Rosnąca skala zagrożeń sektora bankowego zamachami przestępczymi w pełni uzasadnia konieczność podjęcia analizy zagrożeń oraz poszukiwania skutecznych metod i narzędzi przeciwdziałania im. Organizatorzy konferencji „Zagrożenia w sektorze bankowym – analiza kryminalna zjawisk oraz możliwości przeciwdziałania” podjęli próbę zainicjowania naukowej dyskusji nad patologiami występującymi w obszarze działalności banków. Podczas tego spotkania naukowego rozważano etiologię negatywnych zjawisk, charakteryzowano ich symptomy oraz dyskutowano nad możliwościami zapobiegania i zwalczania. Zgodnie z tematem konferencji wielu prelegentów w swoich wystąpieniach szczególny nacisk położyło na metodę badawczą jaką jest analiza kryminalna. Podkreślić należy, iż inicjatywa ta wpisuje się w szeroki nurt badań prowadzonych przez Katedrę Kryminologii i Polityki Kryminalnej nad zagadnieniem nielegalnych rynków. Problematyka ta analizowana jest z perspektywy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Ze względu na swoją interdyscyplinarność wymaga również odwołania się do dorobku kryminalistyki, prawa finansowego, ekonomii, informatyki, socjologii i wielu innych nauk.
Konferencja odbyła się 13.06.2013 r. Obrady toczyły się w Auli Karmazynowej Centrum Konferencyjnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Do współpracy przy organizacji Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej zaprosiła Studenckie Koło Naukowe Kryminologii „Vestigium” oraz Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa ELSA.
Podkreślić należy, że zorganizowanie tego wydarzenia możliwe była dzięki wsparciu udzielonemu przez Partnera konferencji – Narodowy Bank Polski, który czynnie zaangażował się w tą inicjatywę od strony finansowej, organizacyjnej i merytorycznej. Rangę tego spotkania podniosła niewątpliwie obecność członków Komitetu Honorowego konferencji: Zastępcy Dyrektora Departamentu Ochrony Narodowego Banku Polskiego – Stanisława Szołdry oraz Dyrektora Oddziału Okręgowego Narodowego Banku Polskiego w Olsztynie – Andrzeja Kowalczyka.
Patronatem honorowym otoczyli konferencję: Wojewoda Warmińsko-Mazurski – Marian Podziewski, Prezydent Olsztyna – dr inż. Piotr Grzymowicz, Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UWM – prof. zw. dr hab. Bronisław Sitek, Prokurator Okręgowy w Olsztynie – Jan Przybyłek, Prezes Sądu Rejonowego w Olsztynie – Adam Barczak, Komendant Wojewódzki Policji w Olsztynie – nadinsp. Józef Gdański, Komendant Straży Miejskiej w Olsztynie – Józef Kłosek.
Patronat medialny sprawowała Telewizja Olsztyn, Radio Olsztyn, Radio ESKA Olsztyn i Radio UWM FM. Podczas konferencji obecni byli przedstawiciele mediów, którzy przeprowadzali wywiady z uczestnikami.
Program konferencji uznać należy za bardzo bogaty. Podczas trzech paneli zaprezentowano 17 wystąpień. Organizatorzy zadbali o interesujący dobór referentów, a co za tym idzie właściwy rozłożenie akcentów pomiędzy zagadnienia teoretyczne, a kwestie typowo praktyczne. Ośrodki akademickie reprezentowało 8 panelistów z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Pozostałych 9 prelegentów przedstawiało problematykę zagrożeń sektora bankowego z perspektywy szeroko rozumianych służb.
Konferencję otworzył gospodarz spotkania – prof. W. Pływaczewski – Kierownik Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej. Następnie głos zabrał – prof. P. Krajewski – Prodziekan Wydziału Prawa i Administracji – gratulując organizatorom podjęcia interesującego i ważnego zagadnienia oraz podkreślając istotność współpracy pomiędzy ośrodkami naukowymi, służbami państwowymi oraz sektorem bankowym w dobie kryzysu finansowego oraz nowych zagrożeń przestępczych. Podczas obrad Aula Karmazynowa wypełniona była niemal w całości przez zgromadzonych słuchaczy: studentów, pracowników naukowo-dydaktycznych, przedstawicieli służb i instytucji państwowych oraz zaproszonych gości. Świadczy to dobitnie o wadze i aktualności podjętej tematyki.
W I panelu pod przewodnictwem prof. W. Pływaczewskiego swoje wystąpienia zaprezentowali:
1. Dr Piotr Chlebowicz – Analiza kryminalna jako narzędzie wykrywcze i prognostyczne (Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej WPiA UWM)
2. Mł. insp. Piotr Zabuski – Specyfika przestępczości bankowej na tle doświadczeń pionu do walki z przestępczością gospodarczą KWP w Olsztynie
(Naczelnik Wydziału do Walki z Przestępczością Gospodarczą, KWP w Olsztynie)
3. Dr Michał Mariański – Ryzyka związane z zawarciem umowy opcji walutowej z bankiem oraz możliwości jego ograniczenia
(Katedra Prawa Finansowego WPiA UWM)
4. Mgr Grzegorz Szczuciński – Analiza transakcji jako podstawa przeciwdziałania praniu pieniędzy
(Ministerstwo Finansów, Departament Informacji Finansowej)
5. Dr Piotr Ochman – Sytuacje kryminogenne w sektorze bankowym na przykładzie wybranych przepisów prawa bankowego
(Katedra Kryminologii i Prawa Karnego Gospodarczego, Wydział Prawa Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski)
Po dyskusji, przerwie kawowej oraz pamiątkowym zdjęciu uczestnicy wrócili na salę obrad i pod kierownictwem dr. P. Chlebowicza odbył się II panel, w którym referaty wygłosili przedstawiciele praktyki:
1. Podinsp. Krystian Wojciechowski – Wykorzystanie technik analitycznych w pracy Wydziału Wywiadu Kryminalnego KWP w Gdańsku
(Naczelnik Wydziału Wywiadu Kryminalnego KWP w Gdańsku)
2. Dr Jacek Rzeszotarski – Mechanizm wyłudzeń środków finansowych z wykorzystaniem systemu SWIFT
(Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego)
3. Asp. Mariusz Garniewicz – Zastosowanie analizy kryminalnej z perspektywy Wydziału Wywiadu Kryminalnego KWP w Olsztynie
(Wydział Wywiadu Kryminalnego, KWP w Olsztynie)
4. Prok. Piotr Marek – Wykorzystanie analizy w praktyce prokuratury w sprawach z zakresu przestępczości bankowej
(Prokuratura Okręgowa w Olsztynie)
5. Ppłk SG Dariusz Nawrocki – Analiza kryminalna w doświadczeniach Straży Granicznej
(Kierownik Zespołu Rozpoznawania Zagrożeń Terrorystycznych i Analizy Kryminalnej,
Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie)
6. Kpt. Wojciech Wojciechowski – Zwalczanie przestępczości zorganizowanej na przykładzie działań Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej
(Kierownik Sekcji Analizy Kryminalnej, Warmińsko-Mazurski Oddział Straży Granicznej w Kętrzynie)
7. Mgr Tomasz Nazarowski – Wykorzystanie analizy kryminalnej w praktyce Urzędu Kontroli Skarbowej
(Kierownik Oddziału Analiz i Planowania, Urząd Kontroli Skarbowej w Olsztynie)
Burzliwa dyskusja, która wywiązała się po wystąpieniach przeniosła się w kuluary. Po obiedzie i powrocie do auli rozpoczął się III panel moderowany przez dr M. Kotowską. W tej części konferencji, zdominowanej przez naukowców, zapoznano się z następującymi wystąpieniami:
1. Mgr Anna Ibek – Niepewność w analizach bezpieczeństwa
(Katedra Kryminalistyki, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego)
2. Dr Waldemar Jaroch – Zagrożenia sektora bankowego jako kategoria przestępczości gospodarczej
(Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej WPiA UWM)
3. Dr Justyna Karaźniewicz – Bankowe oszustwo kredytowe
(Katedra Procesu Karnego WPiA UWM)
4. Mgr Agata Lewkowicz – Sektor bankowy z perspektywy cyberprzestępczości
(Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej WPiA UWM)
5. Mgr Szymon Buczyński – Tajemnica bankowa jako jeden z mechanizmów kształtujących oblicze rynku finansowego
(Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej WPiA UWM)
Podsumowania całej konferencji dokonał dr P. Chlebowicz wskazując kluczowe konkluzje płynące z zaprezentowanych wystąpień. Podkreślił również potrzebę prowadzenia dalszych badań w tym zakresie oraz spotkań mających na celu przedstawianie ich wyników szerokiej rzeszy odbiorców. Reasumując należy mieć nadzieję, że podjęta przez Katedrę Kryminologii i Polityki Kryminalnej inicjatywa przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa w sektorze bankowym, podniesie świadomość społeczną istniejących w tym obszarze zagrożeń i wskaże skuteczne środki przeciwdziałania. Zaprezentowana została również relatywnie młoda metoda badania zjawisk przestępczych – analiza kryminalna. Spotkanie to stało się również płaszczyzną dyskusji pomiędzy przedstawicielami nauki i praktyki. Wymiernym pokłosiem konferencji będzie również publikacja, która ukaże się jesienią bieżącego roku.