Spotkanie zorganizowały Towarzystwo Biologii Rozrodu oraz Polskie Towarzystwo Fizjologiczne. Hasłem przewodnim wykładu była komunikacja w środowisku biologicznym.

– Profil badawczy prof. Pawlaka obejmuje przede wszystkim embriologię doświadczalną, genetykę i genomikę zwierząt z wykorzystaniem biotechnologii w produkcji zwierzęcej. Pracuje nad oceną potencjału rozwojowego oocytów i zarodków ssaków w warunkach in vitro. W ostatnich latach szczególnie zainteresował się komunikacją międzykomórkową oraz wpływem mikrośrodowiska na kształtowanie potencjału rozwojowego oocytów i zarodków – przedstawiła gościa prof. Nina Smolińska z Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM.

Prelegent podkreślił, że we współczesnym świecie ważna jest efektywna komunikacja, także w mikrośrodowisku, a mechanizmy, które dzieją się pod mikroskopem (np. przemieszczanie się i wymiana informacji) są podobne do tych, które widzimy w życiu społecznym.

– Komunikację rozumiemy dzisiaj na poziomie pojedynczych komórek. Rozwój technologii pozwolił nam na niesamowitą rozdzielczość analityczną. Od ponad 10 lat nie musimy już badać kilku mikrogramów czy nawet miligramów tkanki do analizy ekspresji genów. Wystarczy nam pojedyncza komórka do globalnej transkryptomiki – mówił prof. Pawlak podczas wykładu. – Komórki wzajemnie na siebie oddziałują, wymieniają między sobą informacje i w ten sposób też dostosowują swój metabolizm, w tym wzorzec molekularny, do tego, żeby obierać konkretną ścieżkę różnicowania.

Naukowiec zaznaczył też, że w kontekście komunikacji znaczenie ma sama architektura tkanek i można o niej mówić na poziomie już nie tylko lokalnym, mikrośrodowiska, komórkowym, ale też nawet pojedynczego jądra komórkowego.

– Ułożenie centrów chromosomowych, lokalizacja genów, które są aktywne transkrypcyjnie bądź nie, również pokazują bardzo złożone relacje, które wynikają z aktywacji danych ścieżek sygnalizacyjnych. To nie są przypadkowe mechanizmy – wyjaśniał prof. Pawlak.

Prelegent przybliżył wzajemne oddziaływanie na siebie komórek pęcherzykowych i oocytów, złożoność mikrośrodowiska i jego wpływ na wczesny rozwój zarodkowy. Opowiadał o prowadzonych przez siebie badaniach na modelu świni domowej i stawiał pytania, na ile w przyszłości wyniki tych badań mogą mieć zastosowanie w rozrodzie wspomaganym i leczeniu niewydolności jajnikowej, także u człowieka.

aw

fot. Katarzyna Wróblewska