Międzynarodowy Dzień Ziemi, który obchodzony jest 22 kwietnia, promuje postawy proekologiczne i zwraca uwagę, jak ważna jest wspólna troska o planetę. Odpowiedzialność za środowisko i realizowanie zasad zrównoważonego rozwoju są jednymi z priorytetów UWM. Centrum Współpracy z Otoczeniem Społeczno-Gospodarczym UWM zaproponowało rozłożenie świętowania Dnia Ziemi na dwa dni. W piątek 21 kwietnia odbyły się warsztaty dla młodzieży i studentów (relacja dostępna tutaj), a poniedziałek 24 kwietnia Stara Kotłownia i plaża kortowska wypełniły się gośćmi z Olsztyna i regionu.

Debata o odpowiedzialności 

W Starej Kotłowni odbyła się debata „Odpowiedzialnie zrównoważeni dla Ziemi", prowadzona przez prof. Renatę Marks-Bielską z Wydziału Nauk Ekonomicznych UWM. Do wspólnej rozmowy zaproszeni zostali: Bogusław Stec (kanclerz UWM), Jolanta Piotrowska (członkini Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego), Jan Falkowski (prezes firmy Janpol Technologie sp. z o.o.), Bartłomiej Opajdowski (prezes firmy Webtechnika sp. z o.o.), prof. Marcin Zieliński (kierownik Katedry Inżynierii Środowiska UWM i Fabian Miszewski (przewodniczący Forum Uniwersytetów Przyrodniczych - Komisji Branżowej Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej  i wiceprzewodniczący RUSS UWM). 

- W tamtym roku nasza młodzież uczestniczyła w warsztatach na UWM dotyczących zrównoważonego rozwoju. Bierzemy udział w różnych inicjatywach, które są na UWM podejmowane - mówi Dorota Linkiewicz, dyrektor Uniwersyteckiego XII LO im Marii i Georga Dietrichów w Olsztynie, która przyjechała z młodzieżą na debatę. I dodaje: - Można porównać etapy rozwoju Ziemi do rozwoju człowieka. Jeżeli nie będziemy o nią dbać, umrze tak jak człowiek, o którego nie dbamy. Uważam, że już jest ogromna świadomość ekologiczna wśród młodych ludzi, zaczynając od banalnych rzeczy, czyli sortowania śmieci. 

- Problem odpowiedzialności ekologicznej jest bardzo szeroki. Dzisiejsze spotkanie jest w szerokim gronie i będziemy starali się wspólnie szukać rozwiązań, co możemy zrobić, żeby w tym zakresie było lepiej - mówi prof. Renata Marks-Bielska. I dodaje: – Ważna jest współpraca wszystkich – zarówno naukowców, jak i przedsiębiorców czy instytucji otoczenia biznesu. Mamy sporo środków z budżetu Unii Europejskiej do wykorzystania dla regionu, dla społeczności, dla każdego z nas.

 - Jako Uniwersytet musimy zacząć mierzyć zużycie energii cieplnej i elektrycznej oraz skupić się na tym, żeby zużycie mediów było jak najniższe - mówi Bogusław Stec, kanclerz UWM. -  Jesteśmy na etapie szukania partnera, który pomoże nam zrealizować budowę naszej farmy fotowoltaicznej. Pomysł ma swoje ograniczenia. Pierwszym jest pytanie, gdzie mamy ją wybudować: na terenie UWM czy poza nim? Sytuacja formalna-prawna sprawia, że nie wszędzie możemy to zrobić, bo są ograniczenia konstrukcyjne budynków. Jeśli zbudujemy poza terenem UWM - czy rolą uczelni jest budowa farmy dla społeczności lokalnej? 

Troska o środowisko to zdaniem Bogusława Steca także rezygnowanie z drukowania, gdy nie jest ono konieczne. Podał przykład redukcji zużycia papieru o 20% dzięki przeniesieniu drukarek z pokoi biurowych do części wspólnych (typu korytarz).

- Wiemy, że musimy zrezygnować z naszych starych przyzwyczajeń i wypracować nowe rozwiązania - uważa Jolanta Piotrowska z Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego, która przybliżyła możliwości, jakie dają Fundusze Europejskie dla Warmii i Mazur na lata 2021-2027. Z powodów proceduralnych program dopiero rusza . 

- Naszym zadaniem jest robić wszystko, żebyśmy mogli zostawić środowisko następnym pokoleniom - uważa Jan Falkowski, prezes firmy Janpol Technologie. I dodaje: - Na pewne rozwiązania nie jesteśmy gotowi prawnie i mentalnie. Za programami ekologicznymi nie idą w parze przepisy. 

Bartłomiej Opajdowski, prezes firmy Webtechnika sp. z o.o, zwrócił uwagę, że czasami przedsiębiorca próbuje na rynku przetrwać, a nie realizować idee zrównoważonego rozwoju. Podał przykład korzystania z gazu, na co zdecydowali się przedsiębiorcy przed wzrostem jego cen.

- Jesteśmy software house i głównym materiałem, z którego korzystamy, jest prąd. Programiści produkują śmieci, bo piją energetyki i kawę. Mamy więc dużo puszek aluminiowych - mówi Bartłomiej Opajdowski i opowiada, że kupił zgniatarkę do puszek, by ograniczyć ilość worków na śmieci, a później pracownicy zaproponowali też sprzedaż puszek na złom.

- Jako naukowcy robimy badania, testujemy rozwiązania i możemy zaproponować coś przedsiębiorcom, zrobić wspólnie - uważa prof. Marcin Zieliński. - Powinniśmy skorzystać ze wszystkich dostępnych elementów OZE, bo dzięki nim możemy się uniezależnić.  Naszą rolą na UWM jest poszukiwać możliwości i robić nowe, lepsze rzeczy. Druga ważna rzecz to uczenie studentów, bo nasi absolwenci mogą coś zmienić. 

- Tak naprawdę bycie eko stało się trendem, ale często nie jest to dobrze rozumiane - twierdzi Fabian Miszewski. - Zgadzam się z panem prezesem firmy Janpol, że my nie jesteśmy do końca gotowi, żeby być tak bardzo eko i zrównoważeni, zarówno pod kątem prawnym jak i mentalnym. To, że studenci sami z siebie chcieli podpisać ekoDEKLARACJĘ i chcieli działania ekologiczne promować wśród innych studentów, jest takim światełkiem w tunelu. 

- Nie wszyscy możemy wszystko, ale na pewno w partnerstwie możemy więcej – podsumowuje prof. Marks – Bielska. 

Ekologia na plaży kortowskiej 

UWM w partnerstwie z Mazur Electrorecycling zorganizował zbiórkę elektrośmieci. Można było przynieść zepsuty sprzęt. Akcja miała na celu przypomnienie, by sprzęt elektroniczny zostawiać w miejscu dla takich odpadów przeznaczonym.

Nad Jeziorem Kortowskim odbyła się także akcja Przesiądź się na rower, organizowana z firmą Decathlon. Wszyscy chętni mieli możliwość przeprowadzenia serwisu swojego roweru. Chętnych było wielu i bardzo szybko zrobiła się kolejka. 

- Korzystanie z roweru jako środka transportu jest zdrowsze. Myślę, że jest też bardziej ekologiczne - uważa Adrian z trzeciego roku wojskoznawstwa, który czeka na przegląd roweru. 

Dla dzieci z klas 4-6 szkół podstawowych i przedszkolaków odbyły się spotkania edukacyjne. Uczestnicy mogli m.in. zobaczyć edukacyjną platformę OZE, dowiedzieć się, jak segregować śmieci, a nawet skorzystać z lekcji udzielania pierwszej pomocy. Dużym zainteresowaniem cieszyło się sadzanie warzyw i kwiatów.

- Przygotowujemy ziemię i będziemy sadzić roślinki -  mówi Michał z klasy 4c z SP 29, chwaląc się wygranym w konkursie długopisem. I dodaje: - Dbanie o środowisko to niewyrzucanie śmieci np. na drogę. 

- Tylko trzeba wyrzucać do śmietnika, a nie na bok w miejscu, gdzie siedzimy - mówi Pola, koleżanka z klasy Michała.

- Dbanie o środowisko to segregowanie śmieci - dodaje Jan, także z klasy 4c. 

Obok stanowisk z sadzonkami dzieci i młodzież mogły dowiedzieć się, co żyje w Jeziorze Kortowskim.

- Możemy znaleźć dużo bezkręgowców, np. wodopójki, ślimaki - mówi dr hab. Stanisław Czachorowski. I dodaje: - Warto poznać, co żyje w jeziorze, by nie bać się wchodzić do wody. 

Anna Wysocka 

Fot. Katarzyna Wróblewska, Janusz Pająk

O Dniu Ziemi można posłuchać także w relacji >>> Radia UWM FM.