Oczekiwania i możliwości działania młodych pracowników na rzecz społeczności akademickiej i rozwoju uczelni w świetle zmian w szkolnictwie wyższym

15 lutego 2017 na terenie kampusu uniwersyteckiego w Kortowie, pod patronatem J.M. Rektora UWM prof. dr. hab. Ryszarda Góreckiego, odbyło się sympozjum pod hasłem „Oczekiwania i możliwości działania młodych pracowników na rzecz społeczności akademickiej i rozwoju uczelni w świetle zmian w szkolnictwie wyższym”. Jego celem było przybliżenie stanu prac nad nowelizacją ustroju funkcjonowania szkół wyższych oraz roli związków zawodowych w tym procesie. W sympozjum udział wzięli Prorektor ds. kadr - prof. dr hab. Grzegorz Białuński, doradca Wiceprezesa Rady Ministrów Jarosława Gowina - pan Michał Wypij, Janusz Rak - Prezes RSzWiN ZNP, Stanisław Różycki – Wiceprezes RSzWiN ZNP, Przewodniczący Rady Wojewódzkiej OPZZ Województwa Warmińsko-Mazurskiego - Jarosław Szunejko przedstawiciele NSZZ „Solidarność” UWM i NSZP UW-M „Prawda”, członkowie organizacji związkowych z ośrodków akademickich z całej Polski, w tym z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytetu Łódzkiego, Politechniki Warszawskiej, dziekani poszczególnych wydziałów oraz członkowie i sympatycy ZNP w UWM w Olsztynie. Doradca Wiceprezesa Rady Ministrów przedstawił tzw. Strategię Gowina, której celem są zmiany prawa regulującego zasady funkcjonowania nauki polskiej w zakresie umiędzynarodowienia, efektywnego systemu zarządzania i kontaktów z gospodarką oraz nowych ścieżek awansu zawodowego dla dydaktyków oraz grupy naukowców. Kluczowym punktem sympozjum była debata dotycząca oczekiwań i możliwości włączenia młodych pracowników do działań na rzecz społeczności akademickiej i rozwoju uczelni w świetle przewidywanych zmian. Jej uczestnicy wyrazili szereg uwag dotyczących zarówno proponowanych zmian w systemie szkolnictwa wyższego, jak również oczekiwań młodych pracowników nauki w tym zakresie. Przeprowadzona dyskusja pozwoliła na sformułowanie kilku kluczowych, z punktu widzenia beneficjentów zmian, wniosków i postulatów: 1) konieczność wyeliminowania obowiązkowej habilitacji - habilitacja nie sprzyja rozwojowi naukowemu, a raczej go hamuje - polskie uczelnie pomimo wzrostu liczby habilitacji w ostatnich latach, przesunęły się na dalsze miejsca w międzynarodowych rankingach uczelni wyższych; habilitacja umożliwia tylko awans akademicki, a nie naukowy (rozpoznawalność); kariera naukowa i kariera akademicka to dwie niezależne od siebie drogi; 2) konieczność wzrostu wynagrodzeń dla młodych adeptów nauki - czas dynamicznego ich rozwoju naukowego/zawodowego (do 35 roku życia) zbiega się z okresem zakładania rodziny, nabywania mieszkań etc.; zapewnienie odpowiedniej stopy życiowej młodym pracownikom jest niezbędnym elementem wyeliminowania drenażu talentów przez sektor biznesowy; 3) konieczność zmniejszenia obciążeń dydaktycznych oraz administracyjnych – rosnący stopień obciążenia pracowników naukowych czynnościami nie związanymi z nauką (biurokratyzacja) oraz wysoki poziom pensów dydaktycznych jest czynnikiem w znacznym stopniu ograniczającym tempo rozwoju karier naukowych młodych pracowników; 4) konieczność zmian w systemie ocen pracowników akademickich – istniejący system punktowy prowadzi do wielu patologii (np. „spółdzielnie pisania artykułów”) i nie pozwala w sposób obiektywny dokonać rzetelnej, indywidualnej oceny faktycznego wkładu pracownika w rozwój nauki; 5) konieczność synchronizacji zmian w szkolnictwie wyższym z odpowiednimi zmianami w oświacie – poprawa jakości kształcenia wyższego nie jest możliwa bez przeprowadzenia odpowiednich reform w oświacie - szczególnie w zakresie szkolnictwa średniego; absolwenci szkół średnich, po zdaniu matury, są naturalnymi kandydatami na studentów.