Prowadzony, pod czujnym okiem mgr Joanny Olechno-Wasiluk, projekt „Świat w ruchu, czyli (nie)ludzka mobilność. Wokół fenomenu migracji” wpisuje się w badania prowadzone w Katedrze Literatury i Języka Rosyjskiego na Wydziale Humanistycznym UWM, która oferuje unikalną w skali kraju tematykę zajęć z emigrantologii.

– W październiku, razem z przewodniczącym koła Michałem Arsobą, prezentowaliśmy projekt na Międzynarodowej Konferencji Naukowej „(E)migracja – Pamięć kulturowa – Tożsamość kulturowa”. Mówiliśmy o celach i etapach, planowanego jeszcze wtedy, przedsięwzięcia. Projekt spotkał się z niezwykle serdecznym przyjęciem i dużym zainteresowaniem uczestników konferencji – wyjaśnia Joanna Olechno-Wasiluk, opiekunka Studenckiego Koła Slawistycznego i dodaje, że przedsięwzięcie to było wieloetapowe, interdyscyplinarne i przewidywało różne formy pracy. – Jego celem było przybliżenie odbiorcom problematyki szeroko rozumianej migracji i przedstawienie jej oczami studentów.

Migracja była, jest i będzie

Jednym z etapów działań objętych dofinansowaniem ze Studenckiego Grantu Rektora był miedzy innymi wyjazd studyjny studentów oraz pracowników do Muzeum Emigracji w Gdyni. Po obiekcie grupę oprowadzał dr Rafał Raczyński – główny specjalista ds. badawczych muzeum, adiunkt w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Gdańskiego, który naukowo zajmuje się tematem diaspory oraz migracjami.

– Wysłuchaliśmy historii o milionach ludzi, którzy opuszczali Polskę w poszukiwaniu lepszego życia, marzeń i wolności. Ale były też opowieści o powrotach, o polskiej tożsamości i różnych jej obliczach. Doktor Raczyński opowiadał nam o historii, ale nawiązywał do współczesnych zagadnień dotyczących migracji, co było dla nas szczególnie cenne. Ponad trzy godziny spędzone w muzeum utwierdziły nas w przekonaniu, że migracje to proces, który był, jest i będzie. Bo ludzie (i nie tylko) przemieszczają się od zawsze – podkreśla Joanna Olechno-Wasiluk.

Podczas wyjazdu Michał Arsoba. student III roku filologii rosyjskiej, a także przewodniczący Studenckiego Koła Slawistycznego przeprowadził wywiad z dr. Raczyńskim. Do tego zadania przygotowywała go merytorycznie prof. dr hab. Iwona A. Ndiaye, literaturoznawczyni z Katedry Literatury i Języka Rosyjskiego.

– Do wywiadu musiałem się przygotować, przede wszystkim dowiedzieć się, kim jest mój rozmówca, czym się interesuje i jakie badania prowadzi. Dzięki temu łatwiej było ułożyć pytania – mówi Michał i zaznacza, że udział w projekcie pozwolił mu poszerzyć swoją wiedzę oraz jeszcze bardziej uwrażliwić na tematy związane z emigracją. – Była to też doskonała nauka samodyscypliny, bo realizacja projektu wiązała się z tym, że zadania trzeba było wykonać w określonym czasie. Lubię uczestniczyć w życiu uniwersyteckim, biorę udział w konferencjach, seminariach i jestem chętny do realizacji kolejnych badań i projektów.

Kolejnym etapem realizacji projektu było seminarium naukowe (28.05.), podczas którego studenci zaprezentowali referaty związane z migracją. Dotyczyły one m.in. stereotypów migrantów funkcjonujących w społeczeństwie rosyjskim i polskim, Syberii w II połowie XIX w. jako domu polskiego emigranta, a nie tylko „więzieniu bez dachu” oraz twórczości rosyjskich emigrantów.

Konkurs o migracji rozstrzygnięty

Z kolei pod koniec lutego ogłoszono konkurs dla studentów oraz uczniów szkół średnich pt. „Świat w ruchu, czyli (nie)ludzka mobilność. Wokół fenomenu migracji”. Jego rozstrzygnięcie odbyło się podczas podsumowania projektu.

– Konkurs miał upowszechniać wiedzę na temat fenomenu migracji, uwrażliwiać jego uczestników na losy migrantów, kształtować odpowiednie postawy i zachowania wobec różnorodności kulturowej i językowej oraz aktywizować studentów i uczniów. Odbył się w kilku kategoriach: plakat, zdjęcie, album, film, wywiad oraz tekst (wiersz, opowiadanie, artykuł) – mówi opiekunka koła.

Nadesłane prace oceniło jury w składzie: prof. Iwona Ndiaye,  dr Izabella Siemianowska oraz mgr Joanna Olechno-Wasiluk.

– Otrzymaliśmy naprawdę piękne prace, świadczące o wrażliwości ich autorów. Dotarł do nas także wiersz uczennicy ze Skarżyska-Kamiennej, zatem można powiedzieć, że konkurs stał się ogólnopolski – podkreśla Joanna Olechno-Wasiluk.

W kategorii zdjęcie pierwsze miejsce zdobył Dawid Koterwas za fotografię zatytułowaną „Przeszkody na Drodze”. Sam autor opisuje zdjęcie w następujący sposób: – Zdjęcie przedstawia metaforyczny obraz przeszkód, które napotykają migranci. Metalowa siatka na pierwszym planie symbolizuje bariery, z którymi muszą się zmierzyć, podczas gdy rozmyty las za nią symbolizuje nieznane i często niegościnne środowisko, do którego dążą. Monochromatyczna paleta podkreśla uniwersalność i ponadczasowość wyzwań migracyjnych, a gra światła i cienia oddaje złożoność emocjonalną podróży w poszukiwaniu lepszego życia.

Wyróżnienie w tej kategorii zdobyła Anna Łapińska za zdjęcie „Bocian. Przystanek”.

Gabriela Olszewska zdobyła pierwsze miejsce za obraz „My – Lampiony”. Wyróżniona została Patrycja Resel za ilustrację „Podróż po nowe życie”. Wyróżnienie w kategorii plakat otrzymali: Magda Wentowska za plakat „Kortowo – warto tu przyBYĆ” oraz Patryk Ćwirko za plakat „Emigracja”.

Emocje przelane na papier i taśmę filmową

Jury nagrodziło także autorów wierszy: Pierwsze miejsce zdobyła Patrycja Resel za wiersz „Ból tęsknoty”. Na drugim miejscu znalazła się Zuzanna Skuza (uczennica II klasy Liceum Ogólnokształcącego w Skarżysku-Kamiennej) z wierszem „Niewiadome”, a na trzecim Karolina Rutkowska, która napisała wiersz pod tytułem „Moja niezapominajka”.

Najlepszym tekstem okazał się artykuł Mateusza Szyszki – „Stereotypy migrantów funkcjonujące w społeczeństwie rosyjskim i polskim„: – Badania prowadziłem na podstawie wywiadów internetowych „Как живут мигранты в России и какие стереотипы на самом деле неверны”; „Стереотипы мигрантов / Почему они мешают адаптироваться в России?” („Jak żyją migranci w Rosji i jakie stereotypy są tak naprawdę błędne”; „Stereotypy migrantów / Dlaczego utrudniają adaptację w Rosji?”) oraz „Ci cholerni ciapaci”. Gdyby polscy rasiści wiedzieli, skąd wzięło się słowo „ciapaty”, raczej nigdy by go nie użyli – przekonuje Mateusz.

Wyróżnienie otrzymał Michał Arsoba za szkic naukowy pt. „Syberia w II połowie XIX w. jako dom polskiego emigranta a nie tylko „więzienie bez dachu”.

W kategorii film pierwsze miejsce zajęli Marta Kogut i Wojciech Cylka za film „American dream”, który opowiada historię migranta, który zrozumiał, że kwestie finansowe nie zrekompensują tęsknoty za rodziną.

Nagrodzone i wyróżnione w konkursie prace można oglądać do końca czerwca na Wydziale Humanistycznym.

Urodziny Puszkina łączą filologów rosyjskich

Podsumowanie projektu odbyło się 5 czerwca, w przeddzień urodzin Aleksandra Puszkina, wybitnego rosyjskiego pisarza i reformatora rosyjskiego języka literackiego.

– To też doskonała okazja, aby podsumować intensywny rok naszej pracy. Dla mnie to też szczególnie ważny dzień, ponieważ prowadzę badania emigrantologiczne. Dla rosyjskiej pierwszej fali emigracji tzw. białej, tych, którzy byli zmuszeni przez reżim stalinowski, po przewrocie bolszewików w 1917 roku opuścić Rosję, to był dramat rozstania z ukochanymi miejscami, rodziną, ojczyzną. Wielu emigrantów nie powróciło nigdy do sowieckiej Rosji, więc to była imigracja polityczna. I dla tych osób elementem spajającym, ważnym symbolem kultury był właśnie rosyjski klasyk Aleksander Puszkin – wyjaśnia prof. Iwona Ndiaye.

Prof. Ndiaye podkreśliła, że przyznanie reprezentantom filologii rosyjskiej Studenckiego Grantu Rektora to ogromne osiągnięcie.

– Studenci nabywali różnych kompetencji, m.in, merytorycznych, językowych, graficznych, koncepcyjnych, integracyjnych i komunikacyjnych. Przez wiele miesięcy tworzyliśmy też od podstaw stronę internetową, którą dzisiaj zaprezentowaliśmy. Studenci przygotowali także mini spektakl przybliżający biografię Puszkina. Jestem bardzo dumna z naszych studentów, wszystko robimy razem. Jesteśmy jak taka mała rodzina – dodaje prof. Iwona Ndiaye.

O ciepłej i rodzinnej atmosferze podczas wydarzenia zapewniali także studenci, m.in. Artur Wietocha, student III roku.

– Jest nas mało, po 5-6 osób na roku, a zbliżające się urodziny Aleksandra Puszkina to doskonała okazja, żeby się spotkać wspólnie z wykładowcami, miło spędzić czas – można powiedzieć – w rodzinnej atmosferze, porozmawiać – zaznacza Artur.

W trakcie wydarzenia można było także wysłuchać rozmowy studentek II roku filologii rosyjskiej. Fidan na studia do Kortowa przyjechała z Azerbejdżanu i opowiedziała, jak podobają się jej studia na UWM, jakie ma rady dla osób przybywających do nas z innego kraju oraz co ceni w polskiej kulturze i chętnie przeniosłaby do kultury azerbejdżańskiej. Po rozmowie mama Fidan poczęstowała wszystkich baklawą – tradycyjnym azerbejdżańskim deserem, który przygotowała specjalnie na tę okoliczność.

syla