Międzynarodowy Konkurs „Muzyczne Orły” to prestiżowy konkurs organizowany przez Fundację „Muzyka do Potęgi”, wspólnie m.in. z Filharmonią Łódzką im. Artura Rubinsteina, Stowarzyszeniem Autorów ZAiKS i Polskim Centrum Informacji Muzycznej. Inicjatywa honoruje wybitne osiągnięcia artystyczne, naukowe i edukacyjne w dziedzinie muzyki poważnej, a jego główną nagrodą w poszczególnych kategoriach jest brązowa statuetka przedstawiająca dyrygenta, zaprojektowana przez rzeźbiarza Marka Stankiewicza. Uroczysta gala z wręczeniem nagród odbyła się w Filharmonii Łódzkiej 20 września 2025 roku. Ocenione zostały osiągnięcia za rok 2024.

W kategorii polska wieloautorska publikacja naukowa lub popularnonaukowa nagroda została przyznana książce pt. „Muzyka kobiet. Kobiety w muzyce” pod redakcją Ilony Dulisz i Joanny Schiller-Rydzewskiej, wyd. UWM. 

– Jest to publikacja wieloautorska, która jest rezultatem 50. Konferencji Muzykologicznej Związku Kompozytorów Polskich. Ta konferencja odbyła się we wrześniu 2021 roku na UWM i była współorganizowana m.in. przez nasz Instytut Muzyki – wyjaśnia dr hab. Ilona Dulisz, prof. UWM, jedna z redaktorek nagrodzonej publikacji. – Zaproponowana tematyka dotyczyła obecności i znaczenia kobiet w szeroko pojętej kulturze muzycznej. Temat spotkał się wówczas z naprawdę ogromnym zainteresowaniem muzyków, teoretyków muzyki i muzykologów. Owocem tego zainteresowania jest książka wydana w 2024 r. w Wydawnictwie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Książka zawiera 22 teksty autorów, którzy reprezentują różne środowiska i ośrodki muzyczne w Polsce.

– Mamy autorów z akademii muzycznych w Bydgoszczy i w Krakowie, z Instytutu Sztuki PAN w Warszawie, z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, z Uniwersytetu Jagiellońskiego, z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, z Uniwersytetu Warszawskiego. Ja reprezentuję nasz Uniwersytet. Podejście do kobiet w muzyce w tej książce jest bardzo różnorodne, poczynając od sfery filozoficznej aż po aspekty socjologiczne – wyjaśnia prof. Dulisz. I dodaje, że publikacja i została wysoko oceniona w recenzjach wydawniczych m.in. przez wybitnych muzykologów.

Nagroda przyznana w konkursie „Muzyczne Orły” jest zdaniem redaktorki książki kolejnym dowodem, że publikacja i podjęta w niej tematyka jest ważna i wypełnia pewną lukę.

– Książka ujmuje różne formy aktywności, obecności i udziału kobiet w kulturze muzycznej w środowisku polskim i zagranicznym. Odnosi się do historii kobiet często zupełnie zapomnianych albo mało znanych, które miały i mają istotny wpływ na rozwój życia muzycznego, zarówno w zakresie wykonawstwa, kompozycji, pedagogiki muzycznej jak i ról społecznych. Publikacja porusza tematykę związaną z twórczością kompozytorską kobiet, zarówno dawną, jak i współczesną. W artykułach ujęto wiele wątków badawczych, m.in. tematykę feministyczną w muzyce. Wiele aspektów z zakresu muzykologii feministycznej nadal pozostaje niezbadanych, więc temat musi być ciągle aktualizowany – mówi dr hab. Ilona Dulisz. I dodaje, że w książce niektóre informacje pojawiają się po raz pierwszy, więc dzieło ma wartość poznawczą.

Drugą osobą nagrodzoną w konkursie, a związaną z Wydziałem Sztuki UWM, jest dr Adam Rosiński, którego doceniono za monografię naukową „Wpływ melodyki i rytmiki na tworzenie wielowariantowości odbioru wrażeń słuchowych. Przetwarzanie dźwięków w strumienie percepcyjne na przykładzie wybranych dzieł muzycznych” (Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego). Statuetkę przyznano mu w kategorii autorska publikacja naukowa lub popularnonaukowa. Jak czytamy na stronie wydawnictwa, „książka została poświęcona teoretycznym i praktycznym aspektom związanym z klasyfikacją i układem dźwięków odnoszących się do strumieniowania percepcyjnego podczas odbioru utworu przez słuchacza. Autor podjął próbę analizy dzieł muzycznych w nowatorski sposób, który uwzględnia różnorodne aspekty percepcyjne, mogące się pojawić w trakcie odsłuchu danego fragmentu, co umożliwia słuchaczowi różną interpretację muzyki w formie różnorodnych wariantów. W książce zaprezentowano analizę utworów następujących kompozytorów: Jana Sebastiana Bacha, Ludwiga van Beethovena, Fryderyka Chopina, Franza Liszta, Antonia Vivaldiego. Autor celowo wybrał kompozycje, które mogą być bliskie zarówno muzykom, jak i osobom bez wykształcenia muzycznego”.

Anna Wysocka, red.