Polscy kartografowie od niemal 50 lat spotykają się w różnych miastach, by rozmawiać na tematy istotne dla ich środowiska.

– W tym roku zostaliśmy zaproszeni jako Katedra Informacji i Kartografii UWM do współorganizowania tej konferencji. Prezentacje związane są z ogólnie pojętą kartografią – od starych map aż do nowoczesnych rozwiązań. Temat przewodni jest związany z Kopernikiem, bo wydarzenia odbywa się w mieście astronoma. Pierwsza część konferencji jest wprowadzająca – zawiera informacje dotyczące Kopernika jako geodety i kartografa oraz opowieść dra Jacka Górskiego o miejscu, w którym odbywa się konferencja i zmianach, które następowały w okolicach jeziora Ukiel, a także o innych jeziorach w okolicy, m.in. tych, których już nie ma. Przygotowaliśmy też wystawę z siedemnastoma posterami „V wieków Kortowa na mapach i planach”. Wystawa jest organizowana przy okazji konferencji i po niej będzie można ją obejrzeć do 13 października w Starej Kotłowni w Kortowie – mówi „Wiadomościom Uniwersyteckim” dr hab. inż. Kamil Kowalczyk, prof. UWM, kierownik Katedry Geoinformacji i Kartografii oraz organizator konferencji. – Na konferencji mamy praktykujących kartografów. Wśród gości są m.in. przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z Rzeszowa i Katowic, reprezentacja firmy kartograficznej z Bydgoszczy, wydawca kartograficzny, autorzy książek kartograficznych oraz naukowcy zajmujący się kartografią i pasjonaci kartografii niezwiązani z uczelniami.

Organizatorzy sporo uwagi chcą poświęcić wyzwaniom, przed którymi stoi współczesna kartografia. Zdaniem prof. Kowalczyka jednym z nich jest wirtualna rzeczywistość, która – jak zaznacza – jest też wielką szansą.

– Paneliści mogą mieć na wyzwania i szanse różne poglądy w zależności od tego, czym się zajmują i jaki widzą kierunek rozwoju kartografii. Kartografia to bardzo szeroka dziedzina, która obejmuje zarówno kartografię dziecięcą, turystyczną, cyfrową, tematyczną, jak i topografię czy wirtualną rzeczywistość. Moja katedra zajmuje się kartografią związaną z geodezją, czyli mapami wielkoskalowymi i topograficznymi – dodaje organizator.

– Bardzo się cieszymy, że Olsztyn jest gospodarzem wydarzenia i możemy się tutaj po raz pierwszy spotkać. Każda konferencja ma temat przewodni, który wskazuje nam aktualne wyzwania i to, na czym chcemy się skoncentrować i wymienić naszymi poglądami, rozwiązaniami. Zawsze próbujemy też nawiązać do charakteru miejsca. Tutaj pojawia się w temacie przewodnim Kopernik, który prowadzi nas do geomatyki – mówi przewodnicząca Oddziału Kartograficznego PTG dr hab. Izabela Gołębiowska, prof. UW z Zakładu Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego. I dodaje: – Kartografia zajmuje się przede wszystkim wizualizacją danych przestrzennych. Żeby to było możliwe, dane muszą być przetworzone. Geoinformatyka i geomatyka pomagają nam w poprawnym i świadomym analizowaniu oraz rozwijaniu narzędzi informatycznych do tego celu.

Prof. Gołębiowska podkreśla, że konferencja jest okazją do odświeżenia wiedzy o tym, co się dzieje w każdym ośrodku kartograficznym i wymiany pomysłów. Liczy również na dalszą współpracę z katedrą z UWM.

Do programu konferencji podczas jej otwarcia odniósł się dr inż. Krzysztof Rzęsa, prodziekan Wydziału Geoinżynierii.

– Widzę, że poruszacie ciekawą tematykę i cieszę się, że nie zapominacie o historii. Ona jest bardzo ważna dla naszej warmińskiej ziemi – mówił prodziekan Wydziału Geoinżynierii.

Dr Jacek Górski jest jednym ze współautorów wystawy o Kortowie na mapach, którą można było obejrzeć podczas konferencji. W prezentacji „Patrząc na mapę – patrząc wokół siebie. Kartograficzne rozważania o miejscu konferencji” zaprezentował historyczne i współczesne mapy okolic jeziora Ukiel, prezentując także m.in. Zatokę Miłą, Zatokę Kopernika, jezioro Długie, układ komunikacyjny miasta czy Dajtki i obecne na starych mapach „Małe Dajtki”. Zebrani mogli zobaczyć m.in. mapy pruskie z różnych lat, polskie z lat 60. i 70. XX wieku i współczesne.

Prof. Adam Łyszkowicz, dawniej pracownik UWM, związany obecnie z Lotniczą Akademią Wojskową, przybliżył postać Mikołaja Kopernika jako geodety i kartografa.

– Oprócz obserwacji astronomicznych Kopernik wykonywał pomiary geodezyjne, a mianowicie wyznaczał szerokości i długości geograficzne. W tym celu używał bardzo prostych instrumentów, jak astrolabium sferyczne, instrument paralaktyczny, kwadrant. Kopernik określił różnicę długości geograficznej między południkami w Krakowie i Fromborku – mówił podczas wykładu prof. Łyszkowicz.

Analizując kartograficzne dokonania Kopernika, badacz przypomniał, że do naszych czasów nie zachowały się żadne mapy jego autorstwa, ale czytamy o nich, analizując inne dokumenty.

– Z dotychczasowych badań wynika, że pierwszym dziełem kartograficznym Kopernika była mapa Warmii i części Prus Królewskich, wykonana około 1510 roku. – wyjaśnia prof. Łyszkowicz, powołując się m.in. na publikacje K. Buczka. 

Konferencja miała miejsce w Hotelu Omega. Została zorganizowana przez Katedrę Geoinformacji i Kartografii UWM oraz Oddział Kartograficzny Polskiego Towarzystwa Geograficznego.

Anna Wysocka

fot. Janusz Pająk