Statuetka jest wyrazem uznania Uniwersytetu dla prof. Danuty Kruk za jej wybitne osiągnięcia naukowe i eksperckie, w szczególności z zakresu magnetycznego rezonansu jądrowego, oraz za dotychczasowy wkład w rozwój naukowy i tworzenie dobrego wizerunku Uniwersytetu na arenie międzynarodowej.

Prof. Danuta Kruk jest fizykiem kwantowym, jedną z niewielu kobiet w Polsce uprawiających tę wymagającą dyscyplinę nauki.

Fizykę ukończyła na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1990 r. Tam też rozpoczęła pracę naukową i doktorat, który obroniła w 1995 r. W 2008 r na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ uzyskała stopień naukowy doktora habilitowanego. Tytuł profesora prezydent Polski nadał jej w 2018 r.

Swoją karierę prof. Danuta Kruk rozwijała nie tylko na rodzimych uczelniach. W 2000 r. wyjechała na Uniwersytet w Sztokholmie. Po roku otrzymała prestiżowe stypendium Wenner-Gren Foundation. Po ponad dwóch latach powróciła na UJ, by wkrótce po tym otrzymać i przyjąć propozycję pracy na Uniwersytecie w Darmstadt w Niemczech. Na krakowski uniwersytet wróciła w 2006 r. Niebawem otrzymała kolejną propozycję pracy z Niemiec, z Uniwersytetu w Bayreuth. Skorzystała z niej, spędzając tam pięć lat.

W 2011 r. Danuta Kruk rozpoczęła pracę na UWM w Olsztynie w Katedrze Fizyki Relatywistycznej. W tym czasie wciąż pracowała równocześnie w Bayreuth. W 2014 roku osiadła w Olsztynie na stałe.

Jeszcze w czasie pobytu w Bayreuth rozpoczęła starania, aby utworzyć na UWM ośrodek Magnetycznego Rezonansu Jądrowego. W 2013 r. zdobyła grant inwestycyjny z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na budowę Pracowni Relaksometrii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego w Katedrze Fizyki Relatywistycznej. A 2017 r. w otrzymała kolejny – na rozbudowę tej pracowni. Od września 2020 r. prof. Danuta Kruk pracuje na Wydziale Nauki o Żywności i jest kierowniczką Katedry Fizyki i Biofizyki. Kieruje także Pracownią Relaksometrii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego.

Jej badania są silnie związane z relaksometrią magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR). Są jednak interdyscyplinarne i dotyczą obszarów fizyki, biologii i chemii.

Prof. Danuta Kruk w czasie swej pracy na UWM zdobyła liczne granty na badania naukowe – jest m.in. wielokrotną laureatką konkursów Opus organizowanych przez Narodowe Centrum Nauk. Dzięki zdobytym środkom m.in. wyjaśnia na poziomie molekularnym mechanizmy procesów dynamicznych zachodzących w produktach żywnościowych i ustala związki pomiędzy ich własnościami molekularnymi i makroskopowymi takimi, jak: gęstość, ciśnienie, temperatura. Grant z programu Opus 13 finansuje badanie dynamiki układów jonowych na poziomi atomowym z zastosowaniem relaksometrii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego.

Środki otrzymane w programie Opus 22 prof. Kruk przeznaczyła na badanie markerów zmian patologicznych w tkankach na podstawie relaksometrii magnetycznego rezonansu jądrowego. Zmiany patologiczne wpływają nie tylko na zmianę struktury tkanek, ale i na dynamikę molekuł je tworzących. Obserwując ruch molekuł za pomocą magnetycznego rezonansu jądrowego, ustala zależności między zmianami patologicznymi a ich obrazem molekularnym. To może być przydatne w diagnostyce nowotworów.

Łącznie z konkursów Opus prof. Kruk zdobyła dla UWM ponad 6,1 mln zł.

Prof. Danuta Kruk realizowała także pięć grantów z międzynarodowego programu Horyzont 2020 i Horyzont Europe. Prowadziła dzięki nim m.in. badania nad nowym sposobem kontrastowania tkanek w obrazowaniu medycznym wykorzystującym magnetyczny rezonans jądrowy oraz badania obrazowania medycznego z wykorzystaniem magnetycznego rezonansu jądrowego. Zespół prof. Kruk wypracował strategię skalowania wyników relaksometrii NMR dla tkanek patologicznych w celu grupowania ich w kategorie odpowiadające określonym typom nowotworów.

Profesor Kruk przyczyniła się do opracowania środków kontrastujących nowej generacji, zwiększających rozdzielczość przestrzenną skanerów MRI. Otrzymane wyniki były kluczowe dla działania, znajdującego się w Aberdeen, prototypu skanera FFC-MRI, którego skuteczność potwierdziły badania z udziałem pacjentów. W porównaniu z tradycyjnym skanerem MRI, dzięki modyfikacji pola magnetycznego w trakcie skanowania pacjenta, nowy skaner FFC-MRI dostarcza znacznie więcej informacji na temat zmian patologicznych rejestrowanych w badanym organizmie. Te dodatkowe informacje umożliwiają dokładniejszą wizualizację zeskanowanych części ciała, co pozwala na wcześniejsze postawienie diagnozy i skuteczniejsze leczenie pacjenta. Skanowanie w technologii FFC-MRI daje precyzyjne informacje o zmianach patologicznych zachodzących w tkankach w czasie rzeczywistym. Ponadto umożliwia wcześniejsze wykrywanie zmian nowotworowych.

W 2016 r. badaczka otrzymała grant z międzynarodowego europejskiego programu COST na projekt pt. „Europejska sieć relaksacji NMR”. Wspólne wysiłki naukowców z wielu dyscyplin (chemii, fizyki, materiałoznawstwa i innych), lekarzy i inżynierów pozwoliły efektywnie wykorzystać relaksometrię w takich dziedzinach, jak wczesne wykrywanie chorób, źródła energii i jej składowanie, jakość żywności, żyzność gleby, wydajność wody i osadu.

Łączna kwota grantów międzynarodowych, które prof. Kruk realizowała na UWM wynosi 1,7 mln euro.

W 2016 r. prof. Kruk została laureatką regionalnego plebiscytu „Kobieta sukcesu Warmii i Mazur”, a w 2017 r. finalistką prestiżowego konkursu naukowego „Radar Innowacyjności” ogłoszonego przez Komisję Europejską. Jest też ekspertką Narodowego Centrum Nauki.

Statuetka Nicolaus Copernicus jest przyznawana od 2013 r. przez Senat UWM osobom szczególnie zasłużonym dla Uniwersytetu, o dużych osiągnięciach na polu nauki, kultury, pracy dydaktycznej i działalności społecznej. Zaprojektował ją dr Izydor Borys z Instytutu Sztuk Pięknych. Dotychczas otrzymali ją: prof. Jan Jankowski z Wydziału Bioinżynierii Zwierząt, prof. Andrzej Krankowski z Wydziału Geoinżynierii, prof. Andrzej Krzysztof Siwicki z Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i prof. Arkadiusz Żukowski z Wydziału Nauk Społecznych.