stronie chrześcijan, pochodziły z Lublina. Dopiero Marcin Kromer, jako pierwszy, zdecydowanie powiązał psy z jaćwie­skimi najeźdźcami. Referat będzie próbą wyjaśnienia, dlaczego Kro­mer, pomawiany często o niewolniczą wręcz zależność od tekstu “Annales” Długosza, zdecydował się na oryginalną interpretację interesującego nas fragmentu “Rocznika Traski”. Szesnasto­wieczny dziejopisarz rozumował inaczej niż nowocześni historycy. Postaram się — analizując podobne opowieści o psach (i ludziach porównywanych do psów) mszczących się na swoich złych panach — określić strukturę wątku fabularnego, który w moim przekona­niu oddziaływał na Kromera i legł u podstaw jego wersji opowiadania.