Inauguracja jubileuszowego roku akademickiego na UWM

Kolegium Rektorskie podczas inauguracji roku akademickiego 2023/2024

02 Października 2023

Aktualności

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie po raz dwudziesty piąty zainaugurował rok akademicki. Jubileuszowa uroczystość odbyła się 2 października i została poprzedzona innym ważnym wydarzeniem, czyli otwarciem nowej siedziby Wydziału Nauk Społecznych oraz Wydziału Prawa i Administracji. Tego dnia do grona społeczności akademickiej dołączyli nie tylko pierwszoroczni studenci, ale także nowy Honorowy Profesor UWM – prof. dr hab. Krzysztof Jajuga, dr h.c. mult. z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Tradycji stało się zadość: społeczność uniwersytecka, w obecności zaproszonych gości, uroczyście rozpoczęła rok akademicki. W czasie wystąpienia inauguracyjnego prof. Jerzy Przyborowski, rektor UWM mówił o towarzyszącej jubileuszowi refleksji nad przeszłością, wdzięczności za teraźniejszość i nadziei na przyszłość.

Refleksja nad przeszłością

– Dwadzieścia pięć lat temu trzy instytucje: Akademia Rolniczo-Techniczna, Wyższa Szkoła Pedagogiczna i Warmiński Instytut Teologiczny po wielu latach przygotowań połączyły się, aby ziściła się wyjątkowa idea utworzenia uniwersytetu w Olsztynie – mówił w swoim wystąpieniu inauguracyjnym prof. Jerzy Przyborowski, rektor UWM. – Połączyły się rektoraty i dziekanaty, biblioteki i archiwa. Rozpoczęła się niełatwa integracja trzech środowisk, ale korzyści było o wiele więcej niż przeciwności. UWM stał się potentatem intelektualnym, naukowym i dydaktycznym i to nie tylko w skali regionalnej.

– Należy podkreślić, że nie byłoby Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie bez zgody, bez porozumienia ponad podziałami, bez poszukiwania tego, co łączy i bez woli współpracy wielu osób – mówił rektor. Dodał, że dostrzegając brak powszechności takich postaw we współczesnym życiu społecznym, należy dziękować osobom, które przyczyniły się do powołania UWM. Tym bardziej że sukces Uniwersytetu przyniósł chlubę nie tylko samej uczelni, ale i Olsztynowi, który – jak mówił rektor – zaistniał w ogólnopolskich środowiskach: akademickim, politycznym, kulturalnym i sportowym.

Inauguracja roku akademickiego 2023/2024

Wdzięczność za teraźniejszość

W swojej wypowiedzi profesor Przyborowski przywołał niedawne wydarzenie, w którym brał udział – uroczystość rozpoczęcia roku akademickiego siedmiu publicznych górnośląskich uczelni. Jak zaznaczył, wspólną inauguracją podkreśliły one fakt, że tworzą jedno środowisko akademickie. Środowisko, które powinno być różnorodne, interdyscyplinarne i dawać kandydatom na studia możliwość nieskrępowanego wyboru atrakcyjnej ścieżki rozwoju. Rektor podkreślił, że takie możliwości stwarza na Warmii i Mazurach olsztyński Uniwersytet.

– W wyniku konsolidacji trzech bardzo odmiennych i odrębnych jednostek akademickich powstał unikatowy na skalę ogólnopolską Uniwersytet, którego wielkim atutem jest różnorodność osobowości, światopoglądów, wizji świata, wizji dydaktycznych, wizji badawczych i naukowych – przypomniał rektor. I dodał: – Stanowiło to wielkie wyzwanie, ale UWM z tej próby wyszedł zwycięsko. Uniwersytet wypełnia swoją misję kulturotwórczą i rozwojową zarówno w regionie, jak i w kraju. Posiada stabilną, znaczącą pozycję wśród uniwersytetów polskich oraz jest rozpoznawalny poza granicami kraju.

Rektor przypomniał, że dzięki wspólnym wysiłkom Uniwersytet może pochwalić się 24 dyscyplinami, którym przysługuje pełnia praw akademickich, a także bardzo dobrymi pozycjami w międzynarodowych rankingach szkół wyższych. Stabilna jest też sytuacja finansowa Uczelni, ale – jak zaznaczył rektor – w zarządzaniu finansami należy wystrzegać się demagogii i populizmu, a najbardziej sprawdzają się w tym przypadku przezorność, racjonalność i konsekwencja.

W swoim wystąpieniu rektor zaapelował o dalszą jedność Uczelni.

– Z całą mocą chcę podkreślić, niech usłyszy to każdy w Olsztynie, na Warmii i Mazurach i w Polsce: nie trzeba nam Uniwersytetu ponownie dzielić i niszczyć dla zaspokojenia różnych ambicji – mówił prof. Przyborowski.

Nadzieja na przyszłość

Świetną okazją do umacniania poczucia wspólnoty Uniwersytetu jest rozpoczynający się jubileusz. Jak zaznaczył rektor, Uczelnia będzie w ciągu najbliższych miesięcy tworzyła przestrzeń, w której będzie można opowiadać o dokonaniach UWM, jego historii i tożsamości, a także składać hołd ludziom, którzy tworzyli i wciąż tworzą Uniwersytet.

– Będziemy też śmiało i bez kompleksów mówić o przyszłości – zapewnił prof. Przyborowski. – Z okazji 25-lecia będziemy prezentować nasz dorobek, powstanie również okolicznościowe wydawnictwo. Zaprosimy mieszkańców Olsztyna na piknik naukowy, pokażemy nasze osiągnięcia naukowe, artystyczne i sportowe, a w Kortowie odbędą się połączone obrady Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich i Konferencji Rektorów Uniwersytet Polskich Uniwersytetów Technicznych wraz z prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich.

Tak wyglądają plany UWM związane z jubileuszem, ale Uczelnia ma także inne pomysły na najbliższy czas.

– Trudno dziś sobie wyobrazić Olsztyn bez Uniwersytetu, ale to doskonały moment, by zrobić kolejny krok, zintegrować działania i pozyskiwać wspólnie środki finansowe, razem promować się w Polsce i w Europie. Mamy przecież czym się chwalić, żyjemy w wyjątkowym mieście i mamy wyjątkowy Uniwersytet – zaznaczył prof. Przyborowski. – Zależy nam na tym, by Olsztyn był uniwersytecki.

Rektor, który tuż przed rozpoczęciem uroczystości wziął udział w otwarciu nowej siedziby Wydziału Nauk Społecznych i Wydziału Prawa i Administracji, a ledwie miesiąc wcześniej przecinał wstęgę w budynku Kortosfery, zaznaczył, że kampus UWM czeka już na kolejne inwestycje.

Wyzwaniem będzie np. organizacja zbiorowego żywienia w Kortowie po zamknięciu stołówki, która jest przekazana do remontu i modernizacja Domu Studenckiego nr 10 oraz budynków Wydziału Geoinżynierii, Wydziału Rolnictwa i Leśnictwa czy Wydziału Nauk Ekonomicznych.

– Musimy też zapewnić wkład własny przy realizacji inwestycji finansowanych ze środków unijnych, jak chociażby budowa Kliniki Weterynaryjnej Zwierząt Towarzyszących, która ma szansę być sfinansowana w znacznej mierze z Regionalnego Programu Operacyjnego, a jej koszt to ponad 60 milionów zł – zaznaczył prof. Przyborowski.

Jak podkreślał rektor, najważniejszymi inwestycjami są inwestycje w ludzi, a wspomniane projekty umożliwiły rozwój kompetencji zarówno kadry, jak i studentów za sprawą udziału w kursach językowych, szkoleniach, studiach podyplomowych czy stażach. Innym rodzajem wyrazu troski o dobrostan społeczności akademickiej jest działalność Ośrodka Pomocy Psychologicznej i Psychoedukacji „Empatia”, która wkrótce zaproponuje innowacyjne narzędzie online. Jak mówiła w rozmowie z „Wiadomościami Uniwersyteckimi” prof. Beata Krzywosz-Rynkiewicz, będzie ono przydatne osobom przechodzącym trudne chwile.

Jak informował rektor, Uczelnia złożyła już wnioski w konkursach, dzięki którym powinny pojawić się środki na realizację kolejnych projektów rozwojowych.

Naśladować Kopernika…

Rok 2023 jest ważny dla Uniwersytetu nie tylko z powodu inauguracji jubileuszowego roku akademickiego, ale także z uwagi na współorganizowanie przez Uczelnię Światowego Kongresu Kopernikańskiego. Jak powiedział rektor, było to jedno z najbardziej interesujących i inspirujących wszechstronnych wydarzeń naukowych w Polsce ostatnich lat.

– Światowy Kongres Kopernikański przysłużył się popularyzacji pełnego obrazu Kopernika, w tym jego życia i dzieła oraz dziedzin nauki, którymi się zajmował. W Olsztynie skupiliśmy się na jego życiu, edukacji oraz działalności społecznej na Warmii, a także na zabytkach, które są związane ze współpracą między ośrodkami naukowymi, które wzięły udział w organizacji Kongresu – mówił rektor.

Ta współpraca będzie miała swoją kontynuację, ponieważ we wrześniu, tuż przed zakończeniem ŚKK, rektorzy trzech uczelni, które współorganizowały Kongres, podpisali list intencyjny w sprawie utworzenia Międzynarodowego Centrum Badań Kopernikańskich.

Rektor przypomniał, że w agendę Roku Mikołaja Kopernika na Warmii i Mazurach wpisały się m.in. XI Kongres Polonii Medycznej i IV Światowy Zjazd Lekarzy Polskich, a także konferencja LOFAR Family Meeting.

– Cieszę się, że dorobek naukowy i aktywność naszego Uniwersytetu mogły przysłużyć się promocji naszego regionu i nawiązywaniu nowych światowych relacji – zaznaczył prof. Jerzy Przyborowski.

Uczyć się od... Oppenheimera

W dalszej części swojego wystąpienia rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego przywołał postać prof. Tadeusza Sławka. Jego wykład zainspirował rektora do kilku refleksji na temat potrzeby kształcenia humanistycznego.

– Aby być dobrym specjalistą, trzeba być najpierw człowiekiem, osobą, a nie jakimś kapitałem ludzkim czy zasobem kadrowym. Nie można być tylko bezkrytycznym funkcjonariuszem jakiejś specjalizacji, jakiegoś zawodu, dążącym ślepo do osiągania jakiś celów, choćby były one najlepsze, ale trzeba nauczyć się krytycznie myśleć, przewidywać skutki daleko do przodu – mówił rektor UWM. – Trzeba być dobrym w tym, co się robi, ale przede wszystkim trzeba być osobą z godnością jej przynależną i tak samo traktować innych, zarówno w relacjach zawodowych, jak i w relacjach społecznych (…). Nie jest prawdą, że humanistą jest wyłącznie ten, kto ukończył humanistyczny kierunek studiów. Może nim być każdy, o ile zechce i potrafi kierować się swoim życiu i działalności najwyższymi wartościami.

Rektor przywołał także historię spotkania prezydenta Trumana z twórcą bomby atomowej, Oppenheimerem (przedstawioną m.in. w filmie Christophera Nolana), po którym to spotkaniu prezydent USA nazywa wynalazcę (przestrzegającego go przed użyciem broni atomowej) „beksą”. Jak zaznaczył metaforycznie prof. Jerzy Przyborowski, uniwersytety powinny kształcić właśnie takie „beksy”, czyli ludzi odpowiedzialnych i zdolnych przewidywać skutki różnych działań, gotowych krytycznie i ostrożnie podchodzić do swoich osiągnięć.

Wspólnota akademicka się powiększa

W uszach studentów, którzy 2 października złożyli ślubowanie i dołączyli do społeczności UWM, powinna z podwójną mocą wybrzmieć jeszcze jedna rada płynąca z przemówienia rektora.

– Rozwój dodatkowych zainteresowań i pasji, poza kształceniem formalnym, może prowadzić do kształtowania wartości i postaw – zaznaczył prof. Przyborowski.

Te rady były później powtarzane przez bardziej doświadczonych przedstawicieli społeczności – przewodniczącą Rady Uczelnianej Samorządu Studenckiego i przewodniczącego Rady Samorządu Doktorantów UWM. Zachęcali oni, by czas studiów poświęcić na rozwój osobisty, poznawanie samego siebie i korzystanie ze wszystkich możliwości, które oferuje studentom Uniwersytet.

A skoro jesteśmy przy dobrych radach, to warto zauważyć, że kilkoma bardzo przydatnymi wskazówkami w kontekście wyzwań, które stanowi dla nauki i edukacji sztuczna inteligencja, podzielił się nowy Honorowy Profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, czyli prof. dr hab. Krzysztof Jajuga, dr h.c. mult. z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

– Zasada działania sztucznej inteligencji jest bardzo prosta – mówił prof. Jajuga. – Mamy metodę, mamy dane, powstaje system. Nic prostszego nie można wymyślić.

Profesor zaznaczył, że myśląc o sztucznej inteligencji, nie powinniśmy zapominać o ryzyku, które towarzyszy korzystaniu z takich narzędzi. Wśród wymienionych przez badacza niebezpieczeństw znalazły się m.in. ryzyko korzystania ze słabej jakości publikacji, nierzetelnych danych, nieprofesjonalnych narzędzi informatycznych czy skomplikowanych metod uczenia maszynowego. Profesor mówił także o ryzyku cybernetycznym, czyli m.in. o kradzieżach.

W swoim wykładzie prof. Krzysztof Jajuga wskazał też na pewne tendencje, które mogą stanowić wyzwanie dla świata nauki. Zwrócił więc uwagę np. na projektowanie procesu badawczego przez AI, recenzowanie przez nią prac naukowych czy prowadzenie procesu dydaktycznego.

Deszcz nagród i wyróżnień

Uroczysta inauguracja to okazja, by docenić tych, którzy swoją pracę działają na chlubę Uniwersytetu. Poza wieloma odznaczeniami państwowymi i resortowymi, wręczono także uniwersyteckie wyróżnienia.

Przyznawaną przez rektora odznakę Bonum Universitatis Warmiensis et Mazuriensis Olstini, czyli zaszczytne wyróżnienie za szczególne zasługi dla rozwoju Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie otrzymali profesor Irena Wojnowska-Baryła (dziekan Wydziału Ochrony Środowiska i Rybactwa w kadencjach 1999-2002 i 2002-2005) oraz profesor Ryszard Źróbek (dziekan Wydziału Geodezji i Gospodarki Przestrzennej w kadencjach 1999-2002 i 2002-2005).

Po raz drugi w historii UWM wręczono wyróżnienia Najlepszym Absolwentom Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Tym razem otrzymali je: lek. wet. Aleksandra Szuster, absolwentka weterynarii, mgr inż. Przemysław Białoskórski, który ukończył studia magisterskie na kierunku rolnictwo, oraz lic. Laura Trelewicz, która ma za sobą studia pierwszego stopnia na kierunku praca socjalna.

Podziękowania za długoletnią pracę naukowo-dydaktyczną odebrali też profesorowie, którzy zakończyli pracę na Uniwersytecie: Wojciech Kloc, Andrzej Siwicki, Lech Smoczyński, Oleksendr Tymchenko, Maria Wanic, Michał Wojciechowski, Irena Wojnowska-Baryła, Ryszard Źróbek i Ryszard Żywica.

UWM dobrem regionu

Jak co roku, inaugurację roku akademickiego Uniwersytet świętował z zaproszonymi gośćmi. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele władz samorządowych. Wojewoda, marszałek i wiceprezydent Olsztyna podkreślali znaczenie UWM dla Warmii i Mazur oraz deklarowali dalszą gotowość do współpracy.

Tradycji stało się zadość także w kontekście oprawy artystycznej wydarzenia - osoby uczestniczące w inauguracji miała okazję wysłuchać utworów w wykonaniu Chóru im. Wiktora Wawrzyczka oraz Orkiestry Akademickiej UWM.

dbp

LISTA OSÓB WYRÓŻNIONYCH ODZNACZENIAMI PAŃSTWOWYMI I RESORTOWYMI:

Medal Złoty za Długoletnią Służbę: