Spotkania osób odpowiedzialnych w polskich uczelniach wyższych za ochronę praw i przestrzegania równości niezależnie od pochodzenia etnicznego, wyznania, płci, orientacji seksualnej czy poglądów politycznych odbywają się od czterech lat w różnych ośrodkach akademickich. W tym roku gospodarzem zjazdu został UWM. Celem spotkań jest wymiana wiedzy, doświadczeń i wypracowanie wspólnie dobrych rozwiązań różnych problemów, spotykanych w środowiskach akademickich. W tamtym roku owocem spotkania było powołanie stowarzyszenia Akademicka Sieć Bezpieczeństwa i Równości (ASBiR). Jego członkowie zajmują różne uczelniane stanowiska i, jak podkreślają, wspólnie dbają o ochronę praw i wartości akademickich, a także bezpieczeństwa, równości oraz różnorodności.

Sympozjum otworzyli dr hab. Paweł Wysocki, prof. UWM i prorektor ds. kształcenia oraz dr Anna Cybulko z Uniwersytetu Warszawskiego, przewodnicząca ASBiR.

- Cieszymy się, że możemy na UWM gościć osoby zaangażowane w temat przewodni sympozjum. Dzisiejszy dzień jest poświęcony doświadczeniom UWM związanym z poczuciem bezpieczeństwa w różnych aspektach – od bezpieczeństwa na terenie kampusu, a mamy to szczęście, że funkcjonujemy w minimiasteczku, po poczucie bezpieczeństwa we wspólnocie. Na różnych forach, na których spotykam się z prorektorami ds. kształcenia i prorektorami ds. studenckich, brak poczucia bezpieczeństwa jest wymieniany jako jedna z przyczyn porzucania studiów i pochopnych zmian swoich decyzji życiowych. Jako kolegium rektorskie olbrzymią wagę przywiązujemy do spraw szeroko pojętego bezpieczeństwa i równości – mówił prof. Paweł Wysocki, prorektor UWM ds. kształcenia. 

- To nasz czwarty zjazd, ale pierwszy oficjalnie powołanego stowarzyszenia. Bardzo się cieszę, że możemy się spotkać w gościnnych progach UWM, gdzie tak wiele dzieje się pod względem bezpieczeństwa i równości - mówi dr Anna Cybulko, przewodnicząca ASBiR. I dodaje: - Nasza organizacja opiera się na sile ludzi. Podejmowana przez nas praca jest wymagająca i wciąż nieoczywista. Dopiero budujemy ścieżki i struktury. To, co może nas wzmacniać, to poczucie, że nie jesteśmy sami.

Dr Anna Cybulko zauważyła, że ważne jest widzenie zarówno podobieństw w środowiskach akademickich, jak i różnic. Pokreśliła, że dbanie o bezpieczeństwo fizyczne i społeczne obarczone jest ryzykiem nadmiarowej wrażliwości i nadmiarowego budowania bezpieczeństwa.

Mateusz Dampc, Rzecznik ds. Równości Szans na UWM, podkreślił, że jego praca wynika z celów strategicznych UWM. Jednym z nich jest tworzenie przyjaznego miejsca do pracy i studiowania. Przejawia się to m.in. przez zapewnienie instytucjonalnego wsparcia w zakresie walki z wykluczeniami, niwelowania postaw nieetycznych i przeciwdziałanie dyskryminacji. Działalność rzecznika została wsparta powołaniem stanowiska specjalistki ds. równouprawnienia. UWM w tamtym roku przyjął strategię dostępności Uniwersytetu, gdzie również zwrócono uwagę na kwestie równościowe.

- Zależy nam na tym, by osoby, które trafią do Kortowa, czuły się w tym środowisku dobrze i były akceptowane, bo to wpływa na proces kształcenia. Organizuję spotkania informacyjne dla studentów, szczególnie z pierwszego roku. Do mnie wpływają zgłoszenia związane z podejrzeniem praktyk dyskryminacyjnych. Do każdego zgłoszenia jest powoływana komisja, która zajmuje się sprawą - mówi Mateusz Dampc, jeden z organizatorów olsztyńskiego spotkania.

W programie na czwartek zaplanowano sesje związane m.in. z bezpieczeństwem psychospołecznym. W piątek odbyły się spotkania sekcji tematycznych, m.in. sekcji przeciwdziałania mobbingowi i mediacji akademickich.

Dwudniowe wydarzenie przyniosło było okazją do rozmawiania o problemach uczelnianych społeczności.

- Jednym z poruszanych drugiego dnia tematów był temat osób transpłciowych i zastanawialiśmy się, co możemy wspólnie zrobić, by się tymi problemami zaopiekować. Kolejnym poruszanym tematem była intersekcjonalność, czyli nakładanie się na siebie różnych kategorii, z powodu których możemy być dyskryminowani. Przynależność do kilku grup może sprawiać, że dyskryminacja będzie rosła, np. bycie w środowisku naukowym młodą kobietą i do tego migrantką – mówiła po wydarzeniu „Wiadomościom Uniwersyteckim” dr Anna Cybulko z Uniwersytetu Warszawskiego. - Trzecim tematem była sytuacja osób nie będących nauczycielami akademickimi. Rozmawialiśmy o tej nazwie, która jest trochę wykluczająca i co można zrobić, by włączać wszystkie grupy pracowników uczelni do tożsamości uczelnianej.

Przewodnicząca ASBiR zwróciła uwagę, że ważne jest zaspokojenie potrzeb dotyczących bezpieczeństwa psychicznego i społecznego, ale należy pamiętać, by rozmawiać ze wszystkimi, bo parasol ochronny może też przygniatać, a wsparcie być nadmierne.

- Żeby umożliwić studiowanie, musimy zaopiekować się człowiekiem z jego neuroatypowością, problemami depresyjnymi, lękowymi czy innymi, ponieważ to wszystko składa się na to, jacy jesteśmy i jak działamy. Nie da się ignorować tego – mówi dr Anna Cybulko. I dodaje: - Ważne jest, żeby rozmawiać i pamiętać, że jesteśmy wspólnotą i musimy się zaopiekować potrzebami wszystkich, a nie tylko tymi, którzy zgłaszają nam swoje problemy. Przychodzą do nas osoby transpłciowe i oczekują, że będziemy się do nich zwracać zgodnie z tym, jak się identyfikują, a dla drugiej strony to może być wyzwanie. Jedna grupa zgłasza swoje potrzeby, a ignorujemy to, że dla drugiej to jest zmiana i pewna trudność. Nie możemy mówić: macie się dostosować, bo to są nasze wartości i współczesne normy. To zrozumiałe, że to generuje opór. Z mojej perspektywy warto próbować nie zbijać siłą tego oporu, tylko usłyszeć, co jest wyzwaniem i co jest trudne. Dbajmy o granice. Bądźmy w dialogu. Jak nie będziemy ze sobą rozmawiać, to nie mamy szansy się usłyszeć i zrozumieć różnic między nami. Zmuszanie do dostosowania się nie jest rozwiązaniem.

Organizatorzy wydarzenia podkreślają, że w rozwiazywaniu problemów społeczności akademickiej ważny jest dialog. 

aw