Ośmiu partnerów z sześciu krajów od roku realizuje projekt, w którym wspólnie szukają rozwiązań dla swoich regionów. W TeBiCe współpracują: Venetian Agency of Innovation in the Primary Sector – Venetio Agricoltura (Włochy), National Institute of Chemistry (Słowenia), Fraunhofer Italia Research Scarl – Innovation Engineering (Włochy), Chemie-Cluster Bayern GmbH (Niemcy), Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (Polska), Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego (Polska), Slovak University of Agriculture in Nitra (Słowacja), Carinthia University of Applied Sciences (spółka non profit, Austria). UWM w tym projekcie reprezentują głównie pracownicy Katedry Genetyki, Hodowli Roślin i Inżynierii Biosurowców oraz Katedry Chemii z Wydziału Rolnictwa i Leśnictwa.

Nadzieja w biorafinerii

– Projekt dotyczy małych, zintegrowanych biorafinerii, czyli różnego zagospodarowania pozostałości poprodukcyjnych na produkty o wyższej wartości dodanej. Chcemy to, co zostaje z produkcji roślinnej, zwierzęcej, z rolnictwa, leśnictwa, dalej zagospodarować i znaleźć na to jakieś ciekawe rozwiązania. Mamy przedstawicieli naukowców, samorządu terytorialnego oraz mniejszych instytutów badawczych – zaznacza koordynator projektu ze strony UWM prof. Mariusz Stolarski, kierownik Katedry Genetyki, Hodowli Roślin i Inżynierii Biosurowców.

Kolejne spotkania projektowe są wyznaczane u różnych partnerów. Pierwsze z nich odbyło się w Toruniu, drugie we Włoszech, a trzecie – 10 października – miało miejsce w kampusie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

– Zadaniem projektu jest to, żeby znaleźć łańcuch wartości niszowych, takich, które są mało znane i spróbować skontaktować się z firmami, które byłyby zainteresowane współpracą. Wymieniamy się informacjami pomiędzy partnerami i regionami, ale nie da się tego przenieść jeden do jednego, bo każdy region jest inny. W naszym, warmińsko-mazurskim, po analizach dostępności poprodukcyjnych z różnych sektorów, które prowadzimy od roku, postawiliśmy na wykorzystanie pozostałości poprodukcyjnych przemysłu rolniczego i rolno-spożywczego do hodowli owadów, czyli hodowli np. mącznika młynarka – tłumaczy prof. Stolarski. I dodaje: – Mącznik młynarek „zjada” nam biomasę, która jest nieprzydatna do skarmiania dla zwierząt, np. kur, trzody, bydła. Ten owad może jeść np. obierki po ziemniakach czy marchewce. Oczywiście, pokarm musimy bilansować i tworzyć różne mieszanki, ale może wykorzystać też różne pozostałości poprodukcyjne. Jest już kilka firm w województwie warmińsko-mazurskim, które rozpoczęły taka hodowlę. Zależy nam, żeby tym zainteresować.

Jak wyjaśnia prof. Stolarski, propozycja UWM dotyczy więc wykorzystania pozostałości roślinnych z rolnictwa i przemysłu spożywczego do hodowli owadów w celu produkcji wysokiej jakości białka zwierzęcego i tłuszczu oraz ich dalszego przetwarzania na żywność i paszę dla zwierząt.

Odpowiedź na wyzwania

– Kolejnym krokiem w tym projekcie będzie przedstawienie studiów wykonalności w wybranych krajach. Każdy z partnerów wybierze łańcuch wartości, które będzie chciał prezentować i promować. Będzie to prezentowane na zbiorczej konferencji w Niemczech w Monachium. Na konferencji poza wymianą doświadczeń, partnerzy chcą rozmawiać także o tym, co można zmienić. Jednym z punktów projektu są sprawy legislacyjne, czyli co zrobić, żeby nasze pomysły mogły się dziać zgodnie z przepisami prawa albo co trzeba zmienić w prawie – mówi prof. Stolarski.

Liderem projektu jest Veneto Agricoltura z Włoch.

– Veneto Agricoltura jest podmiotem publicznym związanym z regionem Veneto i jest odpowiedzialny za rolnictwo. Jesteśmy partnerem wiodącym projektu, odpowiedzialnym za ogólną koordynację działań, monitorowanie realizacji i koordynację części partnerskiej oraz poprawę współpracy partnerów. Odpowiadamy też za relacje ze wspólnym sekretariatem, który znajduje się w Wiedniu, ponieważ projekt jest finansowany z programu Europy Środkowej, który jest programem Interreg Europa – mówiła przed spotkaniem projektowym w Olsztynie Giulia Righetti, project manager.

Poza Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim Polskę w projekcie reprezentuje także Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Potencjał w regionach

 – Projekt ten w ramach regionalnej współpracy realizujemy razem z Kujawsko-Pomorskim Centrum Nauki i Technologii. Zależy nam na tym, aby mówić o skutecznym i efektywnym zagospodarowaniu biomasy pochodzącej z produkcji rolniczej i przetwórstwa rolno-spożywczego, ponieważ taki potencjał jest u nas w regionie bardzo duży. Cały czas jest duża potrzeba, by takie zagospodarowanie rozwijać. Obserwujemy inne kraje, wiemy, że są możliwości uzyskiwania produktów i półproduktów z tego, co dzisiaj wyrzucamy – tłumaczył „Wiadomościom Uniwersyteckim” Rafał Modrzewski, naczelnik Wydziału Projektów Międzynarodowych w Departamencie Współpracy Zagranicznej Urzędu Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, odpowiedzialny za koordynację kilku projektów międzynarodowych, w tym projektu TeBiCE. I dodał: – Jako Departament Współpracy Zagranicznej jesteśmy odpowiedzialni za międzynarodowe relacje i włączamy w ten projekt regionalnych interesariuszy, partnerów, jednostki naukowo-badawcze i przedsiębiorców, którzy potem będą z tych efektów korzystać. Tworzymy zespół roboczy na poziomie regionalnym i chcielibyśmy, jak najlepiej wykorzystywać te pomysły. Ściśle współpracujemy z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim i dzięki temu w tym partnerstwie międzynarodowym nie jesteśmy sami z Polski. Jest dużo wiedzy, którą można wykorzystać, trzeba tylko umiejętnie nią pokierować i przetworzyć, bo nie wszystko możemy wykorzystać u nas.

TeBiCE ma na celu zwiększenie wydajności sektora publicznego i prywatnego w przyjmowaniu rozwiązań gospodarki o obiegu zamkniętym, zapewniając bardziej efektywny rynek produktów ubocznych i odpadów z sektorów produkcji podstawowej i przetwórstwa rolno-spożywczego na obszarze Europy Środkowej. Tworząc narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji skierowane zarówno do MŚP, jak i decydentów politycznych, TeBiCE promuje uruchamianie nowych łańcuchów wartości, opartych na najnowocześniejszych technologiach i nowych modelach biznesowych, generując bardziej wydajną i konkurencyjną gospodarkę.

Projekt finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR).

Anna Wysocka

fot. Katarzyna Wróblewska