POWRÓT

CYRKULACJA W OCEANIE SPOKOJNYM

Ocean Spokojny w porównaniu z innymi oceanami dominuje, obejmuje bowiem aż 49.5% powierzchni Wszechoceanu. Większość oceanów wyraża się także w ich rozciągłości równoleżnikowej i południkowej. Według tego kryterium również wyróżnia się Ocean Spokojny z rozciągłością południkową liczącą blisko 16 tys. km i równoleżnikową 20 tys. km (połowa obwodu Ziemi).

Cyrkulacja wód powierzchniowych w Pacyfiku jest w ogólnych zarysach zbliżona do tej, jaka występuje w Atlantyku. Poniżej równika zachodzi cyrkulacja o kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. System pasatów południowo-wschodnich powoduje powstanie Prądu Południoworównikowego, który znajduje się między 3° szerokości geograficznej pomocnej i 10° szerokości geograficznej południowej. Przemieszcza on wody ze średnią prędkością 1,8 km/h. Pod nim w 1951 r. odkryto silny Prąd Cromwella, który płynie symetrycznie po obu stronach równika w postaci strumienia szerokości 300-400 km przy miąższości sięgającej 200 m. Rozciąga się w kierunku zachodnim od południka wysp Galapagos na ponad 6000 km. Przy prędkości rdzenia około 5 km x h^-1 przemieszcza się na głębokości 70-200 m, transportując blisko 40 sv wody. Prąd Południoworównikowy tworzy w kierunku południowo-zachodnim ciepły Prąd Wschodnioaustralijski. Przepływając między Tasmanią i Nową Zelandią; dociera do Dryfu Wiatrów Zachodnich. Dalej przenosi wody w stronę Ameryki Południowej, aby przetoczyć je wzdłuż brzegów w postaci Prądu Peruwiańskiego (Prądu Humbolta). W okolicy równika osiąga Prąd Południoworównikowv i zamyka południowy obieg cyrku­lacji. Pacyficzny Prąd Północnorównikowy płynie ze wschodu na zachód z prędkością około 1 km/h między 8°, a 20° szerokości geograficznej północnej. Jest on oddzielony od Prądu Południoworównikowego skierowanym na wschód Równikowym Prądem Wstecznym, który charakteryzuje się prędkością 0,5-2 km/h. Prąd Północnorównikowy gdy zbliża się do Filipin, skręca w kierunku północnym i przechodzi w ciepły prąd Kuro-Siwo - odpowiednik atlantyckiego Prądu Florydzkiego. Potem oddala się od lądu, kierując się na wschód. Przy prędkości 9 km/h do około 170° długości geograficznej wschodniej osiąga przepływ wód rzędu 65 sv. Ten odcinek można przyrównać do Prądu Zatokowego. Kuro-Siwo przemieszcza się dalej ku Ameryce. Po drodze styka się z prądem OjaSiwo, toczącym swoje wody z północy na południe z Morza Beringa i Ochockiego. Staje się Prądem Północnopacyficznym, który rozdziela się na dwa ramiona płynący wzdłuż wybrzeży Ameryki na północ Prąd Alaski i płynący na południe wzdłuż wybrzeży amerykańskich chłodny Prąd Kalifornijski. Ten, docierając do Prądu Północnorównikowego, domyka antycyklonalny wir pacyficzny na półkuli północnej. Punkt dywergencji między Prądem Alaski i Kalifornijskim znajduje się zimą prawie na 45° szerokości geograficznej północnej, a latem - 50° szerokości geograficznej północnej. Można znaleźć wiele analogii między prądami atlantyckimi i pacyficznymi w zakresie oddziaływania na warunki klimatyczne. Podobne w skutkach jest zetknięcie Prądu Zatokowego z Labradorskim i Kuro-Siwo z Oja-Siwo. Prąd Kuro-Siwo wywiera analogiczny wpływ na niż aleucki w północno-wschodniej części Pacyfiku do wpływu Prądu Północnoatlantyckiego na niż islandzki - tak jak Prąd Północnoatlantycki działa łagodząco na klimat Kuro-Siwo. W wypadku Pacyfiku bardzo jaskrawym przykładem oddziaływania na warunki klimatyczne jest Prąd Peruwiański. Ma on niższą temperaturę o 8-10°C od wód, na które napływa.