II Ogólnopolska Konferencja Naukowa Prawa Bankowego miała charakter hybrydowy. Pierwszego dnia konferencję można było śledzić online, co umożliwiło udział szerokiej publiczności z całej Polski. Drugiego dnia uczestnicy spotkali się w Sali Konferencyjnej Hali Urania w Olsztynie, aby kontynuować swoje rozważania. Formuła hybrydowa była odpowiedzią na współczesne potrzeby uczestników, dając możliwość uczestnictwa zarówno osobom preferującym spotkania zdalne, jak i tym, którzy cenią bezpośredni kontakt oraz networking na żywo. Ważnym atutem wydarzenia było też to, że zarówno prelegenci, jak i bierni uczestnicy mogli się zarejestrować na konferencję bezpłatnie.

W konferencji udział wzięli eksperci z różnych dziedzin prawa bankowego i finansowego, którzy podzielili się swoimi analizami i doświadczeniami. W centrum ich uwagi znalazły się m.in. zagadnienia związane z blockchainem, sztuczną inteligencją, fintechami oraz cyfryzacją usług finansowych.

Nieautoryzowane transakcje płatnicze

Dr Dariusz Kowalski z SWPS w Warszawie, zastępca dyrektora Departamentu Klienta Rynku Bankowego i Kapitałowego RF wygłosił referat „Nieautoryzowane transakcje płatnicze jako wyzwanie sektora finansowego w świetle zmian technologicznych – perspektywa ochrony konsumentów”. Prelegent przestrzegał przed różnymi technikami prób wyłudzenia danych, np. poprzez podszywanie się pod pracownika banku, oferowanie dużych zysków, reklamy internetowe czy gry hazardowe.

– Bardzo rzadko się zdarza, aby przestępcy udało się wkraść do aplikacji bankowej bez naszych danych. Odbywa się to właśnie poprzez wyłudzenie danych i pozorną autoryzację transakcji płatniczych  – mówił dr Dariusz Kowalski i próbował odpowiedzieć na pytanie, jak rozwiązać ten problem. – Pierwsza rzecz to przeciwdziałanie, czyli należy informować, edukować i podkreślać, jak ważna jest ochrona danych. Należy też zachować czujność. Istnieje przekonanie, że to starsze osoby są bardziej narażone na nieautoryzowane transakcje płatnicze i częściej padają ofiarą przestępców. Co się okazuje – niekoniecznie. Głównym problemem jest szybkość, zatem ofiarami oszustw często bywa też młodzież. Przykładem mogą być wyłudzenia na blika. Szybko, bez zastanowienia działamy i dokonujemy interakcji w środowisku internetowym.

Prelegent zwrócił uwagę także na drugi wątek przeciwdziałania oszustwom, który wzbudza wątpliwości. A mianowicie, kto jest odpowiedzialny za nieautoryzowane transakcje?

– Ta odpowiedzialność jest czymś nieoczywistym z punktu widzenia konsumentów, którzy sami się obciążają, że przez nieostrożność dali się oszukać. Ale sięgnijmy do przepisów. Mamy mechanizm implementowany z dyrektyw unijnych i to banki są zobowiązane do zwrotu środków, jeśli doszło do nieautoryzowanej transakcji. Badania wskazują na to, że nie tylko zabezpieczenia od strony technologicznej, ale także prawnej konsumenta są optymalne – przekonywał dr Dariusz Kowalczyk.

Kryptoaktywa i rozporządzenie MICA

O krajowych ramach prawnych dla stosowania rozporządzenia MICA – projekt ustawy o rynku kryptoaktywów w perspektywie ochrony klientów rynku finansowego mówiła mgr Anna Izdebska, reprezentantka Rzecznika Finansowego.

– Kryptoaktywa, kryptowaluty to wirtualne, cyfrowe aktywa, które wykorzystują technologię blockchain do rejestrowania i przechowywania transakcji. Ich kluczowe cechy to po pierwsze, decentralizacja, czyli nie są obsługiwane przez scentralizowany organ, po drugie, transakcje mogą być przeprowadzane w sieci peer-to-peer bezpośrednio między dwoma użytkownikami. Kolejna kwestia to bezpieczeństwo. Waluty cyfrowe wykorzystują techniki kryptograficzne, aby zapewnić bezpieczeństwo przetwarzania transakcji. Po zakończeniu transakcji nie można jej cofnąć ani modyfikować. Ponadto większość kryptowalut ma ograniczoną skończoną podaż, a sieci Crypto są globalne i dostępne dla każdego, kto ma dostęp do internetu – wymieniała zalety Anna Izdebska, po czym wskazała też ryzyka związane z kryptowalutami. – Bardzo wysoka zmienność wartości, brak jednoznacznej i powszechnie akceptowalnej wartości ekonomicznej, ryzyko operacyjne utraty dostępu do własnych środków i bardzo wysokie ryzyko nadużyć.

W związku z tym Parlament Europejski i Rada UE wprowadziły rozporządzenie w sprawie rynków kryptoaktywów – MICA, które reguluje emisję aktywów kryptograficznych i świadczenie usług w Unii Europejskiej (UE).

– Ministerstwo Finansów 23 lutego 2024 r. rozpoczęło proces uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania projektu ustawy o kryptowalutach. Procedura ta zmierzała do uwzględnienia w polskim porządku prawnym MICA. W toku uzgodnień projektu ustawy o kryptowalutach, m.in. Rzecznik Finansowy i Stowarzyszenie Ekspertów Blockchain zgłosili liczne uwagi. W sierpniu projekt trafił ponownie do konsultacji. Skupiono się głównie na metodach wsparcia klientów podmiotów rynku finansowego – informowała prelegentka i zastanawiała się, nad czym jeszcze można się pochylić w toku dalszych prac nad projektem ustawy. – Prawo nie nadąża za rozwojem nowych technologii. Trudno stwierdzić, czy te problemy, które zostały uregulowane są najważniejsze. Może warto zastanowić się nad nieautoryzowanymi transakcjami na rynku kryptoaktywów, edukacją klientów i ocenić skutki regulacji, czy te przepisy są adekwatne i jak MICA wpływa na rynek.

Prelegenci wygłosili także m.in. takie referaty jak: „Finfluencerzy a ryzyko nadużyć rynkowych. O rekomendacjach inwestycyjnych w mediach społecznościowych”, „Sztuczna inteligencja w bankowości”, „Rola Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) w stabilności sektora bankowego”, „Usługi bankowości detalicznej – czy rynek bankowy jest gotowy na wdrożenie nowych rozwiązań w zakresie dostępności cyfrowej?”, „Wpływ nowych technologii na rozwój prawa ubezpieczeń”, „Praktyka i metodyka wykorzystywania mediacji w prawie bankowym”, „Czy nadszedł już czas na uchwalenie nowej ustawy o NBP?”.

II Ogólnopolska Konferencja Naukowa Prawa Bankowego skierowana była do studentów, doktorantów, praktyków prawa oraz ekspertów, którzy chcą pogłębić wiedzę i wymieniać się doświadczeniami z zakresu prawa finansowego i bankowego.

Wydarzenie organizowane przez Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa ELSA Olsztyn we współpracy z czołowymi ośrodkami akademickimi: Katedrą Prawa Finansowego i Prawa Podatkowego WPiA Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Zakładem Metodologii Prawoznawstwa i Badań Interdyscyplinarnych WPiA Uniwersytetu Łódzkiego oraz Katedrą Prawa Finansowego WPiA Uniwersytetu Gdańskiego odbyło się w dn. 5-6 listopada. Patronat honorowy nad konferencją objął rektor UWM prof. Jerzy Przyborowski. Patronem medialnym był portal finansowy BANK.pl.

syla, fot. pixabay