Konferencja, która odbyła się 6 lutego w formule online, jest efektem współpracy kilku instytucji. Czy może pani profesor przybliżyć tę współpracę? Kiedy się zaczęła i co jest jej celem?

Dla rozwoju dyscypliny nauki o zdrowiu bardzo ważna jest współpraca z uczelniami zarówno w Polsce, jak i uczelniami zagranicznymi. Międzynarodowa współpraca naukowo-badawcza została zapoczątkowana w 2018 roku z Wydziałem Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Katolickiego w Rużomberku na Słowacji. W tym roku do współpracy dołączył Słowacki Uniwersytet Medyczny w Bratysławie. W tej chwili mamy podpisane dwie umowy o współpracy międzynarodowej, które dotyczą przeprowadzania wspólnych badań naukowych, przygotowywania wspólnych wniosków projektowych, organizowania konferencji i seminariów, wymiany doświadczeń pomiędzy pracownikami i wspólnych publikacji wyników badań. Poza uczelniami słowackimi współpracujemy także z Wydziałem Pielęgniarstwa Uniwersytetu w Murcji w Hiszpanii. Współpraca doprowadziła nas do realizacji programu badawczego w czasie pandemii Covid-19 na temat jakości życia i zasobów osobistych oraz zachowań zdrowotnych studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego w Polsce, Hiszpanii i na Słowacji.  Organizację konferencji międzynarodowych zapoczątkowaliśmy w  2021 roku. Początkowo tematyka dotyczyła pielęgniarstwa i położnictwa, natomiast ostatnie wydarzenie z 6 lutego 2025 było okazją do rozszerzenia wątków dotyczących zdrowia i zaangażowania przedstawicieli kolejnych profesji medycznych.  

Poza partnerami zagranicznymi zaangażowane były także inne uczelnie z Polski.

Ściśle współpracujemy także z uczelniami medycznymi w Polsce, przede wszystkim z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym, ale także z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym oraz Instytutem Pielęgniarstwa i Położnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rozpoczynamy również współpracę z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym.

Biorąc pod uwagę polskie i zagraniczne uczelnie partnerskie, czy można mówić o szerszej, europejskiej perspektywie rozmów?

Mieliśmy różnych prelegentów. Konferencja zgromadziła w sumie 132 uczestników z Polski, Słowacji, Czech, Hiszpanii i Łotwy. To wydarzenie stało się miejscem czerpania inspiracji do rozważań naukowych na temat zdrowia, patrząc z perspektywy wyzwań międzynarodowych. Podczas naszej konferencji mieliśmy dwa panele. Jeden był polsko-hiszpańsko-łotewski, a drugi słowacko-czeski. Łącznie zostało wygłoszonych 37 referatów. Poruszaliśmy różne obszary tematyczne. Wiodącym wątkiem były innowacje w ochronie zdrowia. W konferencji uczestniczyli różni profesjonaliści, którzy pracują w obszarach medycznych oraz nauk o zdrowiu. Tworzą tzw. zespoły terapeutyczne, w skład których wchodzą: lekarze, pielęgniarki, położne, ratownicy medyczni, fizjoterapeuci. Ważne jest dla mnie rozszerzanie zakresu i wątków spotkań z partnerami krajowymi i zagranicznymi, by nie skupiać się tylko na pielęgniarstwie i położnictwie, ale patrzeć przez pryzmat działań interdyscyplinarnych w opiece nad człowiekiem w zdrowiu i chorobie.

Jakie innowacje i wyzwania przyszłości były omawiane podczas konferencji? Co wybrzmiało jako wyzwanie największe?

Poruszanych tematów i wyzwań było kilka. W wykładzie inauguracyjnym prof. Joanna Gotlib-Małkowska z Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego zaprezentowała wyniki badań naukowych na temat możliwości wykorzystania chatu GPT do upraszczania informacji medycznych na przykładzie cytologii szyjki macicy. Prelegentka przedstawiła, w jaki sposób w praktyce można wykorzystać ten chat do poprawy metod edukacji zdrowotnej i dostosowania ich do potrzeb współczesnych pacjentów. Wykładu można wysłuchać online w wersji polskiej, słowackiej, angielskiej i hiszpańskiej na stronie Szkoły Zdrowia Publicznego. Chat GPT dla zespołu prof. Gotlib-Małkowskiej stał się narzędziem pracy naukowej i dydaktycznej. Myślę, że wartością dodaną do konferencji jest to, że nasza współpraca się rozwinie, bo chcielibyśmy wspólnie zorganizować m.in. warsztaty online z wykorzystania narzędzi AI. Musimy posiadać wiedzę i umiejętności, w jaki sposób się nimi posługiwać, aby otrzymywać wiarygodne, prawdziwe informacje medyczne.

Jeśli chodzi o poruszaną podczas konferencji tematykę, zarówno przez prelegentów z Polski jak i ze Słowacji  warto wskazać na badania dotyczące środowiska pracy i zdrowia psychospołecznego personelu medycznego. Wiele badań naukowych w piśmiennictwie międzynarodowym wskazuje na to, że po pandemii Covid-19 stan zdrowia psychicznego pracowników ochrony zdrowia pogorszył się. Istnieje zatem pilna potrzeba podjęcia działań profilaktycznych na poziomie danej organizacji, a także działań systemowych. Wątki dotyczące środowiska pracy i stanu zdrowia psychospołecznego warto wykorzystać w edukacji studentów i przyszłych absolwentów Szkoły Zdrowia Publicznego, ponieważ wśród młodzieży akademickiej, szczególnie kierunków medycznych obserwuje się tzw. syndrom wypalenia. Istotne jest podjęcie wspólnych badań naukowych w skali międzynarodowej.  

Czy jeszcze jakieś wyzwania wymagają szczególnej uwagi?

Tak, z pewnością wyzwania transkulturowe są dla nas istotne w opiece nad chorym. Dr  Małgorzata Roman z Katedry Pielęgniarstwa Szkoły Zdrowia Publicznego UWM opowiadała o transkulturowych wyzwaniach w pielęgniarstwie na przykładzie opieki nad pacjentką z Angoli, która była hospitalizowana w Specjalistycznym Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie. Były trudności w komunikacji z nią, ponieważ posługiwała się językiem plemiennym i nie rozumiała np. języka angielskiego. Jej opiekun posługiwał się translatorem, żeby dobrze porozumieć się z personelem medycznym. Może to jest przestrzeń na innowacje w komunikacji medycznej i wykorzystanie chatu GPT? Kolejnym tematem jest wykorzystanie telemedycyny i wirtualnej rzeczywistości w procesie wsparcia rozwoju systemu opieki zdrowotnej. Ten wątek był prezentowany przez dr. Jarosława Klimczaka z Katedry Fizjoterapii SZP UWM, który pokazał możliwości rozwoju tego tematu w badaniach naukowych związanych z innowacjami.

Jesienią planujemy kolejną konferencję, bo jest duże zainteresowanie tematem innowacji i wyzwań w opiece zdrowotnej. Szkoła Zdrowia Publicznego na pewno będzie wspierać nauki o zdrowiu.

Rozmawiała Anna Wysocka

Nagrania z konferencji (w tym wykład inauguracyjny nt. wykorzystania chatu GPT) dostępne są na stronie Szkoły Zdrowia Publicznego.