W poniedziałek 20 maja na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie rozpoczęła się XX jubileuszowa Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Afryka. Historia – Kultura – Potencjał społeczno-gospodarczy – Perspektywy geopolityczne”. Bierze w niej udział wiele znanych postaci świata nauki, polityki i literatury, m.in. prof. Anastase Shyaka, ambasador Rwandy w Polsce, Donato Ndongo Bidyogo, pisarz, dziennikarz, historyk i polityk z Gwinei Równikowej, Paweł Średziński, historyk, publicysta, dziennikarz, współautor raportu z monitoringu polskich mediów Afryka i jej mieszkańcy w polskich mediach.

Pierwsze Dni Afryki w Olsztynie odbyły się w 2004 r. i od tego czasu na trwałe wpisały się już w ogólnopolski kalendarz obchodów Międzynarodowego Dnia Afryki.

– Zaczynaliśmy bardzo skromnie – od kilku wystąpień podczas sesji wydziałowej. Dziś jesteśmy rozpoznawalni w całej Polsce, co nie jest przypadkowe. Niewątpliwie 20-letnia historia Dni Afryki w Olsztynie barwnie zapisała się na naukowej i kulturowej mapie Polski – zauważą prof. Iwona Anna Ndiaye, jedna z inicjatorek wydarzenia.

Afryk jest wiele

Statystyki robią wrażenie: 20 konferencji interdyscyplinarnych, pokazujących różnorodność problemów związanych z Afryką, 460 prelegentów, 350 referatów. W tym roku podczas konferencji wygłoszone zostaną m.in. takie referaty, jak: „Prześladowania ludów afrykańskich przez Niemców na początku XX w. Historia oraz stan obecny Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS)”, „Kontynent złych wiadomości? – porwania obywateli polskich w Afryce Subsaharyjskiej w XXI w.”, „Poziom integracji Afryki z technologicznymi sieciami produkcji na tle innych regionów świata”, „Pierwsi ludzie w zachodniej Afryce. Epoka kamienia w tej części kontynentu”, „Polska w Afryce – stracone szanse”, „Stosunki polsko-etiopskie w okresie prokomunistycznego reżimu Dergo”, „Ciało i jego symbolika w portugalskojęzycznym piśmiennictwie afrykańskim” oraz postery: „Potencjał turystyczny regionu Wielkich Jezior Afrykańskich”, „Zrównoważony Rozwój Turystyki Kulturowej w Egipcie: Wyzwania i perspektywy”.

– Ale przecież nie o liczby tutaj chodzi – zaznacza prof. Ndiaye. – Najważniejszy pozostaje fakt, że projekt zainicjowany w 2004 roku jest konsekwentną i nader udaną próbą prezentacji niepowtarzalnej historii i dziedzictwa kontynentu afrykańskiego, z całą jego złożonością i różnorodnością, bo jak pisał Ryszard Kapuściński „Afryk jest wiele" – podkreśla prof. Iwona Anna Ndiaye.

Afryka i jej wielokulturowość

Symbolicznym znakiem graficznym owej wielokulturowości pozostaje logo Dni Afryki w Olsztynie stworzone przez Janusza Pileckiego, grafika na stałe mieszkającego w Giżycku. 

Wyniki badań prezentowane podczas Dni Afryki w Olsztynie ukazały się m.in. na łamach serii naukowej „Olsztyńskie Studia Afrykanistyczne", powołanej w 2010 roku w Instytucie Historii.

– Dotychczas ukazało się 10 tomów, w których zostały opublikowane artykuły specjalistów polskich i zagranicznych w języku polskim, angielskim, francuskim i rosyjskim. Wieloletnie przyjaźnie i inspiracje naukowe zaowocowały wspólnymi projektami wydawniczymi. Projektem niezwykle potrzebnym i wypełniającym ogromną lukę w polskojęzycznym piśmiennictwie była monografia „Rola kobiet i organizacji kobiecych w Afryce”. Praca zbiorowa, pod moją redakcją naukową, stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie aktywność polityczna kobiet afrykańskich mogłaby wpłynąć na proces kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Afryce. Tego niełatwego zadania podjęły się badaczki z Olsztyna, Uniwersytetu Opolskiego, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego – podkreśla naukowczyni. 

W 2020 roku ukazała się monografia „Afryka Subsaharyjska, potencjał, problemy i możliwości dla Polski”, przygotowana przez autorów z trzech ośrodków naukowych: dr. hab. Barę Ndiaye, dr Ewę Cieślik oraz dr. Konrada Czernichowskiego. Opracowanie łączy naukę z praktyką, stanowiąc kompendium wiedzy dla przedsiębiorców, którzy zamierzają prowadzić działalność biznesową w krajach afrykańskich.

Warsztaty, konkursy, wystawy, koncerty

Dni Afryki to także dziesiątki warsztatów, projektów edukacyjnych, konkursów, wystaw, koncertów i pokazów filmowych.

– Od samego początku przyświecała nam chęć popularyzowania wiedzy o kulturze Afryki. Było to możliwe dzięki licznym koncertom, pokazom i wieczorom, którym towarzyszyła tradycyjna muzyka i degustacja dań kuchni afrykańskiej. Kilkukrotnie do Olsztyna zawitała także Afrykamera. We współpracy z placówkami oświatowymi i opiekuńczo-wychowawczymi zorganizowaliśmy liczne warsztaty międzykulturowe, wykłady popularnonaukowe, prelekcje oraz konkursy wiedzy o Afryce. Przy czym działania te wykraczają daleko poza stolicę Warmii. Byliśmy gośćmi Uniwersytetu Dziecięcego w Gdańsku, prowadziliśmy webinary dla nauczycieli, zorganizowane przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Gdańsku, warsztaty na Bałtyckim Festiwalu Nauki oraz Brave Festival – Przeciw wypędzeniom z kultury we Wrocławiu – podsumowuje prof. Iwona Anna Ndiaye.

Podczas uroczystego otwarcia konferencji odbyło się także wręczenie nagród laureatom regionalnego konkursu wiedzy o Afryce. Tegorocznym zwycięzcą został Robert Wasilewski, uczeń II klasy XI Liceum Ogólnokształcącego w Olsztynie.

– Wziąłem udział w konkursie, ponieważ interesuję się geografią, w tym też Afryką i chciałem spróbować swoich sił. Było warto. Niektóre pytania były trudne, dotyczyły m.in. geopolityki czy ukształtowaniu terenu. Nagrody bardzo mi się podobają, w szczególności obraz prosto z Senegalu. Nie spodziewałem się – mówi uczeń.

Jubileuszowej międzynarodowej konferencji naukowej towarzyszą także liczne atrakcje, m.in.: koncert „Moja Afryka”, pokaz mody afrykańskiej, Afroparty, warsztaty taneczne i bębniarskie, spotkanie z pisarzem z Gwinei Równikowej Donato Ndongo Bidyogo oraz wystawy.

Patronaty honorowe nad wydarzeniem objęli: dr hab. Jerzy A. Przyborowski, prof. UWM, rektor UWM w Olsztynie,  Papa Diop, ambasador Senegalu w Polsce, Ukrainie i Czechach oraz  prof. Anastase Shyaka, ambasador Rwandy w Polsce.

syla