W dn. 02 marca 2021 r. kadra akademicka Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie miała przyjemność uczestniczyć w wykładzie otwartym on line, pt. Państwa Partnerstwa Wschodniego w Europejskiej przestrzeni bezpieczeństwa, na zaproszenie Instytutu Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Narodowego „Politechnika Lwowska” (Ukraina). Wykład wygłosiła Pani Madeleine Moon – deputowana Partii Pracy w Parlamencie brytyjskim w latach 2005-2019 oraz prezydent Zgromadzenia Parlamentarnego NATO do grudnia 2019 roku. Wykład został zorganizowany przez Instytut Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Narodowego „Politechnika Lwowska” w ramach projektu „Inicjatywa Partnerstwa Wschodniego UE: możliwości dla Ukrainy” przy wsparciu „EaP – Initiative” programu ERASMUS + J. MONNET MODULE.

W spotkaniu uczestniczyło ok. 70 osób, w tym: deputowana Rady Najwyższej Ukrainy w latach 2014-2019 Pani Profesor Oksana Juryniec, Dyrektor Instytutu Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Narodowego „Politechnika Lwowska” prof. Jarina Turchyn, Dyrektor Instytutu Nauk Politycznych UWM prof. Arkadiusz Żukowski (Prezes Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych), Koordynatorka współpracy UWM z UN Lwowska Politechnika dr. hab. Teresa Astramowicz-Leyk, prof. UWM (Kierownik Studiów Doktoranckich z Nauk o Polityce), dr Benon Gaziński, dr Aleksandra Kordońska, dr Diana Mościcka, a także studenci Uniwersytetu Narodowego „Politechnika Lwowska”. Moderatorem spotkania był dr Olech Tsebenko z UN Lwowska Politechnika.

Rozpoczynając wykład Pani Moon wskazała na ważność demokratycznej ewolucji Ukrainy i jej znaczenie dla Europy. Podkreśliła, że podziwia zdecydowane nastawienie i dążenie narodu ukraińskiego do szybkich zmian w zakresie budowania demokratycznego państwa. Zaznaczyła, że demokracja to nie jest punkt końcowy, lecz walka codzienna. Pani Moon, cytując słowa Winstona Churchilla: „Demokracja nie jest ustrojem idealnym, ale jest najlepszym, jaki dotychczas istnieje”, wskazała konieczność przygotowania do ciągłej walki w ramach tego ustroju. Podczas pobytu w Ukrainie została zainspirowana determinacją, wiarą, wiedzą i rozumieniem ludzi, którzy większość swojego życia przebywali pod reżimem komunistycznym, szukających przejścia do systemu, który wymaga odmiennego sposobu myślenia, jak również zaangażowania obywateli w sprawy państwowe. W kwestii uczestnictwa w NATO zasygnalizowała, że militarny aspekt Ukrainy, a także udział w misjach NATO jest na wysokim poziomie. Natomiast dużo trudniejsze do osiągnięcia jest wyeliminowanie korupcji, tworzenie państwa prawa, niezależny system sądowniczy, niezależne media, budowa trzeciego sektora.

W drugiej części spotkania głos zabrali studenci Politechniki Lwowskiej, wykazując niezwykłe zaangażowanie w poruszanej problematyce. W czasie dyskusji uczestnicy wyrazili duże zainteresowanie tematyką zadając szereg ważnych pytań. Pytali m. in. o możliwości wstąpienia Ukrainy do NATO w krótkiej perspektywie, biorąc pod uwagę wszystkie wymagania jak również związane z tym kwestie finansowe; o opinię dotyczącą poziomu zakorzenienia wartości demokratycznych w Ukrainie; o poziomie reprezentacji Ukrainy w NATO, czy też o możliwości rozszerzenia NATO na kraje Azji. Ważnym wątkiem w dyskusji był konflikt z Rosją. W tym zakresie uczestników najbardziej interesowało czy obecna sytuacja stanowi przeszkodę na drodze do NATO oraz czy skuteczne są działania NATO w wojnie z Rosją. Pokłosiem dyskusji było pytanie o największy problem Ukrainy, który wpływa negatywnie na wizerunek państwa. Odpowiadając na pytanie, Pani Moon zdecydowanie zaakcentowała poziom korupcji w państwie, jako problem o pierwszorzędnym znaczeniu. Można było zauważyć wielki zaangażowanie ze strony prelegenta oraz uczestników przedsięwzięcia.

Dr Aleksandra Kordońska

Dr hab. Teresa Astramowicz-Leyk, prof. UWM