Postęp techniczny zwiększa
w sposób wymierny trafność prognoz pogody, jednakże złożoność
zjawisk decydujących o rozkładzie parametrów
atmosfery, wyklucza na razie możliwość stawiania
prognoz w pełni sprawdzalnych. Procesy pogodotwórcze
wykazują duży stopień skomplikowania, chociaż
podstawy ich można sprowadzić do prostych zasad rządzących
mechaniką płynów. Z tego wynikają tak pozornie
paradoksalne zjawiska, jak na przykład to, iż przesunięcie
niżu barycznego siłą spoza układu wymagałoby
spożytkowania niewyobrażalnej dziś dla człowieka
energii. Z drugiej zaś strony, czasem nawet bardzo małe
zaburzenie ośrodka (np. ruch skrzydełek motyla), może
spowodować ciąg (lawinę) zjawisk decydującą
o poważnych zmianach pogodowych nawet w dużej odległości.
Wszystko to sprawia, iż skuteczność przewidywań
maleje wraz z długością czasu prognozy i nawet
najdoskonalsze instrumentarium nie sprosta nigdy wymogom absolutnej
sprawdzalności.
***
Stawianie prognozy to skomplikowana
procedura, w której liczą się wyniki pomiarów,
chociaż nie bez znaczenia jest tu doświadczenie zawodowe
synoptyka. W sytuacjach szczególnych to ono właśnie
rozsądza o jej trafności. Poniższa tabela wskazuje
jak można przewidzieć zmiany pogody na podstawie typowych
zależności związanych z przemieszczaniem się
frontów atmosferycznych.
Zmiany elementów meteorologicznych
podczas przemieszczania się frontów
Elementy meteorologiczne
|
Przed
frontem
|
Podczas przechodzenia frontu
|
Po przejściu frontu
|
|
ciepłym
|
chłodnym
|
ciepłego
|
chłodnego
|
ciepłego
|
chłodnego
|
Ciśnienie
| równomiernie spada
| spada
| spadek ustaje
| szybko wzrasta
| zmienia się nieznacznie
| wzrasta stopniowo
|
Wiatr
| wzmaga się i czasami skręca w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara
| wzmaga się i lekko skręca kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara
| skręca zgodnie z ruchem wskazówek zegara czasami, wzmaga się
| nagle skręca zgodnie z ruchem wskazówek zegara - występują często szkwały
| kierunek nie zmienia się
| po przejściu szkwału wiatr lekko skręca w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara
|
Temperatura
| spada w strefie występowania deszczu
| nie zmienia się lub nieco wzrasta
| wzrasta stopniowo
| gwałtownie spada
| wzrasta wyranie
| stopniowo spada; bardzo zmienna w strefie deszczu
|
Zachmurzenie
| Pojawiają się stopniowo chmury: Ci,Cs,As,Ns,St,
| chmury Ac lub As oraz Cb
| występują Ns oraz St
| Cb z chmurami "złej pogody" nisko nad powierzchnią
| chmury St lub Sc
| chmury Ac, As lub Cu i Cb
|
Widzialność
| poza strefą deszczów - dobra
| zwykle zła
| słaba - często mgły
| umiarkowana, szybko poprawiająca się
| zazwyczaj zła, możliwe mgły
| bardzo dobra z wyjątkiem strefy opadów
|
Pogoda
| opad ciągły (deszcz, śnieg)
| czasami mogą występować deszcze lub burze
| opad ustaje
| często silny deszcz, opady gradu i burze
| silne zachmurzenie, występuje mżawka lub słaby deszcz
| silne przelotne opady - typ pogody zmiennej
|
***
Dane niezbędne do stawiania
prognoz są danymi mierzalnymi. Oprócz nich praktyczne
znaczenie mają tzw. prognostyki czyli dane niemierzalne
- obserwacje wizualne zjawisk atmosferycznych, w tym optycznych,
takich jak: barwa tarczy wschodzącego lub zachodzącego
słońca, rozwój chmur, czy wreszcie symptomy
występujące w świecie roślinnym i zwierzęcym.
Oznaki utrzymania się dobrej
pogody:
- Ciśnienie
atmosferyczne stosunkowo wysokie, powoli, ale stale rośnie
(brak symptomów wzrostu po ustaleniu się dobrej pogody,
świadczy o krótkotrwałości takiego stanu).
- Po bezchmurnej
nocy, około południa pojawiają się chmury
kłębiaste i rozwijają się, aż do popołudnia,
by wieczorem zaniknąć lub przekształcić
się w chmury kłębiasto - warstwowe.
- Wiatr w nocy zanika,
w dzień wzrasta
- Wahania dobowe
temperatury znaczne.
Oznaki utrzymania się złej
pogody:
- Ciśnienie
atmosferyczne stosunkowo niskie, nie zmienia się lub powoli
spada
- Prędkość
wiatru dość znaczna
- Niebo pokrywają
chmury warstwowe i warstwowo-deszczowe
- Przy dłuższym
utrzymywaniu się złej pogody, żadna z oznak miejscowych
nie może trafnie wskazywać na jej poprawę.
Ponadto można zakładać
że:
- Systematyczny wzrost
ciśnienia po pogodzie deszczowej z silnym wiatrem oznacza
nadciąganie wyżu i poprawę pogody
- Gdy podczas mgły
ciśnienie wzrasta to oznacza niechybny jej zanik
- Spadek ciśnienia
o 2-4 hPa w ciągu 3 godzin oznacza pojawienie się przedniej
części niżu
- Wzrost ciśnienia
o więcej niż 4 hPa w ciągu trzech godzin to przejście
frontu chłodnego
- Gdy podczas długotrwałego
deszczu prędkość wiatru wyraźnie wzrasta
to oznacza początek zaniku deszczu
- Wiatr wieczorem
się wzmaga - możliwość pogorszenia pogody
- Wzrost temperatury
powietrza zimą i nieznaczny spadek latem to oznaka zbliżania
się frontu ciepłego
- Szybki spadek temperatury
podczas niepogody oznacza przejście frontu chłodnego
- Nienormalny wzrost
temperatury wieczorem lub nocą oznacza pogorszenie się
pogody
- Nadciąganie
i stopniowe gęstnienie chmur pierzastych jest oznaką
pogorszenia się pogody na skutek przechodzenia frontu ciepłego
- Chmury średnie
kłębiaste pojawiające się za kłębiastymi
warstwowymi wskazują na zbliżanie się frontu chłodnego.
- Biaława barwa
nieba w ciągu dnia wróży nadejście opadów,
- Czerwone niebo
o wschodzie słońca wskazuje na nadejście opadów
i silnego wiatru
- Pomarańczowe
niebo po zachodzie Słońca to prawdopodobne pogorszenie
się pogody
- Złotawa barwa
nieba po zachodzie Słońca jest symptomem poprawy lub
utrzymania się dobrej pogody
- Gdy dym unosi się
pionowo ku górze to oznacza, iż piękna pogoda
wyżowa się utrzyma
- Dym słabo
wznoszący się ku górze może oznaczać
wzrost wiatru i pogorszenie się pogody
- Słaba słyszalność dwięku - poprawa pogody
- Bardzo dobra słyszalność
- pogorszenie się pogody, opady burzowe
- Silne migotanie
gwiazd, których światło jest czerwonawe lub niebieskawe,
nadciąganie niżu
- "Otoczka"
wokół księżyca, utrzymanie się pogody
wyżowej, co w lecie oznacza piękną pogodę,
zaś zimą silne mrozy powodowane wypromieniowaniem ciepła
z powierzchni.
|