Kapitalizm czy socjalizm?
Sprawa podwyżek na Uczelni wzbudza u wszystkich pracowników wiele emocji. Najczęściej słyszymy, że podwyżki powinny zostać rozdzielone w sposób sprawiedliwy. Problem w tym, że każdy tę sprawiedliwość rozumie inaczej. Ci, którzy przez lata wypracowali trochę wyższe pobory uważają, że najbardziej sprawiedliwy jest podział procentowy, zapewniający zachowanie proporcji w ogólnej strukturze wynagrodzeń. Inni uważają, że podwyżki powinny być kwotowe, bo każdy dostanie tyle samo, a więc sprawiedliwie. Jaki więc jest naprawdę?
Posłużmy się prostym przykładem. Załóżmy, że pracownik na stanowisku A zarabia 4000 zł, a pracownik na stanowisku B 8000 zł, a więc dwa razy więcej, czy jak ktoś woli o 100% więcej.
8000 zł/4000 zł = 2
Załóżmy teraz, że pracownikom przyznano 20% podwyżki. W związku z tym fundusz wynagrodzeń rośnie o 2400 zł. Jeżeli dostaną podwyżkę zgodnie z tym założeniem to:
- pracownik na stanowisku A otrzyma: 4000 zł + 20% = 4000 zł + 800 zł = 4800 zł
- pracownik na stanowisku B otrzyma: 8000 zł + 20% = 8000 zł + 1600 zł = 9600 zł
Stosunek wynagrodzenia między nimi wynosi wciąż tyle samo, tj.:
9600 zł/4800 zł = 2
tzn. pracownik na stanowisku B wciąż zarabia 2 razy więcej od pracownika na stanowisku A, czy jak kto woli o 100% więcej.
Ale możemy oczywiście ten sam fundusz płac podzielić po równo kwotowo, tj.
2400 zł/2 = 1200 zł. W konsekwencji jeden i drugi pracownik dostaną 1200 zł podwyżki:
- stanowisko A: 4000 zł + 1200 zł = 5200 zł
- stanowisko B: 8000 zł + 1200 zł = 9200 zł.
Jaki jest teraz między nimi stosunek wynagrodzeń?
9200 zł/ 5200 zł = 1,77
W wyniku tego rozwiązania pracownik na stanowisku B już nie zarabia 2 razy więcej, ale tylko 1,77 razy więcej, a więc jak ktoś woli o 77% więcej. Jest tak dlatego, gdyż pracownik na stanowisku A otrzymał 30% podwyżki, a pracownik na stanowisku B tylko 15% podwyżki. Otrzymali tyle samo czy nie? Kwotowo tak (1200 zł), ale procentowo, pracownik na stanowisku B otrzymał dwukrotnie niższą podwyżkę.
Każda kolejna podwyżka kwotowa będzie zmniejszała różnicę między tymi stanowiskami, aż w końcu może się okazać, że pracownik na stanowisku B już nie zarabia ani 100% więcej, ani 77% więcej, ale np. tylko 1% więcej. Czy referent, specjalista, informatyk, inżynier, kierownik czy dyrektor – wszyscy powinni zarabiać tyle samo? Czyżbyśmy chcieli powrotu do socjalizmu – wszyscy marnie, ale jednakowo? Praca każdego jest ważna, każdy powinien zarabiać godnie, ale nie może się to dziać kosztem osób z wyższym uposażeniem na stanowiskach wymagających wyższych kwalifikacji, większej odpowiedzialności, etc.
Odrębnym problemem są zgłaszane przez wielu pracowników tzw. „kominy”, polegające na zróżnicowaniu pensji na tym samym stanowisku i przy tym samym zakresie obowiązków. Rozwiązaniem tych problemów ma być wartościowanie stanowisk pracy, które ma ten problem „ucywilizować”. Prace w tym zakresie są na końcowym etapie i mamy nadzieję, że rozwiązania te spotkają się z akceptacją wszystkich pracowników.
Należy zauważyć, że postulowane przez związek PRAWDA podwyżki kwotowe będą miały takie same negatywne skutki dla wielu pracowników, co podwyżki pensji minimalnej. Już teraz przez jej skokowy wzrost pensje pracowników, którzy wypracowali sobie trochę wyższe uposażenie na przestrzeni lat, zostały zrównane z ustawowym minimum. Kto zarabiał mniej niż wynosiła pensja minimalna, przysługiwała mu podwyżka, ale kogo zarobki były na wyższym poziomie już niekoniecznie.
Jako ZNP nie godzimy się na takie socjalistyczne rozwiązania. Po raz kolejny informujemy, że przy rozdziale tej podwyżki będziemy walczyć o rozwiązanie procentowe z klauzulą nie mniej niż w myśl zasady „przede wszystkim nie szkodzić”. Naszym zadaniem, które stawiamy przed sobą, jest wywalczenie jak największej kwoty „nie mniej niż” w toku konstruktywnych negocjacji z JM Rektorem. Zdajemy sobie sprawę, że budżet uczelni nie jest z gumy i nie żądamy rzeczy nierealnych. Niemniej jednak liczymy na wyrozumiałość JM Rektora i zrozumienie sytuacji najniżej uposażonych pracowników z grupy nienauczycieli i chęć wygospodarowania pieniędzy na zwiększenie puli dla tych osób.
Bez względu na postawę związku PRAWDA zamierzamy nadal prowadzić negocjacje z JM Rektorem i doprowadzić do jak najszybszej wypłaty podwyżek na UWM. O ich wynikach będziemy Państwa na bieżąco informować.