Destrukcyjne zjawiska mające miejsce na obszarach leśnych stanowią realne i co raz poważniejsze zagrożenie dla dziedzictwa przyrodniczego Polski. Zauważając potrzebę przeprowadzenie szerokiej dyskusji społecznej i naukowej wyznaczającej nowe kierunki działań w obszarze ekologii w wymiarze lokalnym, regionalnym i ogólnokrajowym Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej wraz z Fundacją „Forum Dialogu Publicznego” oraz Studenckim Kołem Naukowym Kryminologii „Vestigium” zorganizowała międzynarodową konferencję naukową „Ekokryminologiczne aspekty nielegalnej eksploatacji obszarów leśnych”. Stanowiła ona jednocześnie kontynuację podjętego przez KKiPK ekokryminologicznego nurtu badań zagrożeń w obszarze ochrony środowiska. Dotychczasowy dorobek KKiPK w tym zakresie to zorganizowana 26 kwietnia 2012 r. międzynarodowa konferencja naukowa „Prawnokarne i kryminologiczne aspekty ochrony środowiska” oraz dwie publikacje: Kryminologia wobec współczesnych zagrożeń ekologicznych pod redakcją Moniki Kotowskiej i Wiesława Pływaczewskiego (2011) oraz Prawnokarne i kryminologiczne aspekty ochrony środowiska pod redakcją Wiesława Pływaczewskiego (2012).
Celem konferencji było wskazanie, diagnoza i monitorowanie patologicznych zjawisk zagrażających środowisku leśnemu, a także określenie najskuteczniejszych metod przeciwdziałania. Organizatorzy podjęli równocześnie próbę wpłynięcia na zmianę społecznego postrzegania przestępczości w obszarze ochrony środowiska opartego na stereotypie jej niższej szkodliwości i dolegliwości w porównaniu z klasyczną przestępczością kryminalną. Spotkanie miało także na celu integracje oraz merytoryczny dialog pomiędzy ośrodkami naukowymi, instytucjami państwowymi, organizacjami pozarządowymi oraz szeregiem innych podmiotów czynnie zaangażowanych w działalność na rzecz ochrony środowiska leśnego.
Konferencją odbyła się 25 kwietnia 2013 r. w Auli Karmazynowej Centrum Konferencyjnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Patronatu medialnego połączonego z przeprowadzeniem relacji z obrad udzieliła Telewizja Olsztyn oraz Radio Olsztyn.
Patronat honorowy nad tym wydarzeniem objęli: Wojewoda Warmińsko-Mazurski – Marian Podziewski, Prezydent Olsztyna – dr inż. Piotr Grzymowicz, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych – Adam Wasiak, Regionalny Dyrektor Lasów Państwowych w Olsztynie – Jan Karetko, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska – Stanisław Dąbrowski, Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie – prof. zw. dr hab. Ryszard Górecki, Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UWM – prof. zw. dr hab. Bronisław Sitek, Prokurator Okręgowy w Olsztynie – Jan Przybyłek, Komendant Wojewódzki Policji w Olsztynie – nadinsp. Józef Gdański, Prezes Sądu Rejonowego w Olsztynie – Adam Barczak, Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Olsztynie – Michał Korwek.
Podkreślić należy, iż ta cenna inicjatywa naukowa mogła odbyć się dzięki finansowemu wsparciu Lasów Państwowych oraz Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
W konferencji wzięli udział przedstawiciele środowisk naukowych z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (Wydział Prawa i Administracji, Wydział Humanistycznym, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa), Uniwersytetu Wrocławskiego, Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni oraz Niepaństwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Białymstoku. Praktykę reprezentowali: Główny Inspektor Straży Leśnej, Regionalny Inspektor Straży Leśnej w Olsztynie, a także przedstawiciele Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i Prokuratury Okręgowej. Aspekt międzynarodowy przedstawili goście z Federacji Rosyjskiej i Senegalu.
Obrady konferencyjne podzielone zostały na 3 panele. W pierwszym, któremu przewodniczyła dr Moniki Kotowska zaprezentowano 3 referaty:
- prof. dr hab. Wiesław Pływaczewski – Zielona kryminologia wobec zjawiska nielegalnej eksploatacji światowych zasobów leśnych,
- dr Bara Ndiaye – Refleksje na temat strategii ochrony obszarów zielonych w Senegalu,
- dr Denis Sołodow – Zjawisko nielegalnej eksploatacji zasobów leśnych z perspektywy Federacji Rosyjskiej: aspekty kryminalne.
Drugi panel prowadzony przez dra Piotra Chlebowicza obejmował 4 referaty:
- Prok. Jolanta Jankowska – Rola prokuratury w postępowaniach karnych dotyczących przestępstw przeciwko środowisku,
- Insp. Tadeusz Pasternak – Rola Straży Leśnej w zwalczaniu przestępstw i wykroczeń szkodnictwa leśnego,
- Dr Grażyna Kędzierska – Kryminalistyczne aspekty pracy Straży Leśnej,
- Dr Piotr Ochman – Przepisy karne w ustawie o leśnym materiale rozmnożeniowym. Stan prawa krajowego w świetle prawa unijnego.
Podczas trzeciego panelu pod przewodnictwem dr Grażyny Kędzierskiej wygłoszone zostały 4 referaty:
- Ewelina Karpowicz, Adam Kipa – Ochrona podlaskich lasów w opinii społecznej,
- Mgr Łukasz Pawłowski – Lasy jako dobro wspólne,
- Mgr Joanna Narodowska – Etiologia przestępstw przeciwko lasom w świetle teorii kryminologicznych,
- Mgr Szymon Buczyński – Ochrona zasobu niematerialnych dóbr kultury na obszarach leśnych.
Każdy z paneli kończyła niezwykle ożywiona dyskusja, która znajdowała swoją kontynuację w kuluarach podczas przerwy kawowej i obiadu. W foyer Centrum Konferencyjnego prelegenci udzielali również wywiadów przedstawicielom lokalnych mediów.
Podsumowując konferencję prof. dr hab. W. Pływaczewski – Kierownik Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej – podkreślił konieczność kontynuowania badań nad problematyką ochrony środowiska ze szczególnym uwzględnieniem obszarów leśnych. Zapowiedział również zorganizowanie kolejnej konferencji środowiskowej, która nabiera zatem charakteru cyklicznego. Za niezwykle istotną i konieczną uznał współpracę nauki z praktyką stąd szczególne słowa podziękowania za wsparcie organizacyjne i merytoryczne skierował do przedstawicieli Lasów Państwowych.
Dorobek konferencji w postaci wygłoszonych referatów oraz nadesłanych prac opublikowany zostanie w formie recenzowanej monografii książkowej jesienią bieżącego roku.
Konferencję można uznać za inicjatywę nowatorską a jednocześnie odpowiadającą na współczesne zagrożenia przestępczością oraz niezwykle istotną dla ochrony dziedzictwa przyrodniczego, w tym środowiska leśnego. Szczególnego wydźwięku nabiera jej organizacja w stolicy regonu uważanego za „Zielone płuca Polski” i „Cud natury”. W związku z powyższym Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej jest niejako zobligowana do stania się wiodącym krajowym ośrodkiem naukowym zajmującym się szeroko pojętą ochroną środowiska.