Przechodząc do zagadnień merytorycznych, należy najpierw określić rodzaje elektrowni, z jakimi można mieć do czynienia z punktu widzenia systemu pracy. Zdecydowaną większość MEW stanowią:

 elektrownie przepływowe, wartość oddawanej mocy zależy tu od chwilowego przepływu w rzece. Z punktu widzenia systemu elektroenergetycznego są to tzw. elektrownie podstawowe, pracują bowiem w podstawie wykresu obciążenia dobowego systemu. Charakteryzują się brakiem lub bardzo małą pojemnością retencyjną zbiornika górnego stanowiska stopnia.

elektrownie podszczytowe, które mając na górnym stanowisku stopnia odpowiednią objętość zretencjonowanej wody mogą pracować pełną mocą w okresach szczytowych obciążeń systemu elektroenergetycznego, natomiast w pozostałych godzinach doby pracują z mocą obniżoną - zależną od wielkości dopływu i możliwości akumulacyjnych zbiornika. Obciążenia szczytowe występują w systemie elektroenergetycznym przed południem między godziną 8.00, a 11.00, po południu zaś zimą w godzinach 16.00-21.00, a w lecie w godzinach 20.00-21.00.

   elektrownie szczytowe, które pracują tylko w okresach występowania szczytowych obciążeń systemu, określonych powyżej. Warunkiem umożliwiającym ten typ pracy (dla systemu elektroenergetycznego najwartościowszym) jest posiadanie zbiornika retencyjnego o odpowiedniej wielkości tzw. objętości użytecznej i na którym są nieraz dopuszczone znaczne wahania poziomu powierzchni wody w ciągu doby. 

Drugim warunkiem, który musi być także spełniony, to możliwość wprowadzenia dużych zmian wielkości odpływu do dolnej wody - zwykle jest to spełnione dzięki drugiemu zbiornikowi (tzw. zbiornikowi wyrównawczemu) znajdującemu się poniżej danej elektrowni. Może to być np. naturalne jezioro. Należy pamiętać, że praca podszczytowa, a jeszcze w większym stopniu praca szczytowa jest połączona ze zwiększeniem mocy zainstalowanej elektrowni w stosunku do mocy, jaką można by osiągnąć przy systemie pracy przepływowej. Zwykle w elektrowniach przy zbiornikach retencyjnych można uzyskać większy spad niż w obiektach przepływowych. Zwiększenie mocy zainstalowanej oraz utworzenie zbiornika retencyjnego zwiększa nakłady inwestycyjne. Jest oczywistym, że istnieje wielka różnicy między wartością energii podstawowej a wartością energii szczytowej. Dlatego też taryfy na te różne rodzaje energii oddawanych do systemu muszą być zróżnicowane. Kierownictwo krajowego systemu elektroenergetycznego powinno preferować pracę podszczytową i szczytową MEW. co można łatwo osiągnąć wprowadzając na energię oddawaną z MEW do sieci energetyki zawodowej odpowiednio zróżnicowane ceny dla poszczególnych stref czasowych doby. Poprzednio istniejące taryfy na tę energię, tzw. taryfa EW l i EW2 nie preferowały w żadnym razie pracy podszczytowej i szczytowej. Należy przypuszczać, że w nowej organizacji krajowej elektroenergetyki właściwe postępowanie w tym względzie znajdzie swój wyraz w poprawnie ustalonych taryfach dla MEW. i to zarówno w odniesieniu do wartości bezwzględnych, gwarantujących pełną opłacalność rozwoju małej energetyki wodnej w naszym kraju, jak i odpowiednim zróżnicowaniu cen w poszczególnych strefach czasowych.