|
Na tej stronie:
(wybierz
interesujący Ciebie temat)
Energetyka w starożytności
Odkrycia
archeologiczne dokonane w XX wieku wskazują na dwa miejsca
Starożytności, których mieszańcy prawdopodobnie znali zjawisko
elektryczności. Krajami tymi były: starożytny Egipt oraz
tereny pomiędzy Eufratem, a Tygrysem zamieszkiwane przez
plemiona Partów. Ślady wskazujące na to, iż kapłani egipscy
znali zjawisko elektryczności można zauważyć dzięki rysunkom
naściennym pozostawionym w świątyni bogini Hathor w Denderze.
Na reliefach uwidocznione są zamknięte naczynia w kształcie
lampy, w których zamknięte są węże, ułożone na podobieństwo
dzisiejszych żarników. Do naczyń dochodzą przewody,
wyprowadzane z naczyń poprzez zatopione w nich pręty
(prawdopodobnie pierwotne ogniwo galwaniczne). Materialnych
dowodów na posługiwanie się starożytnych ludów elektrycznością
dostarczyły wykopaliska prowadzone w latach 30 i 80 - tych XX
wieku przez niemieckich archeologów w okolicach Bagdadu. W
trakcie prac wykopaliskowych natknięto się tam na gliniane
dzbany, w środku których zamocowano odizolowany od naczyń
cylinder z miedzianej blachy, w którego środek wprowadzono
stalowy pręt. Wysunięta przez badacza hipoteza, iż naczynia te
przypominają ogniwa elektryczne znalazła potwierdzenie
w eksperymencie, w czasie którego cylinder napełniono różnego
rodzaju kwasami naturalnymi (m.in. kwas cytrynowy). Okazało
się, iż między cylindrem, a prętem wystąpiła różnica
potencjału świadcząca o prawdziwości założenia o odnalezieniu
protoplasty współczesnej baterii. Najstarsze odkryte naczynia
w kształcie ogniw galwanicznych odnalezione na terenie
dzisiejszego Iraku pochodzą z okresu ok. 2500 lat przed naszą
erą. W ręce Partów trafiły prawdopodobnie z podbitego przez
nich Egiptu, gdzie zachowały się jedynie naścienne inskrypcje
wskazujące na prawdziwe źródło odkrycia i stosowania
elektryczności na Świecie.
Wkład cywilizacji Starożytnych Greków w
naukę o elektryczności to zdefiniowanie pojęcia atomu -
niepodzielnej cząstki, która jest podstawą wszelkich bytów i
znajduje się w ciągłym ruchu. Co więcej przyciąga się z
cząstkami podobnymi, a odpycha z różnymi, może poruszać się w
sposób niekontrolowany. Twórcami teorii istnienia cząstek
elementarnych, opartych na rozważaniach filozoficznych, byli w
IV w.p.n.e Demokryt z Abdery oraz Epikur. Tales z Miletu jako
pierwszy zauważył elektrostatyczne właściwości bursztynu,
które opisał. Kontynuatorem teorii atomistycznej Greków był
Rzymianin - Titus Lucretius Carus, autor dzieła „O naturze
wszechrzeczy”. Teorie filozofów greckich, choć oparte jedynie
o hipotezy i proces myślowy doprowadziły do powstania podwalin
racjonalnej teorii studiów nad Światem, traktowanej jako
początek nowoczesnej nauki.
Pierwsze wzmianki o
wykorzystaniu wody przez człowieka w celach energetycznych
sięgają I wieku. Początkowo budowane na rzekach koła wodne
wprawiały w ruch żarna w młynach. Jednak dopiero 1000 lat
później energię wody zaczęto wykorzystywać w szerszym
zakresie, do napędzania miechów i ciężkich młotów w kuźniach,
pił w tartakach oraz innych podobnych urządzeniach.
Pozyskiwanie energii elektrycznej z wody na terenie Polski
rozpoczęto już w 1910 roku na rzece Radunia niedaleko Gdańska,
gdzie uruchomiono pierwsze małe elektrownie wodne w Straszynie
i Rutkach. Jednak pierwszy zawodowy turbozespół
hydroelektrowni - posiadający dużą na ówczesne czasy moc - 3.5
MW - powstał w Gródku na rzece Wda w 1923 roku. Zawdzięczamy
go inżynierowi Alfonsowi Hoffmannowi, którego śmiało nazwać
można ojcem polskiej energetyki. Dzięki jego wysiłkowi od tego
momentu w Polsce rozpoczął się intensywny rozwój
elektroenergetyki.
Pierwsze koła wodne o osi
poziomej , które podnosiły wodę zostały opisane przez Filona
z Bizancjum w III w p.n.e. W I wieku p.n.e. Strabon napisał ,
że napędzały one młyny wodne w Azji Mniejszej. W
„Architekturze” (25¸30
p.n.e.) Marcus Witruwiusz Pollio opisał po raz pierwszy młyn
wodny. Współcześnie prototyp owego młyna nosi nazwę młyna
rzymskiego lub młyna Witruwiusza. |
