Studenckie Koło Naukowe Ochrony Przyrody
powołane zostało decyzją Rektora UWM w
Olsztynie, w kwietniu 2012 r., ale już, oprócz
obligatoryjnych spotkań co 2 tygodnie,
zaczęliśmy intensywnie działać (oto wybrane
nasze działania - od najnowszych):
Publikacje
Las Miejski - płuca Olsztyna
Przyroda Polska, Nr 9, wrzesień 2017 r.
Kędzia Maciej, Stępień Arkadiusz 2017.
Buki Taborskie. O sukcesji w rezerwacie Sosny Taborskiej
Przyroda Polska. Nr 8 Sierpień/2017, 22-23
Szczepański Marek (student k. Leśnictwo). Stępień Arkadiusz
Czy torfowiska wysokie
to tylko mokradła
Przyroda Polska. Nr 5 maj 2017 r
Kędzia Maciej, Stępień Arkadiusz
Leluja to ciamajda, która z gór na
Warmię przywędrowała "Przyroda Polska"
nr 7 (2015) lipiec 2015,
dr hab. Arkadiusz Stępień i Maciej Kędzia (student Leśnictwa)
Księżniczka wiosny - śnieżyczka przebiśnieg- ""Przyroda Polska"
nr 4(2015) kwiecień 2015 r.str. 30-31
dr hab. Arkadiusz Stępień i Maciej Kędzia (student Leśnictwa)
Kwietnik – to pająk czy kwiat - ""Przyroda Polska"
nr 12(2014) grudzień 2014 r.str. 30-31
dr hab. Arkadiusz Stępień i Maciej Kędzia (student Leśnictwa)
Modrzewnica zwyczajna mrozu sie nie boi - "Natura. Przyroda Warmii i Mazur"
nr 3(35) październik 2014 r.str. 9-11
dr hab. Arkadiusz Stępień i Maciej Kędzia (student Leśnictwa)
Buławnik czerwony - niezwykła orchidea "Przyroda Polska"
nr 5, 2014 r str. 30-31 Maciej Kędzia (student k. Leśnictwo) i dr hab. Arkadiusz Stępień
Pióropusznik strusi "Przyroda Polska"
nr 3, 2014 r str. 21-22 dr hab. Arkadiusz Stępień i Maciej Kędzia (student k. Leśnictwo)
Skakuny - inteligentni łowcy"Przyroda Polska"
nr 12, 2013 r str. 22-23 Maciej Kędzia (student k. Leśnictwo) i dr hab. Arkadiusz Stępień
Pająk kwietnik (Misumena vatia) niczym kameleon
"Natura Przyroda Warmii i Mazur"
nr 2(30) sierpień 2013 r.str. 18-19 Maciej Kędzia (student k. Leśnictwo) i dr hab. Arkadiusz Stępień
Artykuły i wystąpienia na Seminariach Kół Naukowych.
Studenckie Koło Naukowe Ochrony Przyrody,. Opiekun koła i nadzór nad pracami: dr hab. inż. Arkadiusz Stępień:
Marlena Skrobisz, Ewa Śliwowska, Jacek Rzeszotarski. 2014. Jakość wód powierzchniowych na terenach Biebrzańskiego Parku Narodowego w zależności od zagospodarowania terenu. XLII Międzynarodowe Seminarium Kół Naukowych.,Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. pp. 525
Dominika Reszka, Maciej Kędzia. 2014. Rośliny chronione okolic Olsztyna. XLII Międzynarodowe Seminarium Kół Naukowych. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. pp. 500.
Maciej Kędzia, Dominika Reszka. 2014. Różnorodność
flory Biebrzańskiego Parku Narodowego. XLII Międzynarodowe Seminarium
Kół Naukowych. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
pp. 520.
Małgorzata Łucek.
2014. Organizmy inwazyjne w rolnictwie. XLII Międzynarodowe Seminarium
Kół Naukowych. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. pp.
509
Kamila Dobrońska., Anna Olkowska, Katarzyna Goździewska. 2013. Ochrona żółwia błotnego (Emys Orbicularis) na Warmii i Mazurach. II Studencka Konferencja Herpetologiczna 7-8.12.2013 Wrocław.
Leśnik przyrodnikiem czy przyrodnik leśnikiem-
spotkanie z przedstawicielem RDLP w Olsztynie
W
dniu 14 listopada 2012 r. w sali Kotera o godz.
18.30 na Wydziale Kształtowania Środowiska i
Rolnictwa, odbyło się spotkanie
z naczelnikiem
Wydziału Ochrony Lasu i Przyrody w Regionalnej
Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie, mgr inż.
Tadeuszem Pampuchem;
-galeria-
-
Uczestnictwo bierne niektórych
zainteresowanych w XLI Międzynarodowym
Seminarium Kół Naukowych w UWM w Olsztynie w
dniach 15-16 maja 2012 r.
- Uczestniczenie 7 maja 2012 r. na wykładzie
prof. Dariusza Zalewskiego "Biologia i ekologia
dzikich zwierząt i ich ochrona"
Obóz naukowy 2015. Wigierski Park Narodowy
(sprawozdanie
z obozu naukowego)
Celem obozu była inwentaryzacja
ekosystemu Wigierskiego Parku Narodowego, wykonanie zdjęć
fitosocjologicznych tamtejszych zbiorowisk, obserwacja gatunków szczególnie
cennych przyrodniczo, a tym samym zgłębienie wiedzy przyrodniczej uczestników
obozu.
Zrealizowany program:
Dzień 1. Wyjazd z Olsztyna
Dotarcie do Wigierskiego Parku Narodowego i zakwaterowanie, Rozeznanie w terenie
Dzień 2. Zapoznanie
się z historią obiektu oraz właściwościami obszaru Wigierskiego Parku
Narodowego – obserwacja gatunków oraz struktury gruntu.
Dzień 3. Porównanie
drzewostanu przekształconego w ramach aktywnej ochrony przyrody,
który jest siedliskiem cennych owadów oraz ptaków
– przegląd gatunków.
Dzień 4. Rozpoznawanie
flory i fauny Wigierskiego Parku Narodowego przegląd florystyczny
i faunistyczny terenów mokradłowych, których ochrona ze
względu na ogromne znaczenie przyrodnicze jest niezwykle ważna.
Obserwacja siedlisk bobrów. Dotarcie do wieży widokowej.
Dzień 5. Inwentaryzacja gatunków roślin wodnych i błotnych
Dzień 6. Przegląd
roślinności antropogenicznej ściśle związanej z historią tego miejsca -
roślinności rowu fortecznego oraz porastającej schrony, a także
wykonanie zdjęcia fitosocjologicznego zbiorowiska borów
sosnowych na tarasie wydmowym doliny.
Dzień 7. Wyjazd do Olsztyna w godzinach popołudniowych
Obóz naukowy 2013. Biebrza -
monitoring, zagrożenia i funkcjonowanie (sprawozdanie
z obozu naukowego)
Jednym
z celów, jaki sobie postawili członkowie
Koła oraz ich opiekun naukowy dr hab.
Arkadiusz Stępień jest poszerzanie wiedzy i
czynny udział w działaniach na rzecz ochrony
przyrody. W te zadania doskonale wpisał się
wyjazd na obóz naukowy w Biebrzańskim Parku
Narodowym, na który pod koniec czerwca 2013
r. pojechała grupa 7 studentów z kierunku
Ochrona Środowiska oraz Leśnictwa, opiekun
naukowy Koła oraz dr Jacek Alberski z
Katedry Łąkarstwa. Wyjazd doszedł do skutku
dzięki pomocy materialnej Rektora UWM, co
pozwoliło nam zorganizować tygodniowy pobyt
naukowy na przepięknych biebrzańskich
bagnach. Tematem przewodnim było "Biebrza -
monitoring, zagrożenia, funkcjonowanie”.
Już od
pierwszego dnia obozu, zbieraliśmy próby
wody z cieków wodnych spływających pośrednio
lub bezpośrednio do Biebrzy. Było to jedno z
zadań, które przed sobą postawiliśmy mające
na celu sprawdzenie wpływu różnego sposobu
użytkowania zlewni na zanieczyszczenia wód
powierzchniowych spływających do Biebrzy. Na
podstawie naszych obserwacji, jeszcze przed
szczegółowymi analizami chemicznymi,
stwierdziliśmy, że rolnictwo oraz ścieki
komunalne mogą być głównymi sprawcami
zanieczyszczeń spływających do okolicznych
rzek. Jednakże w większości są to
gospodarstwa ekstensywne lub ekologiczne,
które nie wnoszą zanieczyszczeń pochodzących
z nawozów sztucznych oraz pestycydów.
Zagrożeniem może być niewłaściwe stosowanie
nawozów naturalnych lub ich nieodpowiednie
składowanie.
Następne dni obozu poświęciliśmy zbieraniu
informacji dotyczących składu florystycznego
siedlisk pod wpływem różnego sposobu
użytkowania. Na podstawie zdjęć
fitosocjologicznych zaobserwowaliśmy, że
koszenie biebrzańskich łąk przynajmniej raz
w roku, to w zasadzie jedyny sposób na
zachowanie różnorodności biologicznej. Wobec
coraz mniejszej obsady pogłowia bydła i
zmniejszonego zapotrzebowania na paszę
zwykle wiąże się to z koniecznością
stosowania dopłat rolnośrodowiskowych do
koszenia łąk i zbioru siana.
Jednym
z ciekawszych obiektów, który odwiedziliśmy
były zabudowania wsi Jagłowo położonej tuż
nad Biebrzą. Obserwowaliśmy w jakiś sposób
zagospodarowane i wykorzystywane są tereny
leżące bezpośrednio nad rzeką oraz jaki
wpływ mogą mieć na jakość wody. W głównej
mierze są to łąki kośne oraz pastwiska, na
których wypasane są zwierzęta gospodarskie
głównie bydło i konie. Jednakże dużo domostw
jest albo opuszczonych lub zamieszkałych,
ale już nie przez rolników.
Oczywiście pobyt nad Biebrzą nie mógł się
odbyć bez eksploracji Czerwonego Bagna.
Wbrew pozorom i nazwie teren ten nie składa
się tylko z samych bagien. Penetrację
okolic obwodu ochronnego Grzędy
rozpoczęliśmy od Uroczyska Dęby.
Osobliwością terenu jest występowanie
śródbagiennych wydm otoczonych torfowiskiem.
Występują tam cenne gatunki roślin i
zwierząt charakterystyczne dla wydm oraz
kserotermicznych muraw napiaskowych. Przy
okazji stwierdziliśmy, że system ścieżek
edukacyjnych oraz pomocnych przy zwiedzaniu
terenu pomostów, wież widokowych z jednej
strony pomagają poznać przyrodę tego terenu,
ale też spełniają rolę barier mogących
zakłócić jej funkcjonowanie. Ciekawostką
jest „Borek bartny” przedstawiający kolejne
etapy rozwoju bartnictwa na tych terenach,
począwszy od dawniej stosowanych barci,
przez kłody wiszące na drzewach, stojące
oraz leżące, aż do współczesnych uli.
Duże
wrażenie wśród uczestników obozu zrobiła
wyprawa ścieżką edukacyjną „Czerwone Bagno”.
Po dotarciu na miejsce szliśmy drewnianą
kładką, ciągnącą się kilkaset metrów wzdłuż
boru bagiennego, przechodzącego w bór
wilgotny a następnie w ols. Na ostatnim
etapie mogliśmy obserwować torfowisko
niskie, porośnięte wierzbą, trzciną i
brzozą. Wśród roślin można dostrzec rosiczkę
okrągłolistną, bagno zwyczajne czy wełniankę
pochwowatą. Wypatrzyliśmy także relikty
polodowcowy brzozę karłowatą.
Ważnym
elementem wyjazdu było spotkanie i dyskusja
z pracownikami BPN. Tematem poruszanym
podczas spotkania z zastępcą dyrektora BPN
mgr inż. Andrzejem Grygorukiem, były
pokazanie osiągnięć w zakresie ochrony
przyrody na przykładzie Parku oraz wskazanie
typowych bolączek dotyczące odpowiedzialnego
zarządzania tak przepięknym i różnorodnym
obszarem. Studenci dopytywali się także o
możliwościach brania udziału w pracach na
rzecz ochrony przyrody w Parku. Od lipca
2013 roku istnieje możliwość wzięcia udziału
w pracach na terenie Parku w ramach
wolontariatu.
W
wyniku kilkudniowego pobytu na Bagnach
Biebrzańskich zebrano obfity materiał
badawczy, który po opracowaniu będzie służył
podniesieniu wiedzy na temat zagrożeń w
funkcjonowaniu tej cennej formy ochrony
obszarowej. Efektem tych badań będą referaty
prezentowane na studenckich konferencjach
kół naukowych, a materiały zostaną
opublikowane w ogólnopolskich czasopismach
naukowych.
Opiekun Kola Naukowego Ochrony Przyrody
dr
hab. Arkadiusz Stępień
-galeria-
Obóz naukowy połączony ze spływem rzeką Omulwią
(29
września 2012 r.)
Grupa 12 studentów wraz z opiekunem koła
naukowego dr hab Arkadiuszem Stępniem wybrała
sie na kilkudniowy obóz naukowy w okolice
Jeziora Omulew oraz rzeki Omulwii. Połączylismy
go razem ze spływem rzeką Omulew.
-galeria- -sprawozdanie-
Żółw błotny (Emys
orbicularis) relacja
z warsztatów
W
dniach 19.04- 20.04 mieliśmy zaszczyt
uczestniczyć w warsztatach dotyczących ochrony
żółwia błotnego (Emys orbicularis),
zorganizowanych przez Polskie Towarzystwo
Ochrony Ptaków. Pierwszego dnia odbyło się
szkolenie teoretyczne na którym herpetolog
Grzegorz Górecki zapoznał nas z ogólną biologią
gatunku, wskazał stanowiska (w obrębie Warmii i
Mazur) na których on występuje, wymienił
zagrożenia oraz sposoby jego ochrony, a także
zdradził arkany trudnej sztuki poszukiwania
żółwia w terenie. Na sam koniec części
teoretycznej, prowadzący zaprezentował nam
portal, który zbiera informację o występowaniu
żółwia błotnego na terenie województwa
warmińsko- mazurskiego: http://zolwblotny.gridw.pl/.Spośród
ważnych stanowisk występowania żółwia błotnego w
naszym województwie, możemy wymienić: Puszczę
Napiwodzko- Ramucką, Północ Puszczy Piskiej,
Jezioro Oświn, Okolice Dobrego Miasta, Welski
Park Krajobrazowy. Głównymi zagrożeniami z
jakimi boryka się omawiany gatunek są: zanik
akwenów, zarastanie lub nasadzenia na terenie
lęgowisk, niekontrolowana zabudowa, zwiększenie
ruchu drogowego, eksploatacja populacji przez
człowieka, drapieżnictwo, fragmentacja siedlisk
oraz konkurencja z introdukowanym żółwiem
czerwonolicym. W obliczu tak wielu
niebezpieczeństw, żółw błotny potrzebuje
wsparcia ze strony ludzi. Zważywszy na olbrzymią
część zagrożeń pochodzenia antropogenicznego,
pomoc może stanowić formę rekompensaty,
odkupienia winy. W ramach ochrony tego gatunku
powinniśmy: prowadzić inwentaryzację i
monitoring populacji, szkolić w tym celu ludzi
oraz prowadzić badania naukowe, zatrzymywać
obniżanie wód, tworzyć nowe zbiorniki,
zapobiegać zalesianiu i zabudowie lęgowisk,
regulować liczbę drapieżników oraz zabezpieczać
żółwie jaja.
Drugiego dnia- w nadziei na
obserwacje wygrzewających się żółwi,
pojechaliśmy w teren. Niestety, w większości
rozlewisk zalegał jeszcze lód, więc gady
prawdopodobnie wciąż trwały w zimowej
hibernacji. Nasz przewodnik wypatrzył je tydzień
później (26 kwietnia)- właśnie na bagienku,
które odwiedziliśmy w ramach warsztatów.
-galeria-
Tropem żółwia błotnego
W dniu 20.11.2012 r. razem z przedstawicielem
PTOPu z Białegostoku pojechaliśmy w okolice
Olsztynka, Orłowa na podglądanie śladów żółwia
błotnego (Emys orbicularis). Chętne osoby miały
szansę zobaczyć jak w terenie przeprowadza się
aktywną ochronę żółwia błotnego.
-galeria-
Akcja Karmnik (02.12.2012
r.)
obrączkowanie ptaków zimą
Członkowie
Koła w osobach: Żaneta, Dominika, Marlena, Jacek
i Artur oraz opiekun naukowy dr hab. Arkadiusz
Stępień wspólnie z dr Darkiem Góreckim, dr
Agnieszką, dr Dawidem Cząstkiewiczem (i
jeszcze jeden kolego, którego imienia nie
pamiętamy) brali udział w jesienno-zimowym
dokarmianiu, liczeniu i obrączkowaniu ptaków.
Miejsce było nieprzypadkowe. Bardzo blisko
centrum Olsztyn – na skraju użytku zarośniętego
trzcinami pomiędzy Brzezinami a osiedlem
Mlecznym - co pozwala szybko dotrzeć do tego
miejsca w celu dokarmiania ptaków, a
równocześnie w miarę oddalone od ludzi i nie
powodujące płoszenia przez ludzi.
I tak robiąc dobry uczynek przyrodzie przy
okazji zdobyliśmy mnóstwo wiedzy jak odróżnić
sikory od siebie i rozpoznawać inne gatunki
ptaków. Poza tym pomagając przy łapaniu,
liczeniu i obrączkowaniu zdobyliśmy sporo
informacji, które można będzie poddać naukowej
analizie i w ten sposób dowiemy się czegoś
więcej o ptakach zimujących w Polsce.
Jakie główne cele przyświecały tym
działaniom:
- poznanie ich przeżywalności, zarówno w
ciągu jednego sezonu zimowego jak i w kolejnych
latach.
- poznanie pochodzenia ptaków łapanych
przy naszych karmnikach.
- zbadanie struktury wiekowej i płciowej w
ciągu całego sezonu zimowego.
- zbadanie przebiegu pierzenia wybranych
gatunków.
- poprzez dokarmianie pomoc ptakom w tym
najtrudniejszym okresie
Jakie gatunki wpadły w nasze „sieci”
kolejność według liczby osobników
zaobrączkowanych (w sumie 81 sztuk
zaobrączkowanych plus 17 retrap): sikora
bogatka, sikora modra, sikora uboga, sikora
czarnogłowa, rudzik, kowalik
Następne łapanie i obrączkowaniu ptaków przy
karmniku: 15-16 grudnia, 29-30 grudnia, 12-13
styczeń, 26-27 styczeń, 9-10 luty i 23-24 luty.
Opiekun
Kola Naukowego Ochrony Przyrody
dr
hab. Arkadiusz Stępień
-galeria-
Dni aktywności UWM
W
dniu 17 października odbyły się Dni Aktywności
Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Udział w
nich wzięła z ramienia Studenckiego Koła
Naukowego Ochrony Przyrody Dominika Reszka z
zespołem współpracowników. Zaprezentowali oni
przed rzeszą zainteresowanych nasze osiagnięcia
i plany. Pokazali oni między innymi plakat
promujący nasze Koło.
