dr Danuta Packa, dr Alicja Kuraczyk,
prof.dr hab. Józef Tworkowski
Podstawą charakterystyki każdej odmiany rolniczej są zarówno cechy botaniczne, ważne ze względu na konieczność ustalenia jej odrębności wyrównania i trwałości (OWT), jak też cechy określające przydatność dla celów gospodarczych (WGO).
Badania OWT i WGO należą do podstawowych zadań COBORU, związanych z procedurą wpisywania odmiany do Rejestru oraz z kontrolowaniem jej przydatności do uprawy w całym okresie reprodukcji.
Pierwotny (wzorcowy) opis odmiany sporządza hodowca zgłaszający odmianę do Rejestru, COBORU potwierdza wiarygodność tych danych w corocznych badaniach OWT i WGO.
Udostępnienie aktualnej, pełnej charakterystyki walorów zrejonizowanych odmian pozwala producentom dokonać trafnego doboru odmiany zarówno z punktu widzenia realizacji zamierzonych celów, jak i dopasowania wymagań odmiany do przewidywanych warunków reprodukcji, co gwarantuje maksymalne wykorzystanie jej potencjału genetycznego.
W ostatnich latach 1995-2000 można zaobserwować bardzo znaczący wzrost udziału w Rejestrze nowych odmian polskich jęczmienia browarnego. Wśród 19 odmian (zarówno jarych jak i ozimych) kwalifikowanych w 2000 roku jako browarne, 11 stanowią odmiany polskie, jednakże ich przydatność technologiczna poza nielicznymi odmianami (Sezam, Rasbet, Rudzik, Gwarek) wskazanymi w tabeli 7, jest dość mała. Grupa odmian o najwyższej wartości browarnej została zdominowana przez odmiany obcego pochodzenia: 4 niemieckie (Brenda, Madonna, Scarlett, Tiffany), 1 czeską (Forum) i 1 austriacką (Prosa).
Tabela 7
Charakterystyka wybranych cech morfologicznych i użytkowych
odmian browarnych jęczmienia o najwyższej wartości
technologicznej, zrejonizowanych w 2000 r. (na podstawie danych
COBORU)
Odmiany | Rok wpisania do Rejestru | Źdźbło | Kłos** | Termin kłoszenia/dojrzewania | MTZ | Wyrównanie ziarna | Zawartość białka | Wartość technologiczna wg wskaźnika jakości Q | Plenność | Wymagania glebowe | Toleran-cja na zakwa-szenie gleby | Odpor-ność na wylega-nie | Zdrowo-tność*** |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Jare | |||||||||||||
Sezam | 2000 | średnie do długiego | cylindryczny, średni do dł.,średnio zbity | średni/średni | średnia | dość dobre | dość duża | 8,08 |
poniżej przeciętnej | średnie | średnia | dość duża | średnia M -, |
Forum CZ | 2000 | krótkie |
wrzecionowaty krótki, zbity | późny/średni | mała | słabe
do bardzo słabego |
dość mała | 7,83 |
poniżej przeciętnej | średnie | dość duża | dość duża | średnia M+ |
Brenda DE | 1998 | średnio długie | cylindryczny, długi, luźny | średni/średni | średnia | średnie | dość mała | 7,73 |
dobra – bardzo dobra | średnie | dość duża | dość duża | dobra M+,Ps- |
Rasbet | 1998 | długie | cylindryczny, śr. dł., luźny | średni/średni | średnia | średnie | mała | 7,72 |
dość dobra –dobra | średnie | dość duża | dość mała | dość duża M+, Rź+,Rk- |
Madonna DE | 1999 | średnio
długie do długiego |
cylindryczny, śr. dł.- długi, śr. zbity | późny/późny | średnia | średnie | dość mała | 7,58 |
dobra –bardzo dobra | średnie | średnia | duża | średnia M+, Rk+,Ps-, R- |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Scarlett DE | 1999 | średnio długie | cylindryczny, śr. dł.- długi, śr. zbity | średni/średni | średnia | dobre | dość mała | 7,45 |
dobra –bardzo dobra | średnie | dość duża | średnia | dobra |
Rudzik | 1987 | krótkie |
średnio długi, zbity | późny/późny | średnia | dobre | mała | 7,25 |
dobra | średnio – duże | średnia | duża | średnia |
Prosa AT |
2000 | średnio długie | wrzecionowaty krótki, zbity | średni/średni | dość duża | dość dobre | średnia | 7,18 |
bardzo dobra | średnie | dość mała | dość duża | dobra M+ |
Gwarek | 1999 | średnio długie | cylindryczny, śr. dł. - długi, zbity | dość późny/średni | średnia | dobre | dość duża | 6,93 |
dobra | średnie | średnia | średnia | średnia |
Maresi DE |
1991 | średnio
krótkie |
średnio długi, zbity | średnio wczesny/późny | średnia | dobre | średnia | 6,78 |
dobra –bardzo dobra | średnie | średnia | duża | dobra |
Ozime | |||||||||||||
Tiffany* DE | 1999 | średnio
krótkie |
piramidalny, śr.długi, zbity | dość późny/dość późny | duża | dobre | średnia | 7,33 |
dość dobra | średnie | dość mała | duża | dość dobra Rź+, Rk+,Ps+, R+,M -,Pt -, |
* mrozoodporność < średniej
** wszystkie odmiany mają kłosy 2-rzędowe
*** odporność na choroby – podwyższona „+”, obniżona„-”
M – mączniak prawdziwy
Ps – plamistość siatkowa
Rź – rdza źdźbłowa
Pt – pałecznica traw
Rk – rdza karłowa (rdza jęczmienia)
R – rynchosporioza
Strony WWW projektu Eurequa zostały
przygotowane przez Annę Bieńkowską i Roberta d'Aystetten