Staż odbył się z projektu „Regionalna Inicjatywa Doskonałości" 2024-2027. Dr Aneta Bełdycka-Bórawska oraz prof. dr hab. Piotr Bórawski przebywali w Pennsylvania State University w USA od 18 czerwca do 30 lipca. To była już czwarta wizyta dr Anety Bełdyckiej-Bórawskiej i dziewiąta prof. Piotra Bórawskiego.

– Staż ten związany był z nawiązaniem bliższej współpracy między UWM a Pennsylvania State University, przygotowaniem publikacji z opiekunem stażu prof. Lisą Holden oraz przeprowadzeniem badań w gospodarstwach posiadających odnawialne źródła energii. Ponadto prowadziliśmy rozmowy z pracownikami naukowymi z Pennsylvania State University oraz braliśmy udział w seminariach i konferencjach naukowych – wyjaśnia prof. Bórawski.

Pennsylvania State University to wiodący ośrodek naukowy na świecie. Znajduje się na liście szanghajskiej najlepszych uniwersytetów na świecie. Prof. Piotr Bórawski współpracuje z tym ośrodkiem już ponad 10 lat.

– Początkowo współpracowałem z prof. Jamesem W. Dunnem, a po jego przejściu na emeryturę współpracuję ze wcześniej wspomnianą prof. Lisą Holden, której zainteresowania naukowe koncentrują się wokół tematyki mleczarstwa i rynku mleka – mówi profesor i dodaje, że w tamtejszej uczelni rok akademicki zaczyna się w drugiej połowie sierpnia i kończy w połowie maja. – Są tzw. summer courses, gdzie studenci mogą poprawić i uzupełnić zaległości. Pomieszczenia w większości są klimatyzowane. Uczelnia posiada też samochody, które pracownicy mogą wypożyczyć, aby prowadzić badania. Z takich ciekawostek, to na uczelni pieczątkę ma tylko Biuro Rektora (tłoczona biała, możliwa do uzyskania tylko w rektoracie), a po kampusie biegają króliki.

W wyniku współpracy powstało już ponad 50 wspólnych artykułów opublikowanych w światowych czasopismach, takich jak: Journal of Cleaner Production, Land Use Policy, Renewable Energy, Energy, Energies, Sustainability, Agriculture i innych. Pracownicy UWM odbyli staże na Pennsylvania State University, a pracownicy Pennsylvania State odbyli cztery rewizyty na UWM w Katedrze Agrobiznesu i Ekonomii Środowiska oraz Agrotechnologii i Agrobiznesu.

Podczas stażu dr Aneta Bełdycka-Bórawska prowadziła badania naukowe w gospodarstwach rolniczych w stanach Pensylwania i Wirginia, które posiadają odnawialne źródła energii. W stanie Pensylwania były to gospodarstwa zajmujące się produkcją mleka i posiadające biogazownie.

– W USA występują duże gospodarstwa posiadające nawet ponad 600 czy 1000 krów. W takich gospodarstwach instalowane są roboty udojowe oraz maszyny do zadawania pasz. Małych gospodarstw w USA jest niewiele. Skala produkcji w gospodarstwach mlecznych w USA powoduje, że towarzyszy jej duża produkcja nawozów organicznych, które zostają wykorzystane do produkcji biogazu. Biogaz następnie jest wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej w gospodarstwie, która zostaje wykorzystana na własne potrzeby i częściowo odsprzedawana. W gospodarstwach jest realizowany recykling i uzyskana masa z nawozów jest przeznaczana jako ściółka dla krów – podkreśla dr Bórawska.

Z kolei w stanie Wirginia jest dużo gospodarstw zajmujących się produkcją winorośli.

– Gospodarstwa te pozyskują w dużej liczbie przypadków energię z paneli fotowoltaicznych. Energia elektryczna jest wykorzystywana do różnych celów. m.in. do zasilania klimatyzacji w okresie letnim, czy chłodzenia produktów w przechowalniach i magazynach – mówi naukowczyni.

W stanie Pensylwania występują też farmy wiatrowe, a w obydwu stanach – elektrownie atomowe.

Wyjazd do USA był także doskonałą okazją, aby zapoznać się z kulturą tego kraju.

– Uczelnie w Stanach Zjednoczonych posiadają własne maskotki (pomniki, kapliczki). Bardzo często są to zwierzęta, które odzwierciedlają historię i charakter uczelni. Nitty lion to maskotka stworzona przez H.D. Joe Masona w 1904. Inspiracją stworzenia maskotki była jego wizyta na Uniwersytecie Princeton, który posiadał już maskotkę tygrysa bengalskiego. Dziś przy maskotce można wykonać pamiątkowe zdjęcia – opowiada prof. Bórawski i dodaje, że oprócz kampusu uniwersyteckiego udało się zwiedzić także muzeum Madisona w stanie Virginia, czyli trzeciego prezydenta USA. – Ludzie są bardzo życzliwi i kulturalni. Kłaniają się nawet, jeśli kogoś nie znają. Zaskakujące było to, że nie mają pierwszego dania, czyli zup. Królują za to tzw. polskie pierogi, hamburgery, pizze. Preferowane są zimne napoje.

W trakcie stażu naukowcy przygotowali wspólne publikacje naukowe, a w planach mają kolejne oraz rewizyty opiekuna stażu prof. Lisy Holden na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim.

– Prof. Lisa Holden była na naszej uczelni w 2022 i 2023 r. Jej pradziadek i prababcia pochodzili z Polski, spod Krakowa. Polska była wtedy w zaborze austriackim i istniał obowiązek ożenku z osobą tylko z tej samej wsi. Jej pradziadkowie pochodzili z różnych miejscowości, dlatego wyjechali do USA i tam założyli rodzinę – opowiada prof. Bórawski. – W trakcie wizyt prof. Holden w Polsce studenci mogli wysłuchać wykładu dotyczącego systemu doradztwa rolniczego w USA, ponieważ właściciele gospodarstw mlecznych w USA objęci są wsparciem doradczym, co umożliwia im podejmowanie racjonalnych decyzji ekonomicznych. Podczas drugiej wizyty prof. opowiedziała o zmianach na rynku mleka w USA i perspektywach dalszego rozwoju po pandemii COVID-19 – podsumowuje profesor.

syla