UWM: Institute of Political Science - V Polsko-Ukraińskie Forum Naukowe

W dn. 23-24.05.2019 roku w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie odbyło się V Polsko-Ukraińskie Forum Naukowe pt. „Uwarunkowania sąsiedztwa RP i Ukrainy: przezwyciężanie trudności we wzajemnych relacjach”.

Jest to wydarzenie naukowe zainicjowane przez Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Instytut Nauk Humanistyczno-Społecznych Uniwersytetu Narodowego Lwowska Politechnika, które łączy środowiska akademickie z wielu ośrodków naukowych z Polski i Ukrainy. Forum odbywa się naprzemiennie w Olsztynie i we Lwowie.

W tej edycji Forum patronatu udzielili: Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego dr. Gustaw Marek Brzezin, J.M. Rektor UWM Prof. Ryszard Górecki, Ambasador Ukrainy w Polsce Andrij Deszczycia oraz Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych. Patronów V Forum reprezentowali: wicemarszałek województwa warmińsko-mazurskiego Miron Sycz, prorektor UWM prof. Jerzy Jaroszewski. W wydarzeniu uczestniczyli także Konsul Generalny RP we Lwowie Rafał Wolski i Konsul Ukraiński w Gdańsku Lew Zaharczyszyn.

Tradycją stało się, że oprócz naukowców, doktorantów i studentów udział w Forach Polsko-Ukraińskich biorą radni Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego, co jest świetną okazją do zacieśnienia współpracy między Województwem Warmińsko-Mazurskim a Obwodem Lwowskim. W IV edycji Forum w ubiegłym roku we Lwowie udział wzięła 4-oobowa delegacja radnych sejmiku z Przewodniczącym sejmiku na czele. W V Forum uczestniczyło sześcioro radnych Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego na czele z przewodniczącą sejmiku Bernadetą Hordejuk. W tej edycji w Forum w Olsztynie udział wzięli radni Równieńskiej Rady Obwodowej na czele z przewodniczącym rady Oleksandrem Danilczukiem, a w ostatniej chwili swój przyjazd musieli odwołać radni Lwowskiej Rady Obwodowej.

Wśród gości V Forum znaleźli się także: prorektor Uniwersytetu Narodowego Lwowska Politechnika prof. Oleh Matwijkiew, Przewodniczący Związku Ukraińców w Polsce – oddział Olsztyn – Stefan Migus oraz Dziekan Wydziału Nauk Społecznych Prof. Joanna Ostrouch-Kamińska i Dyrektorka INHS UN Lwowska Politechnika Prof. Jarina Turczyn.

Wszystkie Fora odbywają się przy wsparciu Komitetu Rady Najwyższej Ukrainy ds. integracji europejskiej i posłanki do Rady Najwyższej Ukrainy, członkini grupy bilateralnej ukraińsko-polskiej posłanki Oksany Juriniec, która tym razem ze względu na wydarzenia na Ukrainie nie mogła wziąć udziału osobiście i skierowała list do uczestników Forum.

Pierwszego dnia odbył się panel plenarny, w którym wystąpili:

dr Алла Черній (trl. Alla Cherniy, Radna Rówieńskiej Rady Obwodowej, Przewodnicząca Stałej Komisji ds. Humanistycznych, Ukraina) – Українське порубіжжя європейської цивілізації (pl. Ukraińskie pogranicze europejskiej cywilizacji);
dr Наталія Карпінська (trl. Nataliya Karpinska, Łuck, Ukraina) – Досвід Східного партнерства з точки зору Волинської області (у сфері культури) (pl. Doświadczenia partnerstwa wschodniego z perspektywy obwodu wołyńskiego (w obszarze kultury);
red. Wacław Radziwinowicz („Gazeta Wyborcza”, Polska) – Plany Rosji wobec państw europejskich, w tym Ukrainy i Białorusi.

Tradycją Forów jest też seminarium „Okrągły Stół”, który odbył się pierwszego dnia po południu. Tym razem zespoły badawcze z UN Lwowska Politechnika i INP UWM zaprezentowały wstępne wyniki badań, prowadzonych nad mniejszością polską na Ukrainie i mniejszością ukraińską w Polsce w ramach grantu Ministerstwa Oświaty i Nauki Ukrainy i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP. Obrady odbyły się pod tytułem: „Polityka Państwa w Obszarze Ochrony Praw Mniejszości: Doświadczenia Ukrainy i Polski” . Wnioski po zakończeniu badań zostaną przedstawione władzom państwowym i samorządowym Polski i Ukrainy (badania są prowadzone w woj. zachodniopomorskim, pomorskim i warmińsko-mazurskim oraz w obwodzie lwowskim, winnickim i żytomierskim).

Drugiego dnia V Forum odbyły się obrady w panelach tematycznych. W sumie w Forum wzięło udział ok. 100 osób reprezentujących środowiska naukowe z Łucka, Równego, Kijowa i Lwowa (Ukraina) oraz Krakowa, Poznania, Warszawy, Torunia i Olsztyna (Polska).

V Forum przygotowały Komitety: Naukowy w Polsce pod przewodnictwem dr hab. Teresy Astramowicz-Leyk i Naukowy na Ukrainie pod przewodnictwem prof. Jariny Turczyn oraz Organizacyjny na Ukrainie pod przewodnictwem doc. Oleksandra Gorbacza i w Polsce dr. Romana Kordońskiego.

Warto przytoczyć w skrócie informacje także o innych formach współpracy UWM z UN Lwowska Politechnika. W tym roku przypada XX rocznica powstania Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, a ¼ tego czasu wypełnia współpraca INP UWM z INHS UN Lwowska Politechnika. Pięć lat w stosunkach międzynarodowych to niewielki dystans, ale we współpracy międzynarodowej naukowców to już poważny czas. Przez te 5 lat oprócz pięciu Forów zorganizowano 2 konferencje tematyczne w UWM z udziałem naukowców z Politechniki Lwowskiej (nt. 20-lecia samorządności w 2015 r. i konferencję z okazji 100-rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę) oraz 2 sympozja naukowe w Politechnice Lwowskiej (2017 i 2018) z udziałem przedstawicieli z UWM. Naukowcy z UWM zostali zaproszeni do składu kolegium redakcyjnego ukazujących się w Politechnice Lwowskiej „Humanitarnych Wizji”. W ramach naszej współpracy 1 doktorant i 3 pracowników naukowych INP UWM odbyło staże naukowe w Politechnice Lwowskiej, a w INP UWM 6 pracowników INHS Lwowskiej Politechniki.

Warto podkreślić, że trójkę pracowników Lwowskiej Politechniki koordynatorka współpracy ze strony WNS UWM zgłosiła do 4-miesięcznych staży naukowych przy Nagrodzie im. Iwana Wyhowskiego i wszyscy nominowani uzyskali te staże (l. 2018 i 2019). To wielka zasługa prorektora UWM Pana Prof. Jerzego Jaroszewskiego i prof. Arkadiusza Żukowskiego za co należą się serdeczne podziękowania.

Trwa wymiana w ramach programu ERASMUS+ (dotychczas 3 osoby). Wydano już 6 wspólnych publikacji, w tym 4 to monografie po Forach Polsko-Ukraińskich. Pracownicy UWM publikują w „Humanitarnych Wizjach” ukazujących się we Lwowskiej Politechnice. Pracownicy INHS Lwowskiej Politechniki i INP UWM uzyskali także wspólny grant zatwierdzony przez ministerstwa nauki Ukrainy i Polski, w ramach którego są prowadzone badania nad mniejszością polską na Ukrainie i mniejszością ukraińską w Polsce, co z kolei nie byłoby możliwe bez wsparcia władz dziekańskich WNS UWM Pana Prof. Sławomira Przybylińskiego (obecnie prorektora UWM) i Pani Prof. Joanny Ostrouch-Kamińskiej. Władzom dziekańskim należą się szczególne podziękowania za zrozumienie uwarunkowań współpracy z ukraińską uczelnią, gdyż ich państwo jest w wyjątkowo trudnej sytuacji, z powodu wojny na wschodnim terytorium państwa.

Realizowany jest także z inicjatywy naukowców z UN Lwowskiej Politechniki wspólny grant z Fundacji Wyszehradzkiej i przy wsparciu ambasady Republiki Korei. Konferencja w ramach tego grantu odbędzie się w dn. 18-19 czerwca 2019 roku we Lwowie.

Wymiernym efektem naszej współpracy są też studia w ramach projektu wspólnych dyplomów. Siedmioro studentów Lwowskiej Politechniki już w czerwcu ukończy studia magisterskie na kierunku politologii i otrzyma dyplom UWM. Praktyki studenci ci odbyli w samorządzie województwa, za co podziękowania należą się Przewodniczącej Sejmiku Bernadecie Hordejuk. Współpraca rozwija się dzięki zrozumieniu i wsparciu samorządu województwa, za co należą się podziękowania Marszałkowi Gustawowi M. Brzezinowi.

Podziękowania należą się także władzom rektorskim i dziekańskim naszych uczelni. Można z całym przekonaniem powiedzieć, że współpraca, której przykłady powyżej wymieniono przyczynia się do przezwyciężania trudności we wzajemnych relacjach, a organizatorzy Polsko-Ukraińskich Forów Naukowych są przekonani, że w dłuższej perspektywie czasu ma ono szansę być ważnym głosem w tworzeniu fundamentów pod współczesne relacje polsko-ukraińskie.