Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie w partnerstwie z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie w dniach 24-26 września 2019 r. zorganizował konferencję połączoną z wyjazdem studyjnym. Operacja została zrealizowana w ramach dwuletniego programu operacyjnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2018-2019 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR).

Celem operacji było nawiązanie sieci kontaktów i współpracy pomiędzy producentami rolnymi, producentami i przetwórcami żywności regionalnej i ekologicznej bądź zainteresowanymi produkcją żywności regionalnej i ekologicznej, przedstawicielami jednostki naukowej, doradztwa rolniczego oraz podmiotami wspierającymi rozwój rynku żywności regionalnej i ekologicznej. Ponadto celem przedsięwzięcia był transfer wiedzy i innowacji, a także dobrych praktyk w zakresie organizacji rynku żywności regionalnej i ekologicznej przyczyniający się do integracji i współpracy w tworzeniu krótkich łańcuchów dostaw żywności w celu zawiązania partnerstwa i tworzenia grup operacyjnych ubiegających się o wsparcie w ramach działania "Współpraca".

Uczestnikami przedsięwzięcia była 25-osobowa grupa uczestników, a wśród nich producenci rolni działający w systemie rolnictwa ekologicznego oraz będący w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne, producenci żywności regionalnej, przedstawiciele jednostki naukowej, podmiotów wspierających rozwój rynku żywności regionalnej i ekologicznej oraz doradztwa rolniczego.

Operacja została zrealizowana w formie konferencji połączonej z wyjazdem studyjnym. Część stacjonarna odbyła się w sali konferencyjnej WMODR w Olsztynie. Część wyjazdowa odbyła się na terenie województwa warmińsko-mazurskiego i małopolskiego w formie wizyt w podmiotach prezentujących dobre praktyki w zakresie organizacji rynku żywności regionalnej i ekologicznej.

Część stacjonarna

Konferencję, powitaniem uczestników, otworzyła Pani Małgorzata Micińska-Wąsik – Zastępca Dyrektora Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie. Następnie zostały zaprezentowane tematyczne wystąpienia:

• Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich – dr inż. Rodian Pawłowski, Wojewódzki Koordynator SIR, WMODR w Olsztynie
• Współpraca w zakresie produkcji, przetwórstwa i sprzedaży szansą rozwoju rynku żywności regionalnej i ekologicznej – dr hab. Mariola Grzybowska-Brzezińska, prof. UWM, dr Dominika Jakubowska, Wydział Nauk Ekonomicznych, UWM w Olsztynie
• Formalno-prawne aspekty organizacji krótkiego łańcucha dostaw żywności – dr Jacek Michalak, Wydział Nauk Ekonomicznych, UWM w Olsztynie
• Ekonomiczne aspekty integracji w łańcuchu żywnościowym – formy i źródła finansowania – Arkadiusz Tabaka, Centrum Innowacji i Transferu Technologii, UWM w Olsztynie
• Działanie „Współpraca” w ramach PROW 2014-2020 – dr inż. Rodian Pawłowski, Wojewódzki Koordynator SIR, WMODR w Olsztynie

Część wyjazdowa

Podczas wizyty studyjnej w województwie warmińsko-mazurskim i małopolskim uczestnicy odwiedzili cztery podmioty:

• Zajazd Tusinek w Rozogach (województwo warmińsko-mazurskie)

Rodzinne gospodarstwo rolne o wielokierunkowej działalności w ramach krótkich łańcuchów dostaw zgodnie z zasadą „od pola do stołu”. Stanowi kompleks powiązanych ze sobą działalności: gospodarstwo rolne (produkcja roślinna i zwierzęca), przetwórnia mleka krowiego i koziego, restauracja, część hotelowa, sklep farmerski oraz zagroda edukacyjna. Produktami przetwórni są: mleko zsiadłe będące produktem tradycyjnym wpisanym na ministerialną Listę Produktów Tradycyjnych, śmietana i masło, sery twarogowe krowie, sery dojrzewające z mleka krowiego i koziego. Produkty są dystrybuowane do restauracji, na potrzeby wyżywienia gości hotelowych, a także sklepu farmerskiego. Sklep farmerski z regionalnymi produktami to ogniwo dopełniające dotarcie do konsumenta końcowego. Znajdują się tutaj produkty nieprzetworzone i przetworzone z własnego gospodarstwa, jak również od innych lokalnych producentów.

• Centrum Produktu Lokalnego w Rzuchowej (województwo małopolskie)

Ośrodek edukacyjny powstały z inicjatywy Lokalnej Grupy Działania Dunajec – Biała, należy do Stowarzyszenia „Grupa od rolnika”, które zajmuje się systemem sprzedaży bezpośredniej żywności ekologicznej znanej pod marką PaczkaodRolnika.pl. Stanowi przykład grupowej formy działalności i partnerstwa w zakresie powiązań lokalnych rolników z konsumentami w ramach krótkich łańcuchów dostaw żywności w oparciu o lokalne produkty regionalne i ekologiczne, tradycje ludowe, rzemiosło i rękodzieło. Zajmuje się także koordynacją dystrybucji produktów lokalnych, dbaniem o wizerunek ich producentów, wsparciem i koordynacją działania podmiotów zajmujących się ich wytwarzaniem oraz dystrybucją. Organizowane są tutaj warsztaty, seminaria, szkolenia, kursy, konferencje czy wystawy. Na terenie obiektu znajduje się sklepik z produktami pochodzącymi od lokalnych producentów z Małopolski.

• Inkubator Kuchenny w Zakrzowie (województwo małopolskie)

Pierwszy w Polsce inkubator przetwórstwa lokalnego powstały z inicjatywy podjętej przez Fundację Partnerstwo dla Środowiska w Krakowie w ramach projektu realizowanego ze środków Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy przy zaangażowaniu Lokalnej Grupy Działania „Gościniec 4 żywiołów”. Celem działalności jest rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego oraz budowanie marki w oparciu o lokalne produkty żywnościowe poprzez wspomaganie ich rozwoju, promocji i sprzedaży. Lokalni rolnicy, małe firmy, osoby i organizacje zainteresowane przetwórstwem rolno-spożywczym i gastronomią mogą wynajmować pomieszczenia, wyposażenie kuchni oraz chłodnię w celu wyrobu oraz przechowywania wytworzonych przez siebie produktów. Jest miejscem działania lokalnych firm cateringowych oraz spółdzielni socjalnej „Smaki Gościńca”. Pełni również funkcję szkoleniowo-doradczą dla rolników i małych wytwórców.

• Gospodarstwo Pstrąg Ojcowski w Ojcowie (województwo małopolskie)

Tradycja hodowli pstrągów potokowych w sercu Ojcowskiego Parku Narodowego sięga lat 30. ubiegłego wieku. Powstanie jednej z pierwszych w regionie pstrągarni datuje się na rok 1935. W późniejszym okresie stawy były przeznaczone do neutralizacji. Dopiero w 2014 r. zostały wydzierżawione z inicjatywy obecnych właścicielek. Ich celem było odtworzenie naturalnego potencjału hodowli pstrąga potokowego, przywrócenie jego świetności oraz hodowli pstrąga, a także stworzenie miejsca przeznaczonego na wypoczynek oraz konsumpcję. Obecnie to rodzinne gospodarstwo rybackie zajmujące się hodowlą pstrąga potokowego, propagowaniem świadomego i etycznego chowu oraz edukacją w zakresie historii regionu oraz tradycji kulinarnych. Serwowany w gospodarstwie Pstrąg Ojcowski jest produktem tradycyjnym województwa małopolskiego wpisanym na ministerialną Listę Produktów Tradycyjnych. Zobacz galerię