dr inż. Jan Tomasik

Urządzenia do kiełkowania jęczmienia

A. Słodownie klepiskowe - ze względu na małą wydajność, dużą pracochłonność i brak możliwości mechanizacji oraz automatyzacji uległy likwidacji. W słodowniach tych z namoczonego jęczmienia formowano pryzmy na klepisku, o grubości ok 30 cm, a pod koniec kiełkowania 15÷20 cm. Regulacji temperatury i przewietrzania dokonywano ręcznie, przewracając drewnianą łopatą lub specjalnym pługiem napędzanym elektrycznie i obsługiwanym ręcznie. Wilgoć ziaren uzupełniano spryskując grzędę wodą. Pomieszczenie wentylowano przez otwieranie lub zamykanie kanałów wentylacyjnych znajdujących się w ścianach słodowni.

B. Słodownie skrzyniowe - namoczone ziarno układa się w skrzyniach wykonanych ze zbrojonego betonu na metalowym sicie umieszczonym w odległości 40-60 cm od dna konstrukcji. Grubość warstwy ziarna -1 m, zasyp na 1m² skrzyni wynosi ok. 600 kg. Przestrzeń pod sitem służy do przepływu klimatyzowanego powietrza oraz do zbierania się CO₂ wydzielanego przez ziarno. Przewietrzanie ziarna może odbywać się od dołu jak i od góry, w zależności od potrzeby. Do zmiany kierunku przepływu służą odpowiednie przepustnice. Zasyp namoczonego jęczmienia, przewracanie ziarn na sicie  i odbiór mokrego słodu odbywa się mechanicznie. Najbardziej rozpowszechnionymi konstrukcjami są  skrzynie Saladina, w których mieszanie słodu wykonują pionowe przetrząsacze ślimakowe zamocowane na specjalnym wózku. Liczba skrzyń Saladina w słodowni wynosi przeważnie tyle ile trwa proces kiełkowania tzn. osiem.

Innym rozwiązaniem stosowanym w słodowniach skrzyniowych jest tzw. wędrująca grzęda. Polega to zastosowaniu specjalnego przewracacza, który przewraca i przesuwa grzędę w ciągu 8 dni od początku skrzyni (pierwszy dzień) do końca (ósmy dzień), skąd mokry słód kierowany jest do suszarni.

W słodowniach tych uzyskuje się słód najwyższej jakości, ze względu na możliwość utrzymania optymalnych warunków kiełkowania

C. Słodownie typu Nordon - wykorzystujący system kiełkowania i suszenia w tej samej skrzyni tzw. skrzynio-suszarni. Regulacja parametrów kiełkowania jęczmienia i suszenia słodu sterowana jest programem komputerowym. Liczba skrzynio-suszarni w słodowni jest równa liczbie dni trwania kiełkowania i suszenia.

D. Słodownie bębnowe - stalowe cylindry ułożone na czterech rolkach wprawiających cylinder w ruch obrotowy. Do środka urządzenia załadowuje się namoczony jęczmień (ok. 20 ton) a ruch bębna powoduje mieszanie ziarna.Dopływ klimatyzowanego powietrza następuje przez kanały sitowe umieszczone na obwodzie bębna, odprowadzenie - rurą sitową umieszczoną w środku urządzenia.

E. Słodownie wieżowe -  wszystkie urządzenia słodowni usytuowane są w wysokim budynku,

w którym spełnione są następujące warunki:

• wykorzystanie grawitacyjnego transportu ziarn,

• uzyskanie wysokiej zdolności produkcyjnej na minimalnej powierzchni,

• maksymalne ograniczenie zużycia energii cieplnej,

• zastosowanie pełnej mechanizacji i automatyzacji oraz standardowych warunków

Urządzenia w budynku słodowni usytuowane są w następujący sposób, patrząc od góry technologicznych. konstrukcji:

• przenośniki ziaren jęczmienia,
• urządzenia do mycia i wstępnego moczenia ziarna,
• umieszczone jedna nad drugą klimatyzowane komory rostnikowe, w których prowadzi się domaczanie i kiełkowanie ziarn. Okrągłe dno sitowe komory porusza się wraz z ziarnem. Mieszanie ziarna odbywa się za pomocą ślimakowych przewracaczy zamontowanych na stałe na promieniu komory. (Liczba komór 7 równa się liczbie dni kiełkowania).
• usytuowane jedna nad drugą dwie komory suszarni słodu. Siatki suszarni są nieruchome, a poziomy przenośnik ślimakowy służy do załadunku i rozładunku ziarna. W suszarniach stosuje się ogrzewanie bezprzeponowe (gazy spalinowe propan-butan). Czas suszenia słodu - 48 godzin.

Obecnie najczęściej słodowanie przeprowadza się w słodowniach skrzyniowych i wieżowych i typu Nordon

Strony WWW projektu Eurequa zostały przygotowane przez Annę Bieńkowską i Roberta d'Aystetten