Konferencja składała się z dwóch części – pierwszej, olsztyńskiej, która odbyła się 31 maja w kampusie UWM, oraz drugiej, która miała miejsce w Hotelu Anders w Starych Jabłonkach. Wydarzenie było podsumowaniem badań prowadzonych, dzięki grantowi z programu „Dialog” Ministerstwa Edukacji i Nauki. Inicjatywa zgromadziła ok. 100 uczestników.

– Staramy się odnieść współczesne zainteresowanie przestępczością i patologiami społecznymi do historii i dziedzictwa polskiej myśli kryminologicznej – mówił „Wiadomościom Uniwersyteckim” dr Maciej Duda z Katedry Kryminologii i Kryminalistyki UWM, jeden z organizatorów. – W wyniku naszych badań zauważyliśmy, że pewne problemy, które wydają się dzisiaj aktualne, występowały już dawno. Od zarania dziejów interesowano się przestępczością. Od przełomu XIX/XX wieku można mówić o zinstytucjonalizowanej kryminologii. Wówczas pojawiły się pierwsze polskie publikacje na tematy kryminologiczne. W dwudziestoleciu międzywojennym powstały pierwsze instytuty kryminologiczne i pierwsze czasopismo naukowe z tego obszaru tematycznego. Od 150 lat kryminologia rozwija się na świecie i w Polsce. Chcieliśmy naszym grantem pokazać, że Polacy mają spory wkład w historię kryminologii. Zazwyczaj cytujemy prekursora kryminologii Cesare Lombroso, ale my też jako Polacy sporo w tę dziedzinę wnieśliśmy.

Przewodniczącym komitetu naukowego konferencji i kierownikiem grantu jest prof. dr hab. Wiesław Pływaczewski, kierownik Katedry Kryminologii i Kryminalistyki UWM.

– Kryminologia jest dziedziną, która spaja wiele innych dyscyplin i podejmuje bardzo ważkie wyzwania. Jest przede wszystkim nauką empiryczną, oczywiście z silną podbudową teoretyczną. Stawia pewne pytania i szuka odpowiedzi na bardzo ważne zagadnienia dotyczące naszego funkcjonowania w przestrzeni społecznej. Postrzegamy te zagadnienia z perspektywy różnych zagrożeń, przestępczości, zachowań patologicznych, tego, co przedstawiają media, co sami widzimy – mówi prof. Wiesław Pływaczewski. I dodaje: - Chcemy dokonać porównania tego, co zrobiono w kryminologii kiedyś, z tym, co się dzieje współcześnie. Chcemy to skonfrontować: na ile postęp następuje i czy w ogóle jest w zakresie badań, podejmowania wyzwań.

Profesor Pływaczewski był też jednym z prelegentów konferencji. Wygłosił referat pt. „Czy Mikołaj Kopernik był kryminologiem? Wprowadzenie do dyskusji nad zakresem dawnej i współczesnej kryminologii oraz statusem kryminologa”.

– W roku jubileuszowym chcieliśmy pokazać Kopernika jako badacza podejmującego wiele ważnych zagadnień, które dzisiaj definiujemy jako myśl kryminologiczną. W swoich opracowaniach dotyczących traktatu o biciu monety Kopernik podjął temat fałszowania pieniędzy. W traktacie o chlebie opisał problem w obszarze patologii żywności, np. jakie parametry powinno spełniać pieczywo – mówi kierownik Katedry Kryminologii i Kryminalistyki UWM. I dodaje: – Młoda myśl kryminologiczna jest silnie reprezentowana. Największym wyzwaniem współczesnej kryminologii są wyzwania o charakterze cywilizacyjnym, np. dotyczące środowiska. Olsztyńska szkoła ekokryminologii ma swoje ważne miejsce w definiowaniu, w pokazywaniu zagrożeń dotyczących zanieczyszczenia środowiska, m.in. powietrza, wody. Podejmujemy tematy bieżące, np. problem Odry. Chcemy pokazać, na ile przestępczość wkracza w obszar środowiska. Ale zagrożeń oczywiście jest wiele. Kryminologia widzi je i szuka recepty, jak im przeciwdziałać.

Organizatorzy zwracają uwagę, że w opiniach gości konferencja okazała się sukcesem.

– Mieliśmy ponad 70 czynnych prelegentów i około 30 uczestników, którzy zaprezentowali swoje prace w sesji posterowej. Byli to młodzi adepci nauki, czyli studenci. Sesja posterowa była prezentowana zarówno w Olsztynie jak i w Starych Jabłonkach – mówi dr Joanna Narodowska z Katedry Kryminologii i Kryminalistyki UWM, przewodnicząca komitetu organizacyjnego. I dodaje: – Na konferencję zgłosili się przedstawiciele 15 ośrodków naukowych, polskich i zagranicznych, z takich krajów jak USA, Mołdawia, Wielka Brytania, Słowacja. Panel olsztyński przeznaczony był przede wszystkim dla młodych adeptów nauki, którzy mieli możliwość zaprezentowania swoich prac. Zainteresowani tym byli głównie studenci kryminologii.

Owocem konferencji będzie monografia „Dzieje polskiej kryminologii”, w której zostaną opublikowane artykuły prelegentów.

Anna Wysocka

fot. główne - Łukasz Lenartowicz/organizatorzy