Psychoanalityczne koncepcje sztuki a metoda aktorska Konstantego Stanisławskiego
Psychoanalytic Concepts of Art and Konstantin Stanislavski’s Acting Method

DOI: https://doi.org/10.31648/hip.332

O autorze

Robert Sanetra
Policealne Studium Aktorskie im. Aleksandra Sewruka przy Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie  Polska 

Słowa kluczowe

sztuka; aktorstwo; psychoanaliza; Sigmund Freud; Carl Gustav Jung; Konstanty Stanisławski

Abstrakt

Celem artykułu jest porównanie wczesnopsychoanalitycznych koncepcji sztuki z metodą aktorską Konstantego Stanisławskiego oraz wykazanie analogii pomiędzy nimi. Na początku przedstawiono zarys głównych założeń metody aktorskiej rosyjskiego reżysera, następnie wskazano na podobieństwa zachodzące między nią a poszczególnymi elementami Freudowskiej i Jungowskiej koncepcji sztuki.

Pełny Tekst (PDF)

Literatura

• Benedetti J., Stanislavski: His Life and Art, Bloomsbury Publishing, London 1999. 
• Błocian I., Psychoanalityczne wykładnie mitu: Freud, Jung, Fromm, Eneteia, Warszawa 2010. Bloomfield R., Biographical outline, [online] .
• Danek D., Sztuka rozumienia: literatura i psychoanaliza, Wydawnictwo IBL, Warszawa 1997.
• Danek D., Śmierć wewnętrzna: literatura w świetle doświadczenia psychoanalitycznego, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012. 
• Danek D., Freud – odkrycia, pojęcia, twierdzenia, „Arkusz” 2002, nr 5–10. Dąbkowski L., Freud a Jung, „Filozofia” 2006, nr 22. 
• Drat-Ruszczak K., Teorie osobowości – podejście psychodynamiczne i humanistyczne, (w:) J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. II, GWP, Gdańsk 2000. 
• Dudek Z.W., Jungowska psychologia marzeń sennych, Eneteia, Warszawa 2010. Dybel P., Freud i Segal: o literaturze i sztuce, Akademia Sztuk Pięknych, Gdańsk 2011. 
• Fiała E., Modele Freudowskiej metody badania dzieła literackiego, Wyd. KUL, Lublin 2012. 
• Fiała E., Psychoanalityczne interpretacje literatury: Freud, Jumg, Fromm, Lacan, Wyd. KUL, Lublin 2012.
• Freud Z., Kultura jako źródło cierpień, Wyd. KR, Warszawa 1992.
• Freud Z., Poza zasadą przyjemności, PWN, Warszawa 1975.
• Freud Z., Psychopatologia życia codziennego, PWN, Warszawa 1987. 
• Freud Z., Zarys psychoanalizy, (w:) J. Pawlak (red.), Kierunki filozofii współczesnej, cz. II, Wyd. UMK, Toruń 1995.
• Haba M., O twórczości – Freud a Jung, „Topos” 2007, nr 6. 
• Jung C.G., Archetypy i symbole. Pisma wybrane, Czytelnik, Warszawa 1976. 
• Jung C.G., Typy psychologiczne, Wyd. KR, Warszawa 1997.
• Kacwin M., Biomechanika ciała i rozumny arlekin. Cielesność „nowego” aktora w świetle teorii Wsiewołoda Meyerholda i Łesia Kurbasa, „Slavica Wratislaviensia” 2011, nr 153. 
• Kosiński D., Wielka reforma teatru, (w:) idem, Słownik teatru, Zielona Sowa, Kraków 2006. 
• Krasner D., Strasberg, Adler i Meisner: metoda, „Dialog” 2002, nr 11. Kubikowski T., Czym jest z natury performans, (w:) E. Bal, W. Świątkowska (red.), Performans, performatywność, performer. Próby definicji i analizy krytyczne, Wyd. UJ, Kraków 2013. 
• Osiński Z., Grotowski i jego Labolatorium, PIW, Warszawa 1980. Pajor K., Psychologia archetypów Junga, Eneteia, Warszawa 2004. Pańkowski G., Konstanty Siergiejewicz Stanisławski i metoda gry aktora jurodiwego, (w:) A. Radomski, R. Bomba (red.), Granice w kulturze, Lublin 2010. Prokopiuk J., Mój Jung, KOS, Katowice 2008. 
• Rosińska Z., Freud, Wiedza Powszechna, Warszawa 2002. 
• Rosińska Z., Psychoanalityczne myślenie o sztuce, PWN, Warszawa 1985. 
• Stanisławski K., Praca aktora nad sobą, t. I–II, Wyd. PWST, Kraków 2014. Strasberg L., Trening teatralny, rozm. przepr. Steiner G., „Dialog” 2002, nr 11. 
• Warmiński A., Filozofia sztuki C.G. Junga, Towarzystwo Wydawców i Autorów Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 1999.