Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie zaangażował się w kolejne działania z myślą o sektorze mleczarskim. Projekt „Nauka dla przetwórstwa rolno-spożywczego” będzie realizowany w latach 2023-2027. W sieci badawczej znalazło się sześć uczelni:

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 
• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie,
• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie,
• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu,
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Uroczyste podpisanie listu intencyjnego w tej sprawie odbyło się w Ministerstwie Edukacji i Nauki 5 października. Tego dnia prof. Jerzy Przyborowski, rektor UWM odebrał też symboliczny czek na 16,12 mln zł. To kwota, która ma umożliwić prowadzenie działań naukowych związanych z zadaniami wskazanymi w programie.

- Sześć uczelni stworzyło sieć, która przygotowała koncepcję: z jednej strony pozwalającą na wypracowanie innowacji w przemyśle mleczarskim, a z drugiej strony na promocję produktów mleczarskich i podniesienie konkurencyjności naszych firm mleczarskich na rynku międzynarodowym. To jest projekt pilotażowy i wnioski z niego będziemy znać za cztery lata. Każda z uczelni ma swój projekt do wykonania - mówił prof. Jerzy Przyborowski w rozmowie z Piotrem Szauerem z Radia UWM FM. 

Działania naukowe dotyczą trzech obszarów.

Pierwszy z nich polegać ma na opracowaniu panelu nowatorskich badań do analizy surowca i wyrobu mleczarskiego w kierunku poprawy jego bezpieczeństwa, jakości, walorów prozdrowotnych. Dzięki zaproponowanym i wykonanym pakietom badawczym zakłady mleczarskie mają uzyskać kompleksowe wyniki badań, ich interpretacje i wnioski, które będą mogły zostać wykorzystane na różnych etapach przetwarzania surowca. Efektem tych badań ma być także dostarczenie zakładom mleczarskim nowej wiedzy w zakresie możliwości modyfikacji i udoskonalania receptur i technologii wytwarzania prozdrowotnych wyrobów mleczarskich i ich roślinnych zamienników, w tym również o specjalnym przeznaczeniu żywieniowym.

Drugi obszar badań to innowacyjne rozwiązania wspierające działania prośrodowiskowe polskich zakładów mleczarskich Jak informuje MEiN, badania w tym obszarze pozwolą na opracowanie i wdrożenie rozwiązań technologicznych opartych na zasobach przyrody, czyli systemów hydrofitowych, które pozwolą na doczyszczanie ścieków i odzyskiwanie wody ze ścieków mleczarskich do powtórnego wykorzystania w rolnictwie oraz do celów socjalno-bytowych w mleczarni. Naukowcy zajmują się również opracowaniem i wdrożeniem technologii odwadniania i stabilizacji osadów ściekowych w systemach hydrofitowych. Celem badań ma być także dostarczenie zakładom mleczarskim wiedzy na temat faktycznego wpływu hodowli bydła mlecznego na postępujące zmiany klimatyczne (ślad węglowy). Natomiast opracowanie bezodpadowej technologii roślinnych zamienników produktów mlecznych, bazującej na lokalnych surowcach ekologicznych, może przyczynić się do zmniejszenia negatywnego wpływu zakładów mleczarskich na ekosystemy.

Trzecim z głównych zadań związanych z pilotażowym programem „Nauka dla przetwórstwa rolno-spożywczego” jest popularyzowanie spożycia wyrobów mleczarskich oraz opracowanie innowacyjnego modelu upowszechniania nowej wiedzy o produktach mleczarskich w aspekcie ich właściwości prozdrowotnych. Ministerialny program będzie więc wspierał badania, które pozwolą na opracowanie nowoczesnego modelu popularyzacji wiedzy żywieniowej dotyczącej produktów mleczarskich i ich roślinnych zamienników, uwzględniającej aktualne trendy proekologiczne. Resort nauk zakłada, że na bazie wyników z obszarów I i II zostanie przygotowana baza nowej wiedzy oraz opracowane metody i innowacyjne narzędzia upowszechniania, z wykorzystaniem technik informatycznych (m.in. strona internetowe, aplikacje, chatboty). Zakres i stopień zaawansowania narzędzi i kanałów komunikacji ma uwzględniać potrzeby różnych grup odbiorców (w tym dzieci, młodzież, osoby dorosłe, osoby starsze, osoby ze szczególnymi potrzebami żywieniowymi).

– Sieć ma za zadanie bezpośrednią i ścisłą współpracę z naszymi spółdzielniami mleczarskimi po to, ażeby stworzyć jeszcze bardziej innowacyjne produkty, stworzyć jeszcze lepsze warunki do przetwórstwa rolno-spożywczego właśnie w tym sektorze mleczarskim, żeby produkty, które są wytwarzane końcowo przez nasze spółdzielnie mleczarskie, przez naszych przetwórców były na jeszcze wyższym poziomie, trafiały do jeszcze większej liczby osób, były dedykowane poszczególnym grupom: juniorom, seniorom albo osobom dorosłym, sportowcom, również tym, którzy chcą poprawić swoją kondycję fizyczną. Na koniec, żeby produkt ten był jeszcze bardziej konkurencyjny na rynkach międzynarodowych i opatrzony symbolem współpracy – mówił Przemysław Czarnek, szef resortu edukacji i nauki.

Ministerstwo przeznaczyło na ten projekt 100 mln zł. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie jako lider projektu otrzyma dofinansowanie w kwocie 19,4 mln zł.

Podpisy pod listem intencyjnym złożyli:

• Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek, 
• Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski,
• Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie prof. dr hab. Krzysztof Kowalczyk, 
• Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu prof. dr hab. Piotr Goliński,
• Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu prof. dr hab. inż. Jarosław Bosy,
• Prorektor ds. Nauki Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie prof. dr hab. inż. Agnieszka Filipiak-Florkiewicz,
• Rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie dr hab. Jerzy A. Przyborowski, prof. UWM,
• Rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie prof. dr hab. Michał Jerzy Zasada,
• Wiceprezes Zarządu Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Krasnymstawie Mirosław Fidecki,
• Wiceprezes Zarządu Spółdzielczej Mleczarni SPOMLEK Agnieszka Kamela,
• Prezes Spółdzielni Mleczarskiej MLEKPOL Tadeusz Mroczkowski,
• Prezes Spółdzielni Mleczarskiej MLEKOVITA Dariusz Sapiński,
• Wiceprezes Zarządu GRUPY POLMLEK Jerzy Borucki,
• Prezes Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Łowiczu Iwona Grzybowska,
• Prezes Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Piątnicy Zbigniew Kalinowski,
• Wiceprezes zarządu Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Sierpcu Adam Mazurowski.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki, red.

Fot. MEiN