Powołanie nowego gremium wiąże się z rosnącym znaczeniem popularyzacji nauki, która stanowi jeden z priorytetów polityki Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, na czele którego stoi od niedawna dr inż. Marcin Kulasek, absolwent UWM.

Zespół doradczy ds. popularyzacji nauki oficjalnie rozpocznie swoją działalność 26 września br. i, jak czytamy w ministerialnym zarządzeniu, ma działać do końca 2026 r. Na jego czele stoi dr Justyna Szostek-Aksamit z Uniwersytetu Śląskiego, dyrektorka wykonawcza Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE oraz dyrektorka zarządzająca Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. W zespole znajdują się m.in. naukowcy, dziennikarze naukowi oraz popularyzatorzy nauki.

Do zadań zespołu będzie należało m.in.: wspieranie ministra w podejmowaniu działań na rzecz zwiększania społecznego zainteresowania nauką oraz we wzmacnianiu jej roli w kształtowaniu debaty publicznej. Nowo powołane gremium będzie też przygotowywać rekomendacje dotyczące kierunków popularyzacji nauki oraz promocji osiągnięć naukowych i technologicznych. Szef resortu nauki może też liczyć na jego wsparcie w zakresie wzmacniania wizerunku polskiej nauki, w tym wskazywania obszarów wymagających szczególnego wsparcia promocyjnego. Zespół ma również przedstawiać dobre praktyki w zakresie komunikacji naukowej, popularyzacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych oraz proponować rozwiązania sprzyjające otwartemu i inkluzywnemu charakterowi komunikacji naukowej.

– Bardzo się cieszę, że jako przedstawiciel Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego znalazłem się w tak znamienitym gronie. Przed nami dużo pracy i bardzo ważny będzie aspekt związany z podwyższeniem w ewaluacji wagi kryterium III  – komentuje w rozmowie z „Wiadomościami Uniwersyteckimi" Mateusz Pikuliński. Dyrektor Kortosfery dodaje, że chciałby wnieść do zespołu doświadczenie praktyczne wynikające z działalności zarządzanego przez niego centrum popularyzacji nauki. – Nasze działania mają charakter zarówno regionalny, jak i ogólnopolski. Dziś już wiemy, i to możemy rekomendować, że bardzo dobrze sprawdzają się formaty łączące kulturę ze sztuką i nowymi technologiami. Zależy mi również na komunikacji w sprawie konkretnych rozwiązań systemowych, bo jeśli chcemy oceniać konkretny parametr, to istnieje potrzeba skierowania odpowiednich środków, aby popularyzacja nauki mogła być stabilnie finansowana w całym kraju. 

Pełny skład zespołu doradczego ds. popularyzacji nauki w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego:

• Dr Justyna Szostek-Aksamit – przewodnicząca;
• Dariusz Aksamit – fizyk medyczny z Politechniki Warszawskiej, członek Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki;
•  Irena Cieślińska – dyrektor programowa Centrum Nauki Kopernik;
• Jarosław Juszkiewicz – dziennikarz radiowy, rzecznik prasowy Planetarium Śląskiego w Chorzowie, ambasador Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE;
• Anna Kiryjow-Radzka – prezeska Stowarzyszenia PR i Promocji Uczelni Polskich „PRom”, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie;
• Łukasz Lamża – filozof, dziennikarz naukowy, pracownik Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych na Uniwersytecie Jagiellońskim;
• Małgorzata Makiewicz – kierownik Katedry Pedagogiki Małego Dziecka w Instytucie Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie;
• Małgorzata Molęda-Zdziech – socjolożka, pełnomocniczka rektora Szkoły Głównej Handlowej ds. współpracy z Unią Europejską;
• Natalia Osica – socjolożka, mediatorka, założycielka „pro science”;
• Krzysztof Pabis – prorektor Uniwersytetu Łódzkiego ds. popularyzacji nauki i kształcenia;
• Mateusz Pikuliński – dyrektor Centrum Popularyzacji Nauki i Innowacji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie „Kortosfera”;
• Tomasz Rożek – dziennikarz naukowy, fizyk, założyciel Fundacji „Nauka. To Lubię”;
• Natalia Schmidt-Polończyk – badaczka Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, tutorka akademicka i trenerka interpersonalna, rzeczniczka i popularyzatorka nauki;
• Dorota Sikora – odpowiedzialna na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu za obszar rankingów i widoczności uczelni;
• Łukasz Skowroński – prorektor ds. nauki i ewaluacji Politechniki Bydgoskiej;
• Piotr Stanisławski – dziennikarz naukowy i technologiczny, współtwórca podcastu „Crazy nauka”;
• Damian Syjczak – zastępca dyrektora Narodowej Agencja Wymiany Akademickiej;
• Anna Ślązak – koordynatorka portalu Nauka w Polsce;
• Tatiana Witkowska – zastępca kierownika Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego;
• Łukasz Załuski – dziennikarz popularnonaukowy, redaktor naczelny „National Geographic Polska”;
• Aleksandra Ziembińska-Buczyńska – dyrektorka Centrum Popularyzacji Nauki Politechniki Śląskiej.

Centrum Popularyzacji Nauki i Innowacji „Kortosfera” funkcjonuje od 1 września 2023 roku i jest jedynym w Polsce centrum nauki działającym przy uniwersytecie. Jednym z jego nadrzędnych celów jest szeroko pojęta popularyzacja nauki, która wyraża się m.in. w nowoczesnym podejściu do nauki i kultury uczenia się poprzez stawianie na kreatywność, innowacyjność oraz pracę zespołową.  

Kortosfera nadaje ton nie tylko naukowemu życiu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, ale także stanowi ważne miejsce na mapie instytucji naukowo-edukacyjnych w północno-wschodniej Polsce. O tym, że centrum stara się dotrzeć do jak największej liczby osób, świadczy zakres podejmowanych inicjatyw, które realizowane są poza jego murami.

W tym roku odbędzie się kolejna edycja projektu „Kortosfera w szkołach”, który polega na wyjazdach do szkół zmagających się z wykluczeniem komunikacyjnym i/lub ekonomicznym. Uczniowie olsztyńskich szkół oraz odwiedzający jedną z olsztyńskich galerii handlowych będą mogli również obejrzeć wystawę mobilną w ramach projektu „SEED – zasiej ciekawość”. Kortosfera nie zwalniała tempa także w miesiącach wakacyjnych: na ich inaugurację odbyło się wydarzenie „Słońce rządzi wszystkim”, a przedstawiciele centrum wzięli też udział w trasie koncertowej „Lata z Radiem i TVP” czy Olsztyn Green Festiwalu.

Mateusz Pikuliński nie ma wątpliwości, że jego obecność w ogólnopolskich gremiach naukowych jest pokłosiem marki, jaką w trakcie swojego funkcjonowania wypracowała Kortosfera. 

– To, żeby Kortosfera była rozpoznawalna nie tylko na Warmii i Mazurach, ale również w całej Polsce, było celem, jaki postawiliśmy przed sobą na samym początku. Mam wrażenie, że udało nam się to już osiągnąć i teraz musimy starać się to utrzymać i oczywiście nadal się rozwijać. Jednak najważniejsze w tych wszystkich działaniach jest to, żeby docierać do miejsc, które z różnych powodów są wykluczone. Pracujemy teraz nad tym, aby przekazywać społeczeństwu wiedzę na temat najnowszych rozwiązań technologicznych, chociaż wiadomo, że na to również potrzebne są potężne środki finansowe. Stawiamy w tym kierunku pierwsze kroki i mam nadzieję, że będziemy mogli szybko się w tej kwestii rozwijać – dodaje dyrektor Kortosfery.      

Warto odnotować, że Mateusz Pikuliński pełni również funkcję prezesa Stowarzyszenia Społeczeństwa i Nauki SPiN, które zrzesza centra nauki, instytucje kultury, muzea i inne organizacje prowadzące działalność związaną z popularyzacją nauki, edukacją i działaniami kulturotwórczymi.  

mw