30 Czerwca 2025

Aktualności


„Wspominki przy samowarze” – na spotkaniu pod takim hasłem pracownicy Katedry Literatury i Języka Rosyjskiego oraz społeczność Wydziału Humanistycznego podsumowali ponad pół wieku działalności filologii rosyjskiej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim.

Przy samowarze – przedmiocie ściśle kojarzącym się z kulturą obszaru rosyjskojęzycznego – przypomniano 30 czerwca największe osiągnięcia katedry, powspominano oraz podziękowano tym, którzy napisali jej wspólną historię. Historię, dodajmy, która właśnie powoli się domyka, ponieważ nie jest już prowadzony nabór na studia na kierunku filologia rosyjska.

Jak mówiła prof. Iwona Ndiaye, kierowana przez nią jednostka była jedną z wiodących na Wydziale Humanistycznym, jeśli chodzi o działalność naukową oraz dydaktyczną, co było także ważne przy okazji ewaluacji.

Mamy się czym chwalić i być z czego dumni – zaznaczyła literaturoznawczyni. – Nasi pracownicy są autorami podręczników, na których pracują ośrodki akademickie w całej Polsce, nasi studenci i absolwenci mają na swoim koncie mnóstwo dokonań. Dlatego olsztyńska rusycystyka zawsze czuła się ważną częścią najpierw Wyższej Szkoły Pedagogicznej, a później Wydziału Humanistycznego. Cieszę się, że była możliwość spotkania się i odrobiny refleksji – myślę, że nam wszystkim było to bardzo potrzebne 

O istocie podzielenia się emocjami w tak wyjątkowym momencie, mówił również prof. Mariusz Rutkowski, dziekan Wydziału Humanistycznego.

 – Myślę, że nie uczestniczyłem jeszcze w tak eklektycznym spotkaniu, jeśli weźmiemy pod uwagę emocje, jakie tutaj dzisiaj towarzyszyły zarówno tym, którzy je przygotowali, jak i tym, którzy go słuchali. Od radości i dumy z osiągnięć i sukcesów, ale także odrobiny smutku i nostalgii, że coś się kończy. Najbardziej sprawiedliwe będzie spojrzenie na obiektywne czynniki, które spowodowały, że zainteresowanie tymi studiami stopniowo malało już od kilku lat, a bez tego zainteresowania jednostka dydaktyczna na uczelni nie może trwać – mówił prof. Mariusz Rutkowski. – Chciałbym wyrazić uznanie za dokonania wszystkich pracowników tej katedry, która była bardzo ważną częścią naszego wydziału, a zwłaszcza jego części filologicznej. Język rosyjski przestaje wybrzmiewać na naszym wydziale, ale nie przestają pracować ludzie i chciałbym zadeklarować, że zawsze będziemy o nich pamiętać

Kształcenie rusycystów na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim rozpoczęło się 1 grudnia 1971 na Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły Nauczycielskiej. Ówczesny Zakład Filologii Rosyjskiej i jego pracownicy rozwijali się w kolejnych latach, m.in. dzięki kontaktom z ośrodkami rusycystycznymi w Polsce i w ZSRR.

W związku z reformą szkolnictwa wyższego od października 1973 roku naukę języka rosyjskiego rozpoczęli studenci studiów czteroletnich. W 1975 roku, już po przekształceniu Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Wyższą Szkołę Pedagogiczną, Zakład Filologii Rosyjskiej uzyskał prawo prowadzenia prac magisterskich, mając już do tego czasu 158 absolwentów studiów zawodowych, którzy znajdowali zatrudnienie w szkołach podstawowych, zawodowych i średnich w dzisiejszym województwie warmińsko-mazurskim.

W 1987 roku Zakład Filologii Rosyjskiej przekształcił się w Katedrę Słowiańszczyzny Wschodniej, a następnie, w 1994 roku, powołano Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej.

W 1999 roku Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej wraz z Wydziałem Humanistycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej wszedł w skład nowo utworzonego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

W 2005 roku połączono trzy jednostki neofilologiczne w Instytut Neofilologii, a w 2009 roku Instytut Neofilologii ponownie podzielono na trzy jednostki: Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej, Katedrę Filologii Germańskiej, Katedrę Filologii Angielskiej.

Od 2020 roku kierunek filologia rosyjska prowadzony był przez dwie katedry: Katedrę Języków Wschodniosłowiańskich oraz Katedrę Literatur Wschodniosłowiańskich. W 2023 roku dwie katedry zostały połączone w jedną Katedrę Literatury i Języka Rosyjskiego.

Prof. Iwona Ndiaye podkreśla, że pomimo spadku zainteresowania studiowaniem filologii rosyjskiej, nie powinno zapominać się, że język rosyjski jest językiem komunikacji slawistów na całym świecie, o czym naukowczyni przekonuje się, regularnie uczestnicząc w rozmaitych międzynarodowych gremiach.

Wróciłam niedawno z międzynarodowego kongresu slawistów w Grenadzie, w Hiszpanii, gdzie rosyjski był oficjalnym językiem tego wydarzenia. Mam zaszczyt być przewodniczącą zarządu Komisji Emigrantologii Słowian Międzynarodowego Komitetu Slawistów i w trakcie posiedzeń tej komisji naszym językiem również jest rosyjski. Zresztą ten język obowiązuje nie tylko w Rosji, ale także we wszystkich republikach byłego Związku Radzieckiego czy w Kazachstanie. Większość uchodźców z Ukrainy to też osoby rosyjskojęzyczne, które potrzebują wsparcia – tłumaczyła prof. Iwona Ndiaye, zaznaczając, że choćby z takich powodów należy z większą ostrożnością podchodzić do utożsamiania kultury z polityką.

W trakcie spotkania zaprezentowano nowości wydawnicze, odbyły się występy artystyczne oraz kiermasz książek, z którego dochód zostanie przeznaczony ogarniętej wojną Ukrainie.

red.

Rodzaj artykułu