Choć Kortosfera swoją działalność rozpoczęła zaledwie dwa lata temu, szybko stała się jednym z kluczowych miejsc na mapie Olsztyna. Atrakcyjna oferta przyciąga do uniwersyteckiego centrum popularyzacji nauki osoby w różnym wieku.

Energetyczne wejście w lato

„Słońce jest wszystkim” to jeden z projektów Kortosfery dofinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W sobotę 27 czerwca centrum popularyzacji nauki można było odwiedzić za darmo. A w programie wydarzenia znalazły się m.in. pokazy fizyczne, chemiczne, zajęcia w laboratoriach (Laboratorium Świetlnych i Barwnych Zjawisk, Laboratorium Wysokich Energii, Open Lab Mikroskopowy) czy wykłady. Młodsi i starsi miłośnicy nauki mogli również odwiedzić Mobilne Planetarium, obserwować Słońce i zobaczyć nowy eksponat – rurę Rubensa, czyli urządzenie prezentujące akustyczną falę stojącą za pomocą płomieni. Wśród sobotnich atrakcji znalazł się też koncert Odet oraz wieczorny seans kina plenerowego.

– W tym roku program został bardzo mocno rozbudowany. Chcemy promować m.in. energię jądrową i uświadamiać społeczeństwo jak niezwykle ważny i istotny jest to wątek w pozyskiwaniu i utrzymaniu stabilności energetycznej – zaznacza Mateusz Pikuliński, dyrektor Centrum Popularyzacji Nauki i Innowacji „Kortosfera”.

Osoby, które wzięły udział w sobotnim wydarzeniu, wskazywały swoje ulubione eksponaty i aktywności. Jedni chwalili warsztaty makramowe, inni ekscytowali się możliwością dojenia krowy czy... zaganiania kurczaków do zagrody. Wśród często wymienianych znalazło się też Laboratorium Wysokich Energii. Uwagę odwiedzających zwracała też wystawa fotograficzna, na której można było zobaczyć, jakie produkty i za jaką cenę spożywają osoby w różnych krajach. 

Niemal zawsze jest tak, że gdy coś się kończy, coś innego się zaczyna. I właśnie tak jest w przypadku atrakcji w Kortosferze, która zawieszając na czas lata jedne projekty, proponuje inne. 

– Od poniedziałku 30 czerwca będzie można realizować z nami zajęcia pod hasłem „Wakacyjna przygoda w Kortosferze”. To naukowe półkolonie i tę ofertę kierujemy do dzieci w wieku 7–11 lat. Zaplanowaliśmy sześć pięciodniowych turnusów – mówi Mateusz Pikuliński. I dodaje, że w tym roku oferta warsztatowa i laboratoryjna przez pierwsze trzy tygodnie będzie nowa, a kolejne trzy częściowo znana już z poprzedniego roku, więc będą mogli skorzystać z niej ci, którzy w tamtym roku nie zdążyli.

Pożegnanie ze szkołą (na trochę) 

„Kortosfera w szkołach” to jedna z inicjatyw, która z powodzeniem realizowana była przez załogę centrum we współpracy z firmą Trias AVI. Projekt powstał z myślą o  uczniach szkół podstawowych z  województwa warmińsko-mazurskiego. Dzięki doświadczonym laborantom i edukatorom Kortosfera docierała ze swoją ofertą do tych, którym na co dzień nie jest łatwo przyjechać do Olsztyna. Podczas specjalnie przygotowanych pokazów i warsztatów uczniowie mogli poznać świat nauki w sposób interaktywny i dostosowany do ich wieku. A wszystko to bez konieczności opuszczania własnej szkoły! Załoga Kortosfery przyjeżdżała do szkół w regionie z zajęciami „Laboratorium chemii w drodze”, pokazem chemicznym „Magia chemii w barwach”, mobilną pracownią mikroskopową, pokazem fizycznym „To nie magia – to fizyka” oraz wystawą z Triasem. Za sprawą tej ostatniej młodzież miała szansę oglądać m.in. łaziki marsjańskie, generator Van de Graaffa czy kosmiczną wagę.

W czasie wakacji projekt – tak jak i uczniowie – będzie urlopował, ale organizatorzy zapowiadają jego powrót w kolejnym semestrze. – Zaplanowaliśmy 10 wyjazdów „Kortosfery w szkołach” na kolejny rok szkolny. Zainteresowanie w regionie i potrzeby są bardzo duże. We wrześniu czekają nas Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki, a na maj 2026 szykujemy niespodziankę i nowe wydarzenie – Olsztyn Love Nauka, o którym informować ze szczegółami będziemy za kilka miesięcy, ale już to spotkanie planujemy – dodaje Mateusz Pikuliński.

Nauka przez zabawę

Na kilka tygodni przed nadejściem lata dobiegła końca też Akademia Kortosfery, czyli cykl wyjątkowych zajęć tematycznych realizowanych w laboratoriach kortowskiego centrum nauki, który od początku istnienia cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród dzieci i młodzieży. Dzięki różnorodnym eksperymentom, spektakularnym reakcjom chemicznym oraz inspirującym wyzwaniom, dzieci z radością kontynuują naukę na kolejnych semestrach, rozwijając swoje pasje i zdobywając nową wiedzę. Każdy semestr to trzy pasjonujące cykle naukowe, które pozwalają odkrywać fascynujący świat przyrody i nauki. Zajęcia oferują nie tylko wiedzę teoretyczną, ale przede wszystkim praktyczne doświadczenie, które inspiruje młodych uczestników do dalszego zgłębiania tajemnic nauki. Poziom trudności zajęć jest zróżnicowany i w pełni dostosowany do wieku uczestników. Obowiązują programy z podziałem na dwie grupy wiekowe: 8–11 oraz 12–18 lat. Uczestnicy Akademii Kortosfery pod okiem doświadczonych laborantów korzystają z profesjonalnego sprzętu laboratoryjnego oraz wykorzystują zaawansowane odczynniki chemiczne.

Kortosfera w drodze

Mateusz Pikuliński zdradza, że podczas wakacji Kortosfera nie tylko będzie dostępna w Kortowie z ofertą zajęć i możliwością odwiedzania wystaw stałych, ale będzie się z nią można spotkać w różnych miejscach w regionie i w Polsce.

– Będzie można nas zobaczyć podczas wielu wydarzeń, które planujemy realizować wraz z Polskim Radiem. Będziemy m.in. w  Zakopanem, Giżycku, Lublinie, Krakowie. Będziemy także na wydarzeniach lokalnych, czyli np. na Dniach Reszla (12–13 lipca), Pikniku Lotniczym w Gryźlinach (19–20 lipca) czy na Olsztyn Green Festivalu (15–17 sierpnia). Mamy zaplanowaną praktycznie każdą sobotę wakacyjną na spotkaniach „gdzieś w Polsce” – mówi Mateusz Pikuliński. – Bardzo nas cieszy, że będziemy w tylu miejscach, aby pokazywać to, co robimy na co dzień i już nie tylko na terenie naszego województwa, ale też Polski. To jest bardzo duże wyzwanie logistyczne dla nas jako pracowników, ponieważ obiekt będzie cały czas funkcjonował, a jednocześnie będziemy w Polsce.

Ministerstwa kibicują i wspierają

Kortosfera plany wakacyjne ma bardzo intensywne, ale nie mniej ciekawie było też w czerwcu, który rozpoczął się Naukowym Dniem Dziecka. W czasie wydarzenia można było odkryć tajemnice gleby i atmosfery, obserwować eksperymenty czy wysłuchać wykładu o wodzie. Nie zabrakło też animacji i wspólnego sadzenia roślin. W piątek 13 czerwca odbyło się spotkanie z Maciejem Makselonem, popularyzatorem wiedzy o języku, który zmierzył się z tematem „Czy wszystko, co wydawało mi się o języku, jest błendem”.

Mateusz Pikuliński zachęca, by regularnie zaglądać na stronę internetową Kortosfery, gdzie można zapoznać się z jej bogatą ofertą. Warto też pamiętać, że Kortosfera prowadzi projekt wolontariatu, dzięki któremu można poznać od podszewki pracę w uniwersyteckim centrum popularyzacji nauki i zdobyć wyjątkowe doświadczenie.

Dowodem na rosnącą rozpoznawalność tego miejsca jest m.in. zaufanie ze strony dwóch ministerstw. „Po wiedzę z Kortosferą” to projekt dofinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego kwotą blisko 2 milionów złotych, dzięki któremu zorganizowane zostaną kolejne edycje znanych już wydarzeń, takich jak Noc Biologów czy Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki. Dofinansowanie przeznaczone zostanie też na projekt „Kortosfera w szkołach”. Kolejne 900 tysięcy złotych Kortosfera pozyskała natomiast z Ministerstwa Edukacji Narodowej.

– To projekt „SEED – zasiej ciekawość”. Zaplanowaliśmy budowę eksponatów mobilnych. To przepotężne wyzwanie. Stworzymy wystawę mobilną pod hasłem: „Twoje ciało, twoja planeta, twoja wiedza”. To będą eksponaty, które zaplanowaliśmy z dr. Tomaszem Bałabańskim z mojego zespołu. Z tą wystawą będziemy w szkołach wiejskich (pięć wyjazdów od września) i w pięciu szkołach w Olsztynie. Będziemy prezentować również wystawę w Galerii Warmińskiej. Ale to niejedyne działanie, które zaplanowaliśmy w ramach tego projektu, ponieważ stworzymy instalację prezentującą sylwetki polskich naukowców. Będzie można ją zobaczyć przed Kortosferą już na przełomie września i października – tłumaczył dyrektor Kortosfery.