16 maja 2017 r. grupa 28 studentów kierunku Wojskoznawstwo z Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w ramach zajęć terenowych "Praktyczne działania Wojska Polskiego i Straży Granicznej" uczestniczyła w podróży dydaktyczno – szkoleniowej do Trójmiasta. W Gdyni oraz Gdańsku są doskonale możliwości do poznania jednostek wojskowych i instytucji pełniących bardzo ważną rolą w systemie obronnym i bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej.

Program podróży zakładał zwiedzanie 3 Flotylli Okrętów Marynarki Wojennej w Gdyni, Morskiego Oddziału Straży Granicznej i Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Celem podróży było zapoznanie się z jednostką Marynarki Wojennej, jej bazą bojową i szkoleniową oraz poznanie specyfiki służby i działania organu ochrony granic państwa – Morskiego Oddziału Straży Granicznej.

W Porcie Marynarki Wojennej w Gdyni studenci zwiedzali jeden z największych uderzeniowych związków taktycznych wchodzący w skład Marynarki Wojennej – 3 Flotyllę Okrętów im. Komandora Bolesława Romanowskiego. Jednostki 3 Flotylli odpowiadają za obronę polskiego wybrzeża, szkolenie i ratowanie na morzu. Jej siłę stanowią fregaty, korwety i okręty podwodne wchodzące w skład dywizjonów Okrętów Bojowych i Okrętów Podwodnych. Dowództwo 3 Flotylli Okrętów oraz jej dywizjony i grupy okrętów stacjonują w porcie wojennym Gdynia-Oksywie, a jednostki lądowe rozlokowane są na terenie Gdyni, Rozewia, Ustki i Siemirowic.

W trakcie pobytu w 3 FO studenci weszli na pokład trzech okrętów wojennych: podwodnego, bojowego i ratowniczego. Pierwszym był okręt podwodny typu 207 kobben „Sęp”, którego zadaniem jest zwalczanie okrętów nawodnych i podwodnych oraz transportów przeciwnika, prowadzenie rozpoznania oraz transport i desant grup rozpoznawczo-dywersyjnych. Prowadzą także osłonę przejścia bojowych zespołów okrętowych oraz szlaków komunikacyjnych. Na okręcie studenci poznali jego konstrukcję jednokadłubową, stanowiska sterowania okrętem, dowodzenia i kierowania jego walką. W części dziobowej ich uwagę zwróciło 8 wyrzutni torped, a w części rufowej mechanizmy napędowe i maszynownia. Każdy ze studentów mógł zająć stanowisko w centrum dowodzenia okrętu i przez okulary peryskopu wykonać ogląd otaczającego okręt horyzontu. Spore zainteresowanie wzbudziły pomieszczenia socjalne takie jak: miejsca do spania dla załogi, część mieszkalna, kuchnia okrętowa, ubikacja i umywalnia.

Następnym udostępnionym przez dowództwo 3 FO okrętem do zwiedzenia była Fregata rakietowa typu Oliver Hazard Perry ORP „Gen. K. Pułaski”. Na początku wszyscy zapoznali się z interesującą historią fregaty. Został zbudowany w latach 1978-1980 stoczni Bath Iron Works w Bath  w Stanach Zjednoczonych i służył w amerykańskiej marynarce wojennej do marca 2000 r. Tego samego roku podniósł polską banderę i został przekazany rządowi polskiemu jako dar rządu Stanów Zjednoczonych. Po przeprowadzonym remoncie w latach 2015-2016 planowane jest pozostawienie okrętu w służbie aż do roku 2025.

Uwagę studentów zwróciły olbrzymie wymiary okrętu i jego wyposażenie. Jednostka o długości 135,6 m i szerokości 13,7m wchodzi w skład dywizjonu Okrętów Bojowych 3 Flotylli Okrętów. Przeznaczona jest do poszukiwania i zwalczania okrętów podwodnych, zwalczania sił napadu powietrznego, zwalczania okrętów nawodnych i statków oraz ich zespołów, osłona własnych okrętów i statków oraz ich zespołów, patrolowanie i osłona strategicznych szlaków komunikacyjnych, a także zwalczanie celów powietrznych na dużych i średnich dystansach. Na pokładzie studenci z dużym zainteresowaniem poznali jedną wyrzutnię pocisków rakietowych do odpalania pocisków przeciwlotniczych typu Standard SM-1MR  o długości 4,72 m, średnicy 0,34 m i wadze 608,7 kg, na odległość 19 km i pocisków woda-woda typu RGM-84G Harpoon długości 4,6 m, średnicy 0,34 m z głowicą bojową o wadze 227 kg i zasięgu na 180 km. Ponadto marynarze zaznajomili z działaniem i wykorzystaniem armaty morskiej kalibru 76 mm OTO Melera MK 75. Działo dzięki wysokim kątom podniesienia luf i odpowiednim systemom kierowania ogniem, może zwalczać cele nawodne na odległość 8 km i cele powietrzne do 5 km. Na zakończenie zwiedzania okrętu, wszyscy studenci udali się na rufę, aby zająć miejsce na lądowisku pokładowym i wysłuchać informacji o morskim śmigłowcu wielozadaniowym. W tym miejscu na pamiątkę zrobiono zdjęcie wspólnie z marynarzami na tle powiewającej bandery.

Ostatnim okrętem, który zwiedzali studenci był ORP „Lech”. Jest to jednostka służąca do zabezpieczania działań polskich okrętów podwodnych i dalekie holowanie. Dodatkową rolą okrętu jest gaszenie pożarów na morzu, ściąganie statków z mielizn, prowadzenie prac podwodnych, poszukiwanie i podnoszenie wraków. Z dużą uwagą oglądali wyposażenie ratownicze okrętu na które składało się: dzwon ratowniczy, łódź ratownicza, działka pianowo-wodne, wyciągarka holownicza i hak holowniczy.

Po trzygodzinnym pobycie  na okrętach morskich studenci zeszli na ląd i oprowadzeni zostali po Porcie Marynarki Wojennej na Oksywiu. Zobaczyli sprzęt i wyposażenie jednostek brzegowych. Ponadto wysłuchali informacji o cumowaniu i stacjonowaniu w porcie jednostek NATO i innych okrętach obcych bander.

Kolejnym zaplanowanym punktem podróży było poznanie jednolitej, umundurowanej i uzbrojonej formacji wykonującej zadania związane z ochroną granicy Rzeczypospolitej Polskiej. Po przybyciu na ul. Oliwską 35 do Morskiego Oddziału Straży Granicznej w Gdańsku studenci przywitani zostali przez kmdr ppor. SG Jarosława Kowalskiego. Następnie po przedstawieniu historii siedziby komendy zaproszono studentów do sali konferencyjnej, aby mogli wysłuchać wykładu z prezentacją multimedialną na temat funkcjonowania Morskiego Oddziału Straży Granicznej.

Oddział powstał w połowie 1991 r. i jest jednym z dziewięciu oddziałów Straży Granicznej. Do podstawowych zadań MOSG należy ochrona nienaruszalności granicy morskiej przed nielegalną migracją, organizowanie kontroli ruchu granicznego w morskich przejściach granicznych, przeciwdziałanie przemytowi narkotyków, broni, substancji radioaktywnych przez przejścia graniczne i z otwartego morza, zapewnienie bezpieczeństwa na polskich obszarach morskich i strefie nadgranicznej. Długość odcinka granicy państwowej w terytorialnym zasięgu działania Morskiego Oddziału Straży Granicznej wynosi 639,87 km, w tym długość granicy morskiej wynosi 439,74 km.

Studenci szczególnie byli zainteresowani pokazanym w prezentacji sprzętem do wykonywania zadań na polskich obszarach morskich. Oddział dysponuje jednostkami pływającymi różnych projektów, w tym łodzie patrolowe i pościgowe, poduszkowce, jachty, pontony różnych wielkości oraz dwoma samolotami patrolowymi, jednym śmigłowcem W3 AM „Anakonda”.

W trakcie wykładu kmdr J. Kowalski przedstawił aktualną i ważną problematykę migracji ludności z Afryki i Azji Mniejszej i jej zagrożeń dla strefy Schengen. Omówił udział funkcjonariuszy z Morskiego Oddziału SG w operacjach organizowanych na rzecz ochrony granic południowych państw europejskich, takich jak w Grecji i Słowenii. Ponadto zwrócił uwagę na bardzo ważną rolę Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej w koordynowaniu współpracy operacyjnej między państwami członkowskimi w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi.

Na koniec pobytu studenci złożyli na ręce kmdr Kowalewskiego życzenia pomyślności i bezpiecznej służby z okazji Święta Straży Granicznej, które obchodzone jest każdego roku 16 maja. Święto formacji ustanowione zostało 16 maja 1991 r., w dniu objęcia służby przez Straż Graniczną na granicy Rzeczypospolitej Polskiej.

Ostatnim zaplanowanym punktem podróży było zwiedzenie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Po rozdaniu biletów i wejściu do sal wystawienniczych studenci indywidualnie udali się na lekcje historii, o której nie wolno nam zapominać.

Podróż dydaktyczno –szkoleniowa zakończyła się z chwilą przyjazdu do Olsztyna o godz. 22 00.

Halina Łach