Falowanie płytkowodne | ||||||
Określenia "woda głęboka" i "płytka" są w pewnym sensie pojęciami względnymi. Akwen o danej głębokości dla falowania gwałtownego spełnia warunki płytkowodne, natomiast dla falowania nikłego warunki głębokowodne. Granicę między wodą głęboką i płytka wyznaczyć można tam, gdzie zaczyna się odczuwalne zaburzenie fal spowodowane bliskością dna. Nie stanowi ona jednak wyraźnej linii, lecz strefę. Wynika to z odmiennych parametrów poszczególnych fal. Gdy przemieszczają się one ku brzegowi, w pewnym momencie znajdują się w zakresie głębokości przejściowych. Kiedy docierają do płytkiej wody, zaczynają ulegać transformacji. Polega ona na zmianie kształtu orbit cząsteczek wody z kolistego przechodzą w eliptyczny. W strefach, w których falowanie sięga głębiej niż zasięg strefy eufotycznej, przyczynia się ono do użyźniania wód. Zjawisko refrakcji fal Blisko powierzchni mają niewielkie spłaszczenie, które wraz z rosnącą głębokością staje się coraz większe, aby przy dnie mieć charakter ruchów oscylacyjnych. W wyniku tarcia fal o dno ich grzbiety płyną szybciej niż doliny. Poprzedzające doliny je doganiają, co jest powodem zaniku symetrii - czyli większej łagodności nawietrznej części profilu fali przy zwiększonej stromości przeciwnej części. Falowanie w strefie płytkowodnej szybko osiąga graniczne wartości. Przy nawet bardzo dużych prędkościach wiatru fala nie ma tam nigdy tak imponujących rozmiarów, jak w strefie otwartych wód oceanicznych. Charakteryzuje się znaczną stromością, a po ustaniu wiatru szybko zanika. Konsekwencją dotarcia fal do płytkiej strefy przybrzeżnej jest zmniejszenie ich długości i prędkości. Wysokość małych fal zwiększa się, a dużych obniża. Jest to efekt zjawiska stretacji, która objawia się nie tylko zacieraniem różnic między wodnymi wałami podczas procesu falowania, lecz także jego parametrów między sztormami. Gdy fala podwyższa się przy równoczesnym skracaniu, rośnie jej stromość. Jeśli osiąga 1/7 wysokości, wówczas fale łamią się w formie przyboju. W zależności od konfiguracji dna może występować kilka kolejnych stref załamania się fal. Ze strefą wód płytkich związane są zjawiska dyfrakcji i refrakcji. Powstające fale dyfrakcyjne przemieszczają się w zamkniętych sektorach, na przykład w obrębie basenów portowych i różnią się od zasadniczego układu fal. Tworzą się, gdy ich długość jest współmierna z liniowymi wielkościami przeszkód. |
||||||
STRONA GŁÓWNA | FALOWANIE | PARAMETRY FAL | FALOWANIE WIATROWE | FALE WEWNĘTRZNE | WSTECZ | TECHNOLOGIE |