Od redaktora
Jeżeli istotą twórczości jest przezwyciężanie oporu materii i powołanie do istnienia tego, czego twórcy brak, to metoda jest warunkiem osiągnięcia celu. Jest to jeden z podstawowych mechanizmów wszelkiego działania twórczego, zarówno w sztuce, w działalności naukowej, jak i w każdej innej dziedzinie ludzkiej aktywności. Właściwe połączenie potrzeb i umiejętności pozwala skutecznie osiągnąć założony rezultat w oczekiwanym czasie. Istnieją jednak i takie braki, których wypełnienie nie jest możliwe za pomocą istniejących technologii. Wówczas można poszukać alternaty-wnych dróg, często przez połączenie perspektyw różnych dziedzin. Interdyscyplinarne badania oznaczają nie tylko większą swobodę wyboru problematyki badawczej, ale też dają dostęp do większego wyboru rozstrzygnięć metodologicznych.
Spory o sztukę, pytania o zasadność wypracowanych reguł oraz o zakres ich obowiązywania, ale też o możliwość, a nawet potrzebę ich łamania - tworzą historię artystycznych idei, które przeplatają się z podstawowymi rozstrzygnięciami w dziejach ludzkiej myśli. Już u starożytności pojawiło się pojęcie formy, które okazało się tyleż pojemne, co nieprecyzyjne. Klasyczne jej ujęcia, utrwalane głównie przez kontynuato-rów myśli Arystotelesa przyjęto najszerzej. zrównując formalną istotę dzieła z jego istotą pojęciową. Powstała w ten sposób binarna opozycja formy i treści (materii) przez kolejne stulecia komplikowała się, prowadząc do wieloznaczności. W myśli Kanta i licznych filozofów kolejnych dwu stuleci pojęcie to oznaczało konstrukcję tworzoną przez umysł w trakcie poznawania przedmiotu, w tym także dzieła sztuki. Przyjmując taki punkt widzenia, podążając za myślą Romana Ingardena, formę muzyczną należałoby rozpatrywać jako porządek powstający w umyśle interpretatora-wykonawcy, którego koncepcja z kolei odzwierciedla się w umyśle słuchacza. Poza tym bywa rozumiana jako kontur albo plan konstrukcyjny.
W świecie muzyki funkcjonują równolegle dwa znaczenia, w pierwszym formę muzyczną rozumie się jako zasadę organizacji wszystkich elementów, z drugim natomiast znaczeniu jako konstrukcję, albo plan rozmieszczenia elementów dzieła w czasie. Podobnie w dziedzinie sztuk plastycznych nie jest to pojęcie jednoznaczne. Dopuszcza się różne definicje, jednak ujęciem najbardziej uniwersalnym, a przy tym jednym z najprostszych, wydaje się pojęcie formy jako nadrzędnej i ogólnej zasady konstrukcyjnej, która pozawala uporządkować układ elementów dzieła. Tak pojętej formie można przeciwstawić konkretne treści, postaci, myśli i informacje.
Tematem przewodnim drugiego tomu Forum Artystycznego jest relacja pomiędzy formą i znaczeniem. W wielu estetykach nie są to pojęcia przeciwstawne. Pojęcie formy od początku swego funkcjonowania nie odwoływało się wyłącznie do abstrakcyjnych konstrukcji, a wręcz odwrotnie – zgodność formy i treści była wyrazem artystycznej dojrzałości i doskonałości. Przykładem odmiennego stanowiska jest witkiewiczowska estetyka czystej formy, zakładająca jej wyzwolenie od treści. Próbę obrony estetyki Witkacego przed zarzutami Leona Chwistka podjął Krzysztof Kościuszko z Olsztyna.
Sztuka jest jedną z metod zmiany rzeczywistości. Najbardziej realistyczne dzieło, poprzez fakt skupienia uwagi na określonym przedmiocie zmienia perspektywę poznawczą, często wprost wyolbrzymia go, nadając mu w ten sposób wyższą rangę w hierarchicznym porządku znanego nam świata. Poszukiwania związków między formą i ideą poprzez dekodowanie filozoficznej, społecznej i indywidualnej zawartości dzieł współczesnego artysty argentyńskiego Daniela Garcii, przedstawił Manuel Quaranta z Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rosario w Argentynie.
Każda awangarda minionego stulecia miała własne podejście do formy. Jedną ze stałych tendencji było łączenie grafiki, poezji i muzyki, co było w istocie powrotem do greckich korzeni sztuk. Traktowane jak emblematy albo obrazy same w sobie, utwory poezji konkretnej często bywały również zakodowanymi partyturami, a dźwiękowość utworów poetyckich była jednym z podstawowych wymogów formalnych. Zjawisku słowo-dźwięku-obrazu w poezji rosyjskiej awangardy poświęcił swój artykuł Sergej Birjukov z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Marcina Lutra w Halle
i Wittenberdze.
Forma jako uporządkowanie i ukształtowanie określa kształt i granice dzieła, a często nadaje im dodatkowe znaczenia. Przez odwołanie do innych tekstów kultury, odwołujemy się także do innego kontekstu historycznego i społecznego, dzięki czemu możemy zdekodować ukryte znaczenia świata. Próbę taką, na podstawie obrazu Jarosława Modzelewskiego Co? Płaszczyzna. Czym? Zagubionym spawaczem, podjęła Anna Matysiak z Warszawy.
Od czasów prehistorycznych akt należy do tematów odgrywających szczególną rolę w sztuce. Także współcześnie przez swoje bezpośrednie i symboliczne znaczenia ludzkie ciało pozwala na ustalenie twórczej równowagi stylu, treści i formy. Twórczym poszukiwaniom Marka Szczęsnego, profesora z Wydziału Sztuki UWM w Olsztynie, poświęcony jest artykuł Davorina Kerekovića z Uniwersytetu w Zagrzebiu.