Stoi pani na czele Uniwersyteckiego Centrum Wsparcia. Jaka jest jego misja?

Uniwersyteckie Centrum Wsparcia powstało na bazie wieloletnich doświadczeń Biura ds. Osób Niepełnosprawnych oraz Akademickiego Ośrodka Pomocy Psychologicznej i Terapii „Empatia”. Jego działalność uwzględnia potrzeby społeczności akademickiej w zakresie adaptacji i integracji dla osób rozpoczynających studia, wsparcia w procesie studiowania na każdym etapie kształcenia oraz w zakresie dbałości o rozwój edukacyjno-zawodowy, rozwój osobisty i dobrostan psychiczny całej społeczności Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Misją centrum jest tworzenie przestrzeni przyjaznej społeczności Uniwersytetu. Działamy na rzecz wyrównywania szans w dostępie do edukacji, niwelowania barier architektonicznych, cyfrowych, informacyjno-komunikacyjnych oraz mentalnych w procesie studiowania, promując edukację włączającą w myśl zasad i koncepcji projektowania uniwersalnego. Wspieramy zarówno w sprawach związanych z kształceniem, jak i szeroko rozumianą aktywnością w środowisku akademickim. Do każdej osoby podchodzimy indywidualnie. Dzięki tym działaniom wzmacniamy wizerunek uczelni dostępnej, współpracującej z otoczeniem społeczno-gospodarczym, uwzględniającej trendy rynku pracy oraz ofertę dydaktyczną na rzecz osób studiujących, przyszłych absolwentów, kandydujących na studia i osób pracujących UWM.

UCW tworzy kilka jednostek. Czy może je pani krótko przedstawić?

Biuro ds. Osób z Niepełnosprawnościami to miejsce, w którym pomoc znajdzie osoba borykająca się z trudnościami zdrowotnymi, znajdująca się w trudnej sytuacji życiowej wpływającej na funkcjonowanie edukacyjne i utrudniające uczestniczenie w życiu społeczności akademickiej. Biuro podejmuje działania, których celem jest likwidacja fizycznych i psychologicznych barier. Tworzy możliwości, ułatwia naukę i pracę, a także proponuje rozwiązania wspierające funkcjonowanie w akademickiej przestrzeni.

W Ośrodku Pomocy Psychologicznej i Psychoedukacji „Empatia” osoby studiujące oraz pracujące na Uniwersytecie, a borykające się trudnościami w zakresie zdrowia psychicznego, zostaną wysłuchane i otoczone wsparciem. To miejsce, gdzie można bliżej przyjrzeć się sobie i wspólnie zadbać o zdrowie psychiczne, komfort i znalezienie drogi do radosnego studiowania i pracy na uczelni.

Niebawem w strukturach UCW pojawi się jeszcze jedna jednostka – Akademia Projektowania Uniwersalnego. Będzie to przestrzeń edukacyjna, w której studenci zdobywać będą wiedzę i umiejętności z zakresu projektowania, z naciskiem na uniwersalność i dostępność dla różnych grup ludzi, niezależnie od ich kompetencji, umiejętności sensorycznych czy innych indywidualnych potrzeb. Działalność Akademii obejmować będzie zajęcia teoretyczne i praktyczne, badania nad innowacjami w projektowaniu uniwersalnym oraz współpracę z różnymi branżami w celu tworzenia bardziej dostępnych produktów, usług i środowisk.

Wiemy, że wraz z końcem 2023 roku dobiega końca projekt „Żagiel Możliwości”, czy to w jakiś sposób wpłynie na działanie Uniwersyteckiego Centrum Wsparcia w najbliższym czasie?

Koniec realizacji projektu „Żagiel Możliwości – model dostępności UWM w Olsztynie”, oznacza kontynuację działalności UCW, realizację dotychczasowych form wsparcia oraz rozwój oferty skierowanej do szerokiego grona odbiorców naszej społeczności akademickiej. Mamy bardzo dużo pomysłów i  z  dużym zaangażowaniem pracujemy na rzecz wzmacniania dostępności w uczelni, wyrównywanie szans edukacyjnych w myśl zasad równego traktowania.

Jakiś czas temu prof. Beata Krzywosz-Rynkiewicz wspominała w rozmowie z „Wiadomościami Uniwersyteckimi” o nowym narzędziu przygotowywanym przez „Empatię”, które ma wspierać społeczność akademicką. Czy możemy już powiedzieć coś więcej na ten temat?

Dzięki projektowi „Żagiel Możliwości” dostaliśmy szansę, aby przygotować i wdrożyć narzędzie do wczesnego wykrywania sygnałów ryzyka kryzysów psychicznych. Narzędzie to służyć ma do monitorowania samopoczucia, stanu emocjonalnego, wglądu we własny dobrostan psychiczny. Platforma poza walorem identyfikującym trudności ma charakter psychoedukacyjny, samopomocowy i informacyjny. Domyślam się, że mogła zostać rozbudzona ciekawość czytelników, dopowiem zatem, że przygotowujemy się do akcji promującej zarówno nową odsłonę brandingową Ośrodka Pomocy Psychologicznej i Psychoedukacji „Empatia”, jak i strony internetowej oraz samego narzędzia.

W oczekiwaniu na te nowości, opowiedzmy, co się działo w UCW w ostatnich miesiącach.

Ostatnie miesiące ukazały wielość inicjatyw, działań i realizacji, w które angażowana była cała społeczność akademicka. Tak było chociażby z Dniem Dobrostanu, organizowanym po raz drugi, a cieszącym się jeszcze większym zainteresowaniem niż poprzednia edycja. Dzięki kreatywności naszej streetworkerki w realizację Dnia Dobrostanu zaangażowani byli zarówno eksperci od ciała, ducha i psychiki spoza uczelni, jak i nasze uniwersyteckie bezcenne „zasoby pracownicze”.

Także po raz drugi społeczność akademicka mogła spotkać się w Bibliotece Uniwersyteckiej podczas drugiego Speed Friendingu. Pierwszy przerósł nasze najśmielsze oczekiwania, bo pojawiło się dużo więcej osób niż zakładała nasza streetworkerka, inicjatorka wydarzenia. To nam pokazało, że jest popyt na to, żeby zrobić kolejną edycję.

Liczne warsztaty i szkolenia organizowane zarówno przez Ośrodek „Empatia”, jak i Biuro ds. Osób z Niepełnosprawnościami dotyczące chociażby profilaktyki zdrowia psychicznego, technologii wspierających proces dydaktyczny, dostępności cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej dla osób ze szczególnymi potrzebami rozpoznania emocji i funkcjonowania w relacjach czy bezpieczeństwa dzieci w sieci cieszyły się ogromnym zainteresowaniem, a wolne miejsca rozchodziły się w błyskawicznym tempie.

Organizowaliśmy grupy wsparcia i spotkania informacyjne dla osób borykających się z różnego rodzaju stratami, rodzicielskimi wątpliwościami czy chcącymi poczuć się bezpiecznie w Tęczowej Grupie Wsparcia LGBT+. Niezmiennie i stale udzielane jest wsparcie i pomoc w postaci indywidualnych konsultacji psychologicznych, edukacyjnych. Bywa, że podejmujemy również szybkie działania o charakterze interwencyjnym. Kontynuujemy współpracę z wydziałami i jednostkami uczelni w kontekście propagowania higieny zdrowia psychicznego, konieczności podejmowania działań prewencyjnych, zabezpieczających.

Wraz z Rzecznikiem ds. Równości Szans prowadziłam np. spotkania i warsztaty z tematyki równego traktowania, praktyk antydyskryminacyjnych i antymobbingowych. To, co cieszy, to fakt, że nie były to już tylko działania z naszej inicjatywy, ale coraz częściej odpowiedź na zapotrzebowanie i zaproszenia do realizacji tego typu spotkań.

Naturalnie włączyliśmy się w aktywności podczas tegorocznego Adapciaka, aby wesprzeć osoby rozpoczynające swoją przygodę ze studiami, która bywa bardzo stresująca, co może przeszkadzać w przeżywaniu pozytywnie tych fantastycznych momentów życia studenckiego.

Uczestniczyliśmy w ogólnouczelnianych wydarzeniach, takich jak Student Expo, gdzie zachęcaliśmy uczestników do wylosowania dobrego przekazu na ten dzień i zapoznania się z szeroką ofertą wsparciową Ośrodka Pomocy Psychologicznej i Psychoedukacji „Empatia” oraz Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami.

A na co dzień?

Na co dzień specjaliści są blisko osób studiujących i pracujących na UWM, służąc wsparciem, swoją otwartością, udzielając konkretnych porad, np. dotyczących alternatywnych form realizacji toku studiów i zaliczeń. W ostatnim czasie rozwinęliśmy też bardzo dobrze przebiegającą współpracę ze Strażą Uniwersytecką. Należy podkreślić, że pracownicy straży są przeszkoleni z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, dzięki ścisłej kooperacji z Biurem ds. Osób z Niepełnosprawnościami. Niezmiernie cieszy nas fakt, że podczas wizyt studyjnych organizowanych dla przyjezdnych uczelni z Polski, oceniani jesteśmy bardzo wysoko pod kątem zakresu świadczonego wsparcia, podejmowanych inicjatyw, kompetencji specjalistów oraz planów już zrealizowanych i wyzwań rozwojowych, których będziemy się podejmować. Nowy rok akademicki zdecydowaliśmy się rozpocząć wielością działań świadomościowych w kontekście szczególnych, indywidualnych, różnorodnych potrzeb wynikających ze stanu zdrowia osób studiujących i pracujących na Uniwersytecie. Działalność ta będzie kontynuowana, ukazując naszą uczelnię jako miejsce bezpieczne, przyjazne i godne wyboru.

Mam wrażenie, że coraz rzadziej mówimy o pomocy, zastępując ją słowem „wsparcie”. Na czym polega różnica między tymi terminami?

„Pomoc” zazwyczaj odnosi się do konkretnych działań lub interwencji, które mają na celu rozwiązanie problemu lub ulżenie w trudnej sytuacji. Może być jednorazowa i związana z natychmiastowym rozwiązaniem danego problemu. „Wsparcie” natomiast odnosi się często do dłuższego procesu udzielania pomocy, emocjonalnego wsparcia lub udzielania środków potrzebnych do osiągnięcia celu. Wsparcie może być bardziej trwałe i skoncentrowane na długoterminowym rozwoju, adaptacji lub przezwyciężaniu trudności. W praktyce różnica między tymi dwoma pojęciami może być subtelna, a używanie jednego zamiast drugiego zależeć od kontekstu sytuacji.

Słyszymy z różnych ust, że młodzi ludzie są dzisiaj bardziej wrażliwi i łatwiej ich zranić, że mamy do czynienia z pokoleniem „płatków śniegu”. Czy to szkodliwy stereotyp, czy pewna wskazówka, jak zachowywać się w stosunku do młodzieży?

Termin „pokolenie płatków śniegu” jest często używany w sposób krytyczny, aby opisać młodsze osoby, sugerując, że są one nadmiernie wrażliwe, łatwo obrażają się lub wymagają specjalnego traktowania. Taki stereotyp nie odzwierciedla złożoności i zróżnicowania młodego pokolenia. Młodzi ludzie są dziś często aktywni społecznie, zainteresowani kwestiami sprawiedliwości społecznej i otwarci na różnorodność. Współczesne podejście do wychowania podkreśla rozwijanie umiejętności emocjonalnych i wspieranie zdrowego rozwoju psychicznego. Uważanie młodych ludzi za „płatki śniegu” może pomijać te pozytywne aspekty oraz ignorować wyzwania, z jakimi się spotykają. Jeśli chodzi o to, jak zachowywać się w stosunku do młodzieży, to warto traktować młode osoby indywidualnie, doceniać ich perspektywy i być otwartym na dialog. Wspieranie zdrowego rozwoju emocjonalnego i szanowanie różnorodności są kluczowe niezależnie od wieku. Unikajmy generalizacji i starajmy się zrozumieć jednostki w kontekście ich doświadczeń i perspektyw.

Rozmawiała Daria Bruszewska-Przytuła

Mgr Anna Piotrowska jest psychologiem-seksuologiem, psychotraumatologiem i terapeutą EMD.

Fot. archiwum Radia UWM FM

Tekst ukazał się w grudniowym numerze „Wiadomości Uniwersyteckich”. Tematem przewodnim ostatniego w 2023 roku wydania czasopisma społeczności UWM była pomoc. Z ekspertami rozmawialiśmy m.in. o formach wsparcia, które dostępne są na Uniwersytecie, oraz o mądrym pomaganiu. Poprosiliśmy także o komentarz na temat usług sąsiedzkich i prawnych aspektów funkcjonowania zbiórek publicznych. Przyjrzeliśmy się rozmaitym inicjatywom podejmowanym przez społeczność na rzecz innych osób oraz o szansach związanych z przeszczepem szpiku kostnego.