prof. dr hab.
Andrzej Babuchowski, dr inż. Jan Tomasik
Woda jest obok słodu, głównym surowcem stosowanym w produkcji piwa przy czym tylko niewielka jej część jest używana bezpośrednio do produkcji piwa. Zużycie wody w browarze waha się w granicach 3.7 do 10.9 hl/hl wyprodukowanego piwa, przy czym większość jej jest zużywana do mycia.
Woda zużywana w procesie technologicznym jest zużywana głównie do zacierania słodu. Woda taka powinna się charakteryzować odpowiednimi parametrami z których najważniejszym jest tzw. alkaliczność resztkowa czyli różnica między właściwościami alkalizującymi anionów (głównie HCO3G), a właściwościami zakwaszającymi kationów (głównie Ca2+ i Mg2+). Im wyższa alkaliczność resztkowa tym większy wpływ twardości węglanowej na proces produkcyjny i wyższe pH brzeczki przy zacieraniu. Alkaliczność resztkowa wody do zacierania przy produkcji piw pilzneńskich powinna być niższa niż 5°n (stopni niemieckich). Wynika to z faktu, że prawie wszystkie procesy w produkcji piwa prowadzone są w środowisku kwaśnym, a wysoka alkaliczność resztkowa podwyższa pH zacieru i brzeczki wpływając niekorzystnie na przebieg procesów enzymatycznych w czasie zacierania.
Alkaliczność resztkową można obniżyć przez:
obniżenie twardości węglanowej wody (dekarbonizacja),
podwyższenie twardości niewęglanowej,
neutralizację (dodatek kwasów powodujących przejście twardości węglanowej w niewęglanową).
Ponadto na przebieg procesu produkcji i jakość wody wpływa zawartość niektórych jonów, a w szczególności tych, które w wysokich stężeniach wpływają ujemnie na proces produkcyjny lub na jakość gotowego produktu: Fe2+ lub Fe3+, NO3G, SiO32-, SO42-, Mn2+, jak również tlenu i chloru.
Obecnie stosowane systemy uzdatniania wody pozwalają otrzymać wodę o dokładnie pożądanych cechach dzięki temu istnieje możliwość dokładnej kontroli składu tego ważnego surowca.
Wymagania stawiane wodzie przez różne gałęzie przemysłu spożywczego przedstawiono poniższej w tabeli
Tabela
Jakość wody wymagana w przemyśle spożywczym
Parametry | Browary, piwo jasne | Browary, piwo ciemne | Napoje gazowane | Przemysł spożywczy |
Mętność mg/dm3 | 10 | 10 | 2 | 10 |
Barwa mg/dm3 | - | - | 10 | - |
Twardość mg CaCO3/dm3 | - | - | 250 | - |
Żelazo mg Fe+2/dm3 | 0.1 | 0.1 | 0.2-0.3 | 0.2 |
Mangan mg Mn+2/dm3 | 0.1 | 0.1 | 0.2 | 0.2 |
Substancje rozpuszczalne mg/dm3 | 500 | 1000 | 850 | - |
Zasadowość mg CaCO3/dm3 | 75 | 150 | 50-100 | - |
Zapach/smak | brak | brak | brak | brak |
Siarkowodór mg/dm3 | 0.2 | 0.2 | 0.2 | - |
Inne wymagania | Woda konsumpcyjna, NaCl <275 ppm, pH 6.5-7.0 | Woda konsumpcyjna, NaCl <275 ppm, pH 7.0 lub więcej | Woda konsumpcyjna, na utlenienie związków organicznych zużycie tlenu <10ppm | Woda konsumpcyjna |
Dla przykładu podano również stężenia jonów w trzech źródłach wody stosowanej do wyrobu piwa
Tabela
Stężenia jonów w wodzie używanej do produkcji piwa
Jon: | Stężenie jonów w wodzie używanej do produkcji piwa (mg/l) | ||
Jasne Ale (Burton) | Jasny Lager (Pilzno) | Cemny Lager (Monachium) | |
Ca2+ | 286 | 7 | 76 |
Mg2+ | 62 | 2 | 18 |
HCO3G | 280 | 14 | 152 |
SO42G | 638 | 5 | 10 |
NO3 | 31 | 0 | 0 |
Cl | 36 | 5 | 2 |
Strony WWW projektu
Eurequa zostały przygotowane przez Annę Bieńkowską i
Roberta d'Aystetten