1979: Magister fizyki, specjalność
biofizyka, Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki. Praca magisterska wykonana
pod kierunkiem prof. Davida Shugara: Wpływ podstawników halogenowych w pierścieniu cukrowym
na konformację wybranych nukleozydów.
1988: Doktor nauk rolniczych, w zakresie
technologii żywności i żywienia człowieka, Akademia Rolniczo Techniczna w
Olsztynie (obecnie Uniwersytet Warmińsko - Mazurski), Wydział Technologii
Żywności (obecnie Wydział Nauki o Żywności). Praca doktorska wykonana pod
kierunkiem prof. dr hab. Reginy Drabent:
Oddziaływanie wybranych amfiflawin z
mikrootoczeniem o różnych
właściwościach fizycznych i chemicznych.
2000: Doktor habilitowany nauk biologicznych w
zakresie biofizyki, Rada Naukowa Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej
Akademii Nauk w Warszawie. Rozprawa habilitacyjna: Specyficzność
oddziaływania analogów 5’-końców mRNA z białkiem eIF4E uczestniczącym w
inicjacji procesu translacji.
2011: Profesor nauk biologicznych, specjalność biofizyka.
Główne zainteresowania naukowe:
Biofizyka molekularna - badania
oddziaływań molekularnych w układach biologicznych przy zastosowaniu
spektroskopii absorpcyjnej i fluorescencyjnej oraz NMR. Specyficzność
oddziaływań molekularnych. Struktura i funkcja 5’-końca mRNA w procesie
inicjacji translacji białek. Kinetyka przemian chemicznych 5’-końca mRNA.
Antymutagenna i antynowotworowa aktywność pochodnych chlorofilu.
Wykorzystanie zjawiska fluorescencji w detekcji
wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Modelowanie oddziaływań
biopolimer – ligand.
Przynależność do organizacji naukowych:
ESP –
European Society for Photobiology
PTBF–
Polskie Towarzystwo Biofizyczne
Zagraniczne staże naukowe:
1990 - 1998 - kilkakrotny pobyt z
wizytami naukowymi na Uniwersytecie w Turku (Finlandia)- razem 6 miesięcy.
1996 -
wizyta naukowa
w Hunter College, City University of New York (USA) – 1
miesiąc.
Spis publikacji:
Oryginalne, opublikowane
prace twórcze.
Drabent, R., Wieczorek, Z., Ibron, G., Bryl, K., “Spectral
properties of 10-dodecyl-isoalloxasine (Amphiflavine, F-10)”, Studia Biophysica,
105 (1985) 177-183.
Drabent, R., Wieczorek, Z., Bryl, K., “Changes of the spectral
properties of 10-dodecyliso-alloxasine under of a binary solvent”, Studia
Biophysica, 115 (1986) 29-37.
Wieczorek, Z., Drabent, R., “Unusual properties of amphiflavins in a
binary solvent”, Spectroscopy Letters, 23 (1990) 13-27.
Wieczorek, Z.,
Darżynkiewicz, E., Stępiński, J., Lönnberg, H., “Fluorescence studies on P1 ,P3 -
dinucleoside triphosphates related to mRNA cap: acidity and intramolecular
stacking", Collect. Czech. Chem. Commun., 55 (1990), 2765-2768.
Wieczorek, Z.,
Drabent, R., “Spectral properties of amphiflavins in polymer matrices”,
Spectroscopy Letters, 24 (1991) 193-207.
Wieczorek, Z.,
Darżynkiewicz, E., Stępiński, J., Lönnberg, H., “Association of nucleosides and
their 5'-monophosphates with a tryptophan containing tripeptide, Trp -Leu-Glu:
The source of an overestimation by fluorescence spectroscopy”, Biophysical
Chemistry, 47 (1993), 233-240.
Bojarska, E., Darżynkiewicz, E., Wieczorek, Z., Czochralska, B.,
“Electrochemical and spectroscopic study on redox transformations of
7-methylguanine analog of coenzyme NAD+”,
Bioelectrochemistry and Bioenergetics, 33 (1994) 181-190.
Stępiński, J., Bretner, M., Jankowska, M., Felczak, K., Stolarski, R.,
Wieczorek, Z., Cai, A-L., Rhoads, R.E., Temeriusz, A., Haber, D.,
Darżynkiewicz, E., “Synthesis and properties of P1,P2-,
P1,P3-,
and P1,P4-dinucleoside
di-, tri- and tetraphosphate mRNA 5’-cap analogues”, Nucleosides & Nucleotides,
14 (3-5), (1995) 717-721.
Chlebicka, L., Wieczorek, Z., Stolarski, R., Stępiński, J.,
Darżynkiewicz, E., Shugar, D., “Synthesis and properties of mRNA 5’-cap
analogues with 7-methylguanine replaced by benzimidazole or
3-methyl-benzimidazole”, Nucleosides & Nucleotides, 14 (3-5), (1995)
771-775.
Wieczorek, Z.,
Stępiński, J., Jankowska, M., Lönnberg, H., “Fluorescence and absorption
spectroscopic properties of RNA 5'-cap analogues derived from 7-methyl-, N2,7-dimethyl-and
N2,N2,7-trimethyl-guanosine”,
Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology, 28 (1995) 57-63.
Wieczorek, J., Wieczorek, Z., Smoczyński, S.S., “Changes in size
of casein micelles caused by addition of cleaning agent components”, Netherlands
Milk and Dairy Journal, 50 (1996) 53-59.
Stolarski, R., Zdanowski, K., Chlebicka, L., Wieczorek, Z., Sitek,
A., Stępiński, J., Jankowska, M., Mattinen, J., Temeriusz, A., Darżynkiewicz,
E., “Inter- and intramolecular stacking of mRNA cap-analogues - relevance to
initiation of translation”, Collect. Czech. Chem. Commun., 61 (1996),
S217-S221.
Jankowska, M., Stępiński, J., Stolarski, R.,
Wieczorek, Z., Temeriusz, A., Haber, D., Darżynkiewicz, E., “1H
NMR and fluorescence studies of new mRNA 5’-cap analogues”, Collect.
Czech. Chem. Commun., 61 (1996), S197-S202.
Wieczorek, J., Wieczorek, Z., Wapniewska, I., Górecki, R.J.,
Smoczyński, S.S., “Badania nad kumulacją antracenu w komórkach marchwi
otrzymanych in vitro” w: “Zastosowanie kultur in vitro w
fizjologii roślin”, ed.: Dubert, F., Skoczkowski, A., PAN, Kraków 1997, 241-244.
Wieczorek, J., Wieczorek, Z., Wapniewska, I., Górecki, R.J.,
Smoczyński, S.S., “Studies on anthracene accumulation in carrot cells cultured
in vitro”, Acta Physiologiae Plantarum, 19 (1997) 247.
Wieczorek, Z.,
Zdanowski, K., Chlebicka, L., Stepinski, J., Jankowska, M., Kierdaszuk, B.,
Temeriusz, A., Darzynkiewicz, E., Stolarski, R., “Fluorescence and NMR studies
of intramolecular stacking of mRNA cap-analogues”, Biochimica et Biophysica Acta,
1354 (1997) 145-152.
Wieczorek, Z.,
Darzynkiewicz, E., Lönnberg, H., “A fluorescence spectroscopic study on the
binding of mRNA 5’-cap-analogs to human translation initiation factor
eIF4E: a critical evaluation of the sources of error”, Journal of Photochemistry
and Photobiology B: Biology 43 (1998) 158-163.
Wieczorek, Z.,
Darzynkiewicz, E., Kuusela, S., Lönnberg, H., “The Cu2+-promoted
cleavage of mRNA 5’-cap analogs: a kinetic study with P1-(7-methylguanosin-5’-yl)
P3-(nucleosid-5’-yl) triphosphates and P1-(7-methylguanosin-5’-yl)
P4-(guanosin-5’-yl) tetraphosphate”, Nucleosides & Nucleotides, 18
(1999) 11-21.
Wieczorek, Z.,
Chlebicka, L., Niedźwiecka-Kornaś, A., Jankowska, M., Kiraga, K., Stępiński, J.,
Dadlez, M., Drabent, R., Darżynkiewicz, E., Stolarski, R., “Fluorescence
studies on association of human translation initiation factor eIF4E with
mRNA cap-analogues”, Zeitschrift für Naturforschung 54c (1999) 278-284.
Niedźwiedzka-Kornaś, A., Przedmojski, R., Balaspiri, L., Wieczorek,
Z., Stępiński, J., Jankowska, M., Lönnberg, H., Darżynkiewicz, E., Stolarski,
R., “Studies on association of mRNA cap – analogues with a synthetic
dodecapeptide DGIEPMWEDEKN”, Nucleosides & Nucleotides 18 (1999)
1105-1106.
Bojarska, E., Kraciuk, R., Wierzchowski, J., Wieczorek, Z.,
Stępiński, J., Jankowska, M., Starzyńska, E., Guranowski, A., Darżynkiewicz, E.,
“Hydrolisis of some mRNA 5’-cap analogs catalyzed by the human Fhit protein and
Lupin ApppA hydrolases”, Nucleosides & Nucleotides, 18 (1999) 1125-1126.
Niedźwiecka-Kornaś, A., Chlebicka, L., Stępiński, J., Jankowska-Anyszka,
M., Wieczorek, Z., Darżynkiewicz, E., Rhoads, R., Stolarski, R.,
“Spectroscopic studies on association of mRNA cap-analogues with human
translation factor eIF4E. From modeling of interactions to inhibitory
properties”, Collection Syposium Series 2 (1999), 214-218.
Wieczorek, J., Wieczorek, Z., Olszewski, J., Bałdyga, B.,
Smoczyńska, K., Smoczyński, S., ”Effect of high anthracene concentration in the
soil on its accumulation and growth of pea plants”, Natural Sciences, No 8
(2001) 135-143.
Wieczorek, J.K., Wieczorek, Z.J., Smoczyński, S.S., „Akumulacja
antracenu w wybranych roślinach użytkowych”, w: „Technologia żywności a
oczekiwania konsumentów” pod redakcją T. Habera i H. Porzucek, Warszawa 2001, 5
str. na CD, ISBN 83-915774-0-6.
Wieczorek, J., Czyrska, R., Bałdyga, B., Wieczorek, Z., Smoczyńska,
K., ”Zawartość chlorowanych węglowodorów aromatycznych w ziarnach kawy”,
Roczniki PZH 53 NR 2 (2002) 135-140.
Wieczorek, J., Mozolewski, W., Smoczyńska, K., Wieczorek, Z.,
“Występowanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w naparach
kawy naturalnej, zbożowej i kakao”, Roczniki PZH 53 NR 3, (2002) 231-236.
Stachelska, A., Wieczorek, Z., Ruszczynska, K., Stolarski, R.,
Pietrzak, M., Lamphear, B.J., Rhoads, R.E., Darzynkiewicz, E., Jankowska-Anyszka,
M., Interaction of three Caenorhabditis elegans isoforms of translation
initiation factor eIF4E with mono- and trimethylated mRNA 5´ cap analogues, Acta
Biochimica Polonica, 49 No. 3 (2002) 671-682.
Pietrzak, M., Wieczorek, Z., Stachelska, A., Darzynkiewicz, Z.,
“Interactions of chlorophyllin with acridine orange, quinacrine mustard and
doxorubicin analyzed by light absorption and fluorescence spectroscopy”,
Biophysical Chemistry 104/1 (2003) 305 – 313.
Wieczorek, J.K., Wieczorek, Z.J., “Effect of low concentration of
antracene applied by the plant by foliar deposition on Raphanus sativus
growth”, Acta Physiologiae Plantarum, 25 (No.3, supplement) (2003)
127-128.
Wieczorek,
J., Wieczorek, Z., Olszewski, J., „Wrażliwość rzodkiewki (Raphanus sativus
L.) i sałaty (Lactuca sativa L.)na niskie stężenia antracenu
podawanego dolistnie”, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 496
(2004) 527-536.
Bałdyga, B., Wieczorek, J., Smoczyński, S., Wieczorek, Z.,
Smoczyńska, K., „Pea plant response to anthracene present in soil”, Polish
Journal of Environmental Studies14 No. 4 (2005) 397-401.
Wieczorek,
J.K., Skibniewska, K.A., Wieczorek, Z.J., „Pozostałości
wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i insektycydów
chloroorganicznych w ziarnie pszenicy i jęczmienia”, Bromatologia i Chemia
Toksykologiczna XXXVIII Nr 1 (2005) 59-65.
Wieczorek, J., Wieczorek, Z., Bieniaszewski, T., „Cadmium and lead
content in cereal grain and soil from cropland adjacent to roadways”, Polish
Journal of Environmental Studies 14 No. 4 (2005) 535-540.
Stachelska A., Wieczorek Z., “Alkaline hydrolysis of the imidazole moiety
in the dinucleotide cap analogs – is the stacking interaction importanat?”,
Collection Syposium Series 7 (2005), 475-477.
Stachelska A., Wieczorek Z., Stępiński J., Jankowska-Anyszka M.,
Lönnberg, H., Darżynkiewicz E., Kinetics of the imidazolium ring-opening of mRNA
5´-cap analogs in aqueous alkali, Collect. Czech. Chem. Commun., 71 No.4 (2006)
567-578.
Wieczorek J., Krzebietke S., Sienkiewicz S., Wieczorek Z., Wpływ
dolistnego i doglebowego podawania antracenu na wzrost i plonowanie łubinu
żółtego (Lupinus luteus L.), Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 509
(2006) 239-244.
Wieczorek J., Wieczorek Z., Mozolewski W., Can Bee Honey Serve as
an Environmental Marker? Polish Journal of Environmental Studies 15, No. 2A
(2006) 203-207.
Wieczorek J.K., Wieczorek Z.J., Sienkiewicz S.,
Anthracene Induced Modifications in the Growth of Yellow Lupine, Lupinus
Luteus L., and in Concentration of Some Mineral Components, Fresenius
Environmental Bulletin 15, No. 7, (2006) 670-674.
Pietrzak M., Wieczorek Z., WieczorekJ., Darżynkiewicz Z.,
The “interceptor” properties of chlorophyllin measured within the
three-component system: intercalator-DNA- chlorophyllin, Biophysical Chemistry,
123, (2006) 11-19.
Wieczorek J., Wieczorek Z., Phytotoxicity and accumulation of
anthracene applied to the foliage and sandy substrate in lettuce and radish
plants. Ecotoxicology and Environmental Safety, 66, (2007)
369-377.
Pietrzak
M., Halicka H.D., Wieczorek Z., WieczorekJ., Darzynkiewicz Z.,
Attenuation of acridine mutagen ICR-191 — DNA interactions and DNA damage
by the mutagen interceptor chlorophyllin, Biophysical Chemistry, 135,
(2008) 69-75.
Osowski A., Pietrzak M., Wieczorek Z., Wieczorek J., Natural Compounds in the
Human Diet and their Ability to Bind Mutagens Prevents DNA-Mutagen Intercalation,
Journal of Toxicology and Environmental Health, Part A, 73: 1141–1149, 2010.
Wieczorek J., Pietrzak M., Osowski A., Wieczorek Z., Determination
of Lead, Cadmium, and Persistent Organic Pollutants in Wild and
Orchard-Farm-Grown Fruit in Northeastern Poland, Journal of Toxicology and
Environmental Health, Part A, 73: 1236–1243, 2010.
Stachelska-Wierzchowska A., Wieczorek Z., Hydrolysis of 5',5'-Tri-or
Tetraphosphate-mRNA 5'-cap Analogos Promoted by Cu2+ or Zn2+
Metal Ions, Nucleosides, Nucleotides & Nucleic
Acids, 30 (2): 135-148, 2011.
Wieczorek J., Wieczorek Z., Mozolewski W., Pomianowski J., Wielopierścieniowe
węglowodory aromatyczne w pyle PM10, Inżynieria i Aparatura
Chemiczna 50 (42), Nr 2, 26-27, 2011.
Wieczorek J., Wieczorek Z., Pobranie wielopierścieniowych węglowodorów
aromatycznych z żywnością, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, Tom XLIV (3),
725-731, 2011.
Stachelska-Wierzchowska A., Wieczorek Z., Wierzchowski J., The Hydrolysis o
5'-cap Dinucleotide Analogs: Catalysis by Bi and Terpyridine Complexes of Cu2+
or Zn2+ Ions, Nucleosides, Nucleotides &
Nucleic Acids, 31:1, 61-71, 2012.
Promotorstwo
prac doktorskich.
Pietrzak M., Oddziaływania chlorofiliny z wybranymi
interkalatorami DNA, 2005, Wydział Biologii UWM.
Stachelska-Wierzchowska A., Kinetyka i mechanizm hydrolizy analogów 5'-końca
mRNA, 2009, Wydział Biologiczno-Chemiczny Uniwersytetu w Białymstoku.
Skrypty i podręczniki.
Drabent, R., Machholc, Z., Siódmiak, J., Wieczorek, Z., Ćwiczenia
laboratoryjne z fizyki, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2003.